Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
System dopłat do elektrycznych silników energooszczędnych oraz mechanizmy wsparcia efektywnych energetycznie układów napędowych realizowane w ramach Polskiego Programu Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP).
Projekt ten jest implementowany przez dwie agencje wdrażające - Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A. oraz Fundację na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii.
Ma na celu obniżenie krajowej emisji gazów cieplarnianych poprzez bardziej efektywne wykorzystanie energii w elektrycznych układach napędowych, w tym poprzez upowszechnienie na polskim rynku silników elektrycznych o najwyższej sprawności energetycznej.
Obecnie udział elektrycznych silników energooszczędnych w Polsce kształtuje się na poziomie zbliżonym do zera. Dla porównania, udział tych silników w krajach „starej” Unii Europejskiej wynosi około 8 proc., zaś w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie wynosi on ponad 50 proc. USA i Kanada zawdzięczają tak wysoki udział silników energooszczędnych programom, które wprowadziły obligatoryjne minimalne standardy efektywności energetycznej na bardzo wysokim poziomie.
W krajach Unii Europejskiej, w tym także i w Polsce, poziomy efektywności energetycznej silników elektrycznych nie są obligatoryjne lecz są one przedmiotem dobrowolnego porozumienia producentów silników elektrycznych zrzeszonych w organizacji „European Committee of Manufacturers of Electrical Machines and Power Elektronics (CEMEP)". Porozumienie CEMEP przewiduje istnienie trzech klas sprawności energetycznej silników elektrycznych oznaczonych symbolami: eff1, eff2, eff3, przy czym silniki reprezentujące klasę eff1 charakteryzują się najwyższą sprawnością energetyczną.
Podany poniżej Rysunek nr 1 przedstawia sprawności dla trzech wyżej wymienionych klas efektywności w zależności od mocy silników.
Porozumienie CEMEP zakłada stopniowe zmniejszanie udziału silników o najniższej klasie sprawności eff3 na korzyść silników o klasie eff2 i eff1.
Tak niski udział procentowy silników energooszczędnych w rynku silników elektrycznych w Polsce wskazuje na istnienie barier do których miedzy innym należą:
- wyższa cena silników energooszczędnych
- brak świadomości użytkowników końcowych o ich rzeczywistych zaletach oraz o niższych kosztach w cyklu życia tych silników,
- dominujące kryterium ceny zakupu,
- brak zainteresowania ze strony kupujących sprawnością silników, zwłaszcza w odniesieniu do silników mniejszej mocy,
- brak zachęt podatkowych ze strony państwa
Działania transformujące rynek elektrycznych silników energooszczędnych mają stworzyć motywację dla producentów do zwiększania produkcji silników energooszczędnych przy równoczesnym podnoszeniu wiedzy użytkowników o korzyściach jakie przynoszą te silniki.
System dopłat do elektrycznych silników energooszczędnych
Transformacja rynku prowadzona jest równolegle za pomocą trzech instrumentów:
- Promowanie etykietowania. Program PEMP promuje wyłącznie silniki o na najwyższej klasie sprawności eff1. Zadanie programu PEMP w tym obszarze polega na popularyzacji i upowszechnianiu wśród użytkowników silników informacji o istnieniu i zaletach silników o klasie eff1.
- Wdrożenie programu dopłat do silników energooszczędnych przeznaczonych dla polskich użytkowników, w celu zintensyfikowanie sprzedaży tych silników. Dopłaty do silników energooszczędnych, które otrzymują producenci, przekładają się ich na niższe ceny dla kupujących.
- Prowadzone równocześnie programy promocyjne i edukacyjne, mają na celu zwiększenie świadomości użytkowników o silnikach energooszczędnych i korzyściach wynikających z ich stosowania.
Program dopłat do produkcji elektrycznych silników energooszczędnych dotyczy silników asynchronicznych, trójfazowych, dwu i czterobiegunowych, przeznaczonych do ruchu ciągłego S1, na napięcie 400 V oraz 500V, o mocy w zakresie od 0,75 do 160 kW.
Do udziału w programie zostali zakwalifikowani następujący producenci: Besel S.A., Celma S.A. Indukta S.A. i Siemens Sp. z o.o. oraz Tamel S.A.
Mechanizmy wsparcia efektywnych energetycznie układów napędowych
Oprócz promocji silników energooszczędnych, program PEMP wspiera także efektywne energetycznie układy napędowe.
Optymalizacja elektrycznych układów napędowych powinna być przeprowadzana w sposób kompleksowy uwzględniający jednocześnie następujące czynniki: specyfikę układu technologicznego, efektywność energetyczną urządzeń napędzanych przez silnik elektryczny, efektywność energetyczną silników elektrycznych, oraz właściwy dobór układów zasilania i automatyki wyposażonych w przetwornice częstotliwości o ile ich zastosowanie jest uzasadnione z punktu widzenia technologii i efektywności energetycznej.
Dobór poszczególnych wyżej opisanych komponentów układu w oderwaniu od całości systemu może sprawić, że nie tylko nie osiągnie się zamierzonej poprawy efektywności energetycznej lecz końcowy efekt będzie przeciwny do zamierzonego.
Dotacje na modernizację napędów elektrycznych o mocach powyżej 200 kW
W wyniku współpracy z Centrum PEMP, Fundacja EkoFundusz uruchomiła z początkiem 2006 roku nowy mechanizm finansowy dopłat do projektów o charakterze powtarzalnym. Umożliwia on uzyskanie dotacji na zadania związane z wymianą lub modernizacją napędów elektrycznych o mocach od 200 kW wzwyż. W przypadku mechanizmu EkoFunduszu wspierana jest zarówno wymian silników na energooszczędne jak i modernizacja całego układu napędowego, obejmującego również urządzenia napędzane (pompy, wentylatory) oraz układy regulacji i sterowania (w tym układy płynnej regulacji prędkości obrotowej silników elektrycznych). Szczegóły dotyczące zasad udzielania wsparcia znajdą się na stronach EkoFunduszu http://www.ekofundusz.org.pl.
Zalety silników energooszczędnych
Nowoczesna konstrukcja, stosowanie w procesie produkcji komponentów wyższej jakości, zwiększone zastosowanie materiałów czynnych oraz bardziej precyzyjne wykonanie sprawiają, że silniki energooszczędne charakteryzują się lepszymi parametrami eksploatacyjnymi jak: wyższa sprawność, niższa awaryjnością, cichsza pracą. Silniki te lepiej znoszą przeciążenia i mogą być trwale obciążane mocą wyższą od znamionowej. Są one urządzeniami o wyższej trwałości i niezawodności.
Stosowanie w procesie produkcji komponentów wyższej jakości oraz większe zastosowanie materiałów czynnych sprawia, że cena tych silników jest nieco wyższa od silników standardowych o niższej klasie sprawności.
Większa niezawodność i wyższa sprawność silników energooszczędnych, wpływając na obniżenie ich kosztów eksploatacji, niweluje wyższy koszt ich zakupu po krótkim okresie czasu użytkowania.
Wpływ różnicy sprawności silnika energooszczędnego i silnika standardowego na efekt oszczędności energetycznej.
Różnice sprawności silników energooszczędnych i standardowych na pierwszy rzut oka wydają się być niewielkie. Przedstawiają się one różnie dla różnych producentów silników. Różnice te są większe dla silników o mniejszych mocach i mniejsze dla silników większych. Dla przykładu, różnica podawanych przez CEMEP minimalnych sprawności silników energooszczędnych (o klasie eff1) i standardowych (o klasie eff2) dla silnika dwubiegunowego (2p=2) o mocy 90 kW wynosi 1,1 proc., zaś dla takiego samego silnika o mocy 1,5 kW wynosi ona już 5,6 proc. Wypływa stąd jasny wniosek, że w przypadku stosowania silników energooszczędnych małej mocy uzyskuję się największe korzyści.
Prosty okres zwrotu nakładów
Efektywność przedsięwzięcia polegającego na zakupie silnika energooszczędnego zamiast standardowego zależy między innymi od liczby godzin pracy silnika w ciągu roku.
Norma SEP: N SEP-E-006
Silniki energooszczędne stanowią specjalną odmianę silników indukcyjnych. Różnią się one jednak pod wieloma względami od silników standardowych ogólnego przeznaczenia. Dlatego też wymagania i zalecenia przeznaczone dla silników standardowych, zawarte w normach ogólnych na maszyny elektryczne nie mogą być w całości i bez zmian odnoszone do silników energooszczędnych. W tej sytuacji uznano za celowe opracowanie nowej normy dotyczącej silników energooszczędnych jako Normy SEP (Normy Stowarzyszenia Elektryków Polskich).
Norma ta oprócz materiału o charakterze typowo normalizacyjnym zawiera również materiał o charakterze poradnikowym (wytyczne doboru silników energooszczędnych oraz komentarz ułatwiający prawidłowe rozumienie i poprawną interpretację zapisów zawartych w normie). Norma ta dotyczy silników indukcyjnych klatkowych energooszczędnych (silników o wysokiej sprawności) na napięcie znamionowe do 690 V, o mocach od 0,75 do 160 kW włącznie i o liczbie par biegunów 2, 4, 6 i 8.
Narzędzia do doboru i oceny elektrycznych silników energooszczędnych
Na stronach projektu PEMP www.pemp.pl dostępny jest program komputerowy EFEmotor, ułatwiający inwentaryzację, dobór i ocenę efektów stosowania silników energooszczędnych.
Program ten jest udostępniany bezpłatnie.
Jest to narzędzie programowe, które może być bardzo przydatne w przedsiębiorstwie w zarządzaniu zasobami posiadanych silników oraz naprawami, wymianą i zakupami nowych napędów elektrycznych.
Program EFEmotor składa się z trzech głównych modułów:
1. Analiza Ekonomiczna–moduł służący do szacowania korzyści ekonomicznych wynikających z wyboru silnika energooszczędnego.
2. Inwentaryzacja- moduł służący do zarządzania zasobami silników w przedsiębiorstwie
3. Automatyczna analiza – moduł pozwalający na automatyczne wyszukiwanie zamienników dla wybranych grup silników z bazy użytkowników oraz szacowanie łącznych efektów ekonomicznych dla przedsięwzięć typu wymiana grupy silników.
Baza danych programu zawiera dane silników energooszczędnych producentów biorących udział w programie PEMP. Baza ta jest sukcesywnie aktualizowana.
4
