Eksport i konkurencyjność: W światowym rankingu awansowaliśmy o 5 pozycji

Nasz potencjał doceniają inni. Brytyjska edycja Forbesa wieszczy, że Polska w niedalekiej przyszłości stanie się europejskim hubem w dziedzinie technologicznych start- -upów. Niebezpodstawnie, bo są już pierwsze start-upy, które odniosły międzynarodowy sukces, by wymienić choćby obecny w 35 krajach portal Brainly (czyli nasze swojskie zadane.pl); w zeszłym roku fundusz Naspers zainwestował w tę firmę 15 mln dolarów.

Można wspomnieć również serwis filmowy filmaster.pl, kupiony za milion euro przez Samba TV, czy Grupę Doc Planner, największy światowy serwis do zamawiania wizyt lekarskich online (właściciel serwisu Znanylekarz.pl) - itp., itd.

Innowacyjnie w finansach

Skoro mowa o nowych technologiach, no to mamy przecież w Polsce branżę kwalifikującą się do najnowocześniejszych na świecie: sektor bankowy.

Warto przypomnieć, że nasze banki były jednym z pionierów, jeśli chodzi o bankowość elektroniczną i jednym z liderów płatności bezstykowych. A liczba aktywnych użytkowników bankowości mobilnej szybko w Polsce rośnie - przekracza już 6,3 mln osób, grupa zaś aktywnych użytkowników bankowości internetowej sięgnęła 13,5 mln osób.

Według raportu PwC "Sektor finansowy coraz bardziej #fintech", Polska należy do grupy dziesięciu czołowych państw świata w płatnościach zbliżeniowych. Dla porównania: znacznie lepiej "ubankowiona" i posiadająca ok. 70 proc. więcej ludności niż Polska Wielka Brytania realizuje przeciętnie miesięcznie porównywalną nominalnie liczbę transakcji bezstykowych. Polacy deklasują Brytyjczyków w adaptacji tego rodzaju płatności, wykonując ponad 3-krotnie więcej transakcji bezstykowych w przeliczeniu na liczbę wydanych kart do przeprowadzania takich transakcji.

Można oczywiście powiedzieć - co z tego, że banki są nowoczesne, skoro nic nie eksportują. Błąd! Właśnie zaczynają upowszechniać swoje know how. mBank sprzedał licencję na bankowość elektroniczną francuskiemu La Banque Postale. A dwa lata wcześniej w podobny sposób Alior Bank własne pomysły zaoferował Telekom Romania. Wojciech Sobieraj po prostu założył oddział w Bukareszcie i za jego pośrednictwem zaczął dostarczać usługi bankowe rumuńskiemu telekomowi.

Pojedyncze przypadki? Na razie. Dużym bankowym graczom depcze po piętach całe stado głodnych sukcesu fintechów, czyli małych firm technologicznych, operujących w branży finansowej. Ze wspomnianego już raportu PwC wynika, że 57 proc. klientów banków jest skłonnych zastąpić doradcę rozwiązaniem technologicznym, a fintechy mogą w nadchodzących latach przejąć do 33 proc. światowego rynku usług finansowych. Dziś Deloitte wycenia polski fintechowy rynek na 856 mln euro!

O tym, że to poważna sprawa, świadczy zaangażowanie takich tuzów biznesu, jak Andrzej Klesyk, były prezes PZU, który w tworzonym przez siebie start-upie Billon chce zrewolucjonizować rynek finansowy (aplikacja ta ma umożliwić mobilne przesyłanie nawet najdrobniejszych płatności bez pośredników - w tym między osobami fizycznymi).

Ktoś powie: technologiczne ciekawostki, a przecież mówimy o eksporcie, o międzynarodowych kontraktach... I nie ma tu żadnej sprzeczności. Przykłady? Wspomniany wyżej Billon podpisał już spory kontrakt z Philipp Morris. A nie dalej jak w sierpniu polskie fintechy wkroczyły do krajów Zatoki Perskiej. Dwa z nich - Ailleron i Artegence (z grupy Efigence) - nawiązały współpracę z Emirates National Bank of Dubai, największym bankiem w regionie Zatoki. Ailleron przygotował dla Emirates NBD usługę wideobankingu, a Artegence - nowoczesny system transakcyjny. Dla porządku dodajmy, że nie są to pierwsze zagraniczne doświadczenia tych firm. Na przykład do klientów Aillerona zaliczają się m.in. Commerzbank, Standard Chartered czy Piraeus Bank.

Kosmiczne sukcesy

Także w dziedzinie wysoko zaawansowanych technologii kosmicznych nie mamy się czego wstydzić. Nie tak dawno głośno było o kontrakcie z NASA spółki Vigo System, której detektory podczerwieni zamontowano na marsjańskim łaziku. A to tylko wierzchołek góry lodowej - bo trudno byłoby, ze względu na ograniczony rynek, opierać rozwój firmy na marsjańskich łazikach... Detektory polskiej firmy na kosmiczny sukces musiały zapracować na Ziemi: firma jest jednym z globalnych liderów w tej branży i sprzedaje swe produkty na całym świecie. Kupuje je zbrojeniówka, przemysł lotniczy, ale i producenci smartfonów. Większość dostaw trafia za granicę, a popyt stale rośnie. Do 2020 roku Vigo System chce sprzedawać 100 tysięcy detektorów rocznie.

Swoje miejsce w wyspecjalizowanej i nowoczesnej niszy zajęła również podwarszawska firma Creotech Instruments, która od 2008 roku realizuje projekty związane z badaniem i eksploracją kosmosu oraz dostarcza podzespoły i specjalistyczną aparaturę do najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych technologicznie instytucji badawczych. Wśród nich warto wymienić Europejską Organizacją Badań Jądrowych CERN w Genewie (karty pomiarowe Creotech Instruments zainstalowano np. w Wielkim Zderzaczu Hadronów), Instytut Badań Ciężkich Jonów GSI i Centrum Badawcze DESY w Niemczech, Centrum Badań Kosmicznych PAN i Politechnikę Warszawską. Obecnie firma prowadzi prace nad komputerem kwantowym i platformą satelitarną HyperSat.

- Chcemy uruchomić fabrykę satelitów. Nasza platforma będzie oczywiście przystosowana do produkcji pojedynczych satelitów, o konkretnym zastosowaniu, ale największy potencjał HyperSat drzemie w produkcji większych serii urządzeń projektowanych z myślą o pracy w satelitarnych konstelacjach - mówił prezes spółki Grzegorz Brona, ogłaszając wiosną tego roku start projektu.

Zainteresowane udziałem w projekcie są m.in. Politechnika Warszawska oraz Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. Chętne do współpracy są także krajowe firmy, które specjalizują się w różnych komponentach dla przemysłu kosmicznego. Co ciekawe: polskie firmy z kosmicznego sektora chętnie zawiązują konsorcja, co wydatnie zwiększa ich szanse na rynku krajowym i poza granicami Polski. Nie dorównujemy (jeszcze?) potentatom, ale postęp jest bardzo wyraźny

Dobre widoki

Mamy wreszcie nieźle rozwiniętą branżę sprzętu medycznego. Świadczą o tym chociażby zagraniczne sukcesy spółki Medicalgorythmics, która na dobre zakotwiczyła już na trudnym rynku amerykańskim. Jej sztandarowy produkt - PocketECG - to kieszonkowy rejestrator EKG, który stale zapisuje pracę serca, a wynik przesyła do lekarza. Spółka jest obecna w USA od 2011 r. i po drodze przejęła swego amerykańskiego partnera (z którym wygrała proces).

U progu zagranicznej ekspansji znajdują się m.in. Braster - producent innowacyjnego urządzenia do samodzielnego badania piersi - czy InfoScan, zajmujący się zdalnym diagnozowaniem zaburzeń w oddychaniu podczas snu. Obie firmy złożyły wnioski o dopuszczenie do sprzedaży ich urządzeń na terenie USA i planują w najbliższym czasie debiuty na pierwszych rynkach europejskich.

Pora na wnioski. Fakt, można mieć uczucie pewnego niedosytu - podane przed chwilą przykłady to w znakomitej większości historie stosunkowo niewielkich firm, które bądź działają w wyspecjalizowanej niszy rynkowej, bądź są dopiero u progu zagranicznej ekspansji. Ale z drugiej jednak strony trzeba wziąć pod uwagę, że to tylko kilka przypadków z setek działających w ten sposób firm. Ponadto trzeba pamiętać, że tu raczej rzadko będziemy mieli do czynienia z takimi megatransakcjami, jak np. zakup przez KGHM kopalni Sierra Gorda w Chile. Nie ta branża...

W tym przypadku ważniejsze, że mnogość innowacyjnych firm, projektów zaczyna powoli tworzyć masę krytyczną, która wkrótce może zauważalnie zmienić strukturę polskiego eksportu. Nie stanie się to z dnia na dzień. Zresztą i osiągnięcia wspomnianych przedsiębiorstw to efekt wieloletniej pracy. Proces. Jeśli takie firmy jak Medicalgorythmics można uznać za pionierów, to dziś ich śladem idą inni. Wielu innych.