Jedno z kluczowych wyzwań stojących przed polskim transportem kolejowym wiąże się z przyszłością państwowego potentata i jeszcze przez pewien czas praktycznie krajowego monopolisty. Dalsze zmiany w strukturze organizacyjnej i własnościowej Grupy PKP, budowanie szans konkurowania z europejskimi potentatami na otwierającym się stopniowo rynku usług przewozowych, zapewne zaważy na kondycji innych gałęzi gospodarki zależnych od kosztów i możliwości systemu transportowego.
- Wejście Polski do UE oznacza dla całej polskiej gospodarki konieczność zwiększenia jej konkurencyjności. Dotyczy to również podmiotów Grupy PKP, w pierwszej kolejności spółek operatorskich wykonujących przewozy międzynarodowe. Na szczególną uwagę zasługuje spółka PKP Cargo, która w ciągu najbliższych trzech lat (tj. w tzw. okresie przejściowym do końca 2006 r., w którym dostęp do polskiej sieci TERFN będzie limitowany do 20 proc. jej rocznej zdolności przepustowej) powinna w sposób znaczący poprawić swoją ofertę przewozową.
W związku z tym program restrukturyzacji i prywatyzacji spółek Grupy PKP staje się narzędziem dla osiągnięcia zakładanych celów. Bez wątpienia przystąpienie Polski do UE wpływa na przyśpieszenie realizacji tego programu, który wiąże się między innymi z racjonalizacją wielkości zasobów niezbędnych dla efektywnego funkcjonowania na liberalizowanym europejskim rynku transportowym.