Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Dla przemysłu chemicznego produkcja tworzyw sztucznych to jeden z głównych segmentów działalności, ale plastik ma coraz gorszą prasę... Firmy chemiczne usilnie pracują nad tym, aby odpady plastikowe można było w całości przetwarzać i zagospodarować. To technologiczny wyścig po miliardy i przychylność opinii publicznej.
Czas beztroski i haseł mówiących wyłącznie o zaletach tworzyw zdecydowanie minął - przynajmniej w krajach i społeczeństwach wyczulonych na kwestie środowiskowe. Jednak w skali globalnej zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi nadal rośnie, a produkcja tworzyw nie spada w żadnym z krajów.
Jeszcze na początku stulecia na świecie wytwarzano około 200 mln ton plastików. W ubiegłym roku zbliżyliśmy się już do 350 mln ton. Plastiki zanieczyszczają oceany, w formie "mikroziaren" znajdowane są w pokarmie, a nawet w wodzie pitnej. Specjaliści są zgodni: bez rozwiązania problemu zanieczyszczenia środowiska plastikami, grozi nam katastrofa.
W jedności siła
Świadomość skali problemu mają koncerny chemiczne. Coraz częściej bowiem pojawiają się oczekiwania, że w dużej mierze to wielcy producenci powinny zmierzyć się z tym wyzwaniem. Kluczowe pytanie, co robić?Są już pierwsze kroki. Prawie 30 czołowych firm chemicznych na świecie (rocznie ich przychody znacząco przekraczają bilion dolarów!) zjednoczyło siły w walce z zanieczyszczeniem globu przez tworzywa sztuczne. Wśród uczestników aliansu (pełna nazwa to The Alliance To End Plastic Waste - AEPW) są tacy potentaci jak: BASF, Berry Global, Braskem, Chevron Phillips Chemical Company LLC, Clariant, Covestro, Dow, DSM, ExxonMobil, Formosa Plastics Corporation USA, Henkel, LyondellBasell, Mitsubishi Chemical Holdings, Mitsui Chemicals, NOVA Chemicals, OxyChem, PolyOne, Procter & Gamble, Reliance Industries, SABIC, Sasol, SUEZ, Shell, SCG Chemicals, Sumitomo Chemical, Total, Veolia i Versalis (Eni).
Współpraca nie kończy się na słowach i deklaracjach dobrych chęci. Firmy będące w aliansie już wygospodarowały w sumie ponad miliard dolarów na badania nad tym, jak walczyć z zanieczyszczeniami plastikiem.
Co więcej, docelowo w ciągu kolejnych pięciu lat uczestnicy porozumienia zainwestują 1,5 miliarda dolarów we wsparcie eliminacji odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku. Na czym konkretnie skupi się ta inicjatywa? Działania będą skierowane są m.in. na opracowywane i wdrażane nowych rozwiązania, które zminimalizują ogrom odpadów z tworzyw sztucznych i umożliwią rozsądną gospodarkę odpadami. Obejmuje to także promowanie rozwiązań dotyczących zużytych tworzyw sztucznych poprzez wspieranie gospodarki obiegu zamkniętego.
- Zdecydowanie popieramy cel, jakim jest ograniczenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku - zapewnia Martin Brudermüller, prezes zarządu i dyrektor technologiczny największej firmy chemicznej w Europie, niemieckiego BASF. Wtóruje mu Bob Patel, dyrektor generalny LyondellBasell i wiceprezes AEPW, który podkreśla, że współpraca międzysektorowa ma kluczowe znaczenie w walce z problemem odpadów z tworzyw sztucznych: - Historia pokazała, że wspólne działania i partnerstwa między przemysłem, rządami i organizacjami pozarządowymi mogą dostarczyć innowacyjnych rozwiązań globalnego wyzwania, takiego jak to.
W inicjatywie nie biorą udziału polskie firmy. Powód jest dość prozaiczny. Ich udział w tworzeniu plastikowych śmieci jest stosunkowo niewielki. AEPW skupia koncerny "pierwszoligowe" z branży i nawet największa polska spółka chemiczna - Grupa Azoty, znaczy zbyt mało, aby brać udział w przedsięwzięciu gigantów.
Główne kierunki
Warto dodać, że alians mimo iż formalnie działa od stycznia, już zdecydował, jakimi obszarami głównie sie zajmie. Jak tłumaczą jego przedstawiciele: AEPW będzie prowadzić działania w czterech kluczowych obszarach. Za kluczowy uznano rozwój infrastruktury zbiórki odpadów, gospodarowania odpadami oraz zwiększenia recyklingu. Firmy chcą opracowywać i wdrażać technologie, które usprawniają recykling i odzyskiwanie tworzyw sztucznych, a także z zużych tworzyw sztucznych czynią nowy surowiec.Koncerny już nad takimi rozwiązaniami pracują. Na przykład BASF bada możliwości produkcji takich tworzyw, które zużyte byłyby zbierane, następnie rozpuszczane i wykorzystywane jako baza do wytwarzaniu kolejnych tworzyw. Powstanie takiego swoistego chemicznego perpetuum mobile byłoby rewolucją w branży chemicznej.
Oczywiście do tych poczynań dochodzą bardziej prozaiczne, ale również mogące pomóc środowisku naturalnemu. Alians chce edukować i angażować rządy, organizacje biznesowe i społeczności w celu walki z zanieczyszczeniami tworzywami sztucznymi. Świadomość i wiedza to kluczowe elementy programu.
Warto pamiętać, że z badań dotyczących najbardziej zanieczyszczonych tworzywami sztucznymi rzek z niechlubnej top-dziesiątki, aż 9 znajduje się w Azji i jedna (Nil) w Afryce.
Ostatnim elementem działań miałoby być sprzątanie tych obszarów w środowisku, gdzie występuje duże zagęszczenie odpadów z tworzyw sztucznych, w tym szczególnie głównych kanałów transportu odpadów, takich jak rzeki, którymi dostają się one z lądów do oceanu.
- Wszyscy są zgodni co do tego, że miejsce odpadów z tworzyw sztucznych nie jest w oceanach ani nigdzie w środowisku naturalnym. To złożone i poważne globalne wyzwanie, które wymaga szybkiego działania i silnego przywództwa. Nasz nowy sojusz to największa do tej pory inicjatywa mająca na celu eliminację odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku - tłumaczy David Taylor, dyrektor generalny Procter & Gamble i prezes AEPW.
Być albo nie być
Choć idea aliansu jest szczytna, jego uczestnicy nie są tak bezinteresowni, jak mogłoby się z pozoru wydawać. Obostrzenia prawne powodują, że tworzywa sztuczne mogą być wyeliminowane z wielu branż, a to oznaczać będzie spadek zysków segmentu czy w najgorszym przypadku zaprzestanie produkcji niektórych związków. Stąd też tak mocne zaangażowanie się potentatów.Warto pamiętać, że opinia publiczna już wypowiedziała wojnę plastikowi. Szokujące zdjęcia zanieczyszczonych oceanów przemówiły do wielu; presja na producentów i decydentów (regulatorów) jest faktem. Po prostu tam, gdzie nie jest to konieczne, tworzyw sztucznych nie chcemy lub chcemy takie, które szybko się rozkładają albo w całości mogą zostać poddane recyklingowi.
Efektem zmian świadomości po stronie politycznej są nowe restrykcyjne przepisy dotyczące tworzyw sztucznych. Niedawno Parlament Europejski poparł projekt dyrektywy Komisji Europejskiej wprowadzenia do 2021 roku zakazu sprzedaży w UE wyrobów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz wprowadzenia nowych norm recyklingu butelek z plastiku. Rozszerzono też zasadę "zanieczyszczający płaci", obciążając producentów plastików.
Wkrótce zakazem sprzedaży w UE objęte zostaną w szczególności plastikowe sztućce (widelce, noże, łyżki i pałeczki), talerzyki i inne naczynia, słomki do napojów, patyczki do uszu, rączki do balonów; tworzywa sztuczne nieulegające szybkiemu naturalnemu rozkładowi. Co więcej, plany mówią, że tylko do 2029 r. państwa członkowskie Unii Europejskiej będą miały czas na osiągnięcie poziomu 90 proc. recyklingu plastikowych butelek. To nie koniec! Nowe butelki plastikowe będą też musiały być wytwarzane z użyciem materiału pochodzącego z recyklingu. Nowe normy to przynajmniej 25 proc. takiego wsadu do osiągnięcia przed 2025 r. oraz 30 proc. - do 2030 roku.
Prawidła te oznaczają konieczność innego podejścia do plastików. Zresztą wymagają tego także odbiorcy przedmiotów wykonanych z tworzyw sztucznych, w tym budzących szczególny niepokój butelek z politereftalanu etylenowego. Trend związany z aktywnością, zdrowiem i świadomym żywieniem (będący sam w sobie potężnym biznesem w krajach rozwiniętych) dodatkowo rzutuje na recepcję tworzyw sztucznych. "Zdrowa żywność" w plastikowym opakowaniu staje się nie do przyjęcia.
Pierwsze reakcje koncernów z branży spożywczej już są - także na naszym podwórku. Na przykład w ofercie Żywiec Zdrój znalazła się butelka wyprodukowana w całości z tworzywa PET pochodzącego z recyklingu.
- Swoimi działaniami nasza firma chce dać przykład odpowiedzialnego podejścia do zagospodarowania i wykorzystania opakowań z tworzyw sztucznych. Wprowadzenie na rynek butelek wykonanych z tworzywa pochodzącego w 100 proc. z recyklingu to dowód na to, że PET jest wartościowym surowcem - tłumaczy Edyta Krysiuk-Kowalczyk, dyrektor ds. jakości i zrównoważonego rozwoju Żywiec Zdrój.
O potrzebie zmian przekonują także inne koncerny.
- W Danone głęboko wierzymy w to, że plastik nigdy nie powinien trafiać na trawniki, do lasu czy do morza. Zbudujemy model lepszego wykorzystywania opakowań - mówi Paweł Kwiatkowski, sekretarz generalny w grupie spółek Danone.
Przemysł chemiczny czeka więc rewolucyjna zmiana. Na szczęście wszyscy już o tym wiedzą, nikt nie kwestionuje potrzeby przeobrażeń. Pozostaje kwestia czasu i kosztów - i to zapewne przedmiot obecnych trosk menedżerów wielkiej chemii.
2
DODAJ NOWY KOMENTARZ
