O hutnictwie, nieco sentymentalnie

Fot. Adobe Stock/PTWP. Data dodania: 20 września 2022

Ten tekst jest częścią STREFY PREMIUM WNP.PL
Autor: Jacek Wódz
Dodano: 16-02-2001 00:00

Wiele lat temu, na początku lat 70, gdy byłem jeszcze młodym asystentem w Krakowie przygotowywałem pracę doktorską na temat patologii społecznej w Nowej Hucie. Praca dotyczyła samego miasta (czy raczej dzielnicy), ale przygotowując się do niej musiałem prześledzić całą historię powstawania kombinatu.

Owe lata entuzjazmu, ale i lata trudne, gdy z wiejskich chłopców pracujących przy ówczesnej gigantycznej budowie wyrastać zaczynali pierwsi hutnicy. Musiałem też zwiedzić kombinat, by później rozumieć sposób myślenia moich rozmówców często właśnie hutników. Lata minęły, ale jakoś ci ludzie do dziś są mi bliscy, a w dodatku często mi ich po prostu żal. Przecież polskie hutnictwo budowane było przez ludzi, dla których był to zawód heroiczny, trudny i wymagający poświęcania. I cóż, że dziś "ideologowie" powiedzą, że były to "wielkie budowy socjalizmu", skoro w tamtych warunkach, przecież nie tworzonych przez hutników, ich wyroby były niezwykle potrzebne, a ich praca ceniona. Nikt przecież nie może zaprzeczyć, że praca ta, może nie tak jak praca górnika, ale jednak w stopniu znaczącym obrosła legendą olbrzymiego wysiłku i wielkiego poświęcenia. A dziś mówi się, i pewnie jest w tym racja, że rynek już nie potrzebuje ani takich ich wyrobów, ani takiej pracy. Owszem samo hutnictwo jest potrzebne, ale musi przejść restrukturyzację. I tutaj też nikt rozsądny nie będzie przeczył, że w nowoczesnej gospodarce wymogi stawiane hutnictwu wymuszają ową restrukturyzację. Czy jednak mamy świadomość, iż dla konkretnych ludzi, dla konkretnych załóg hutniczych, to nie tylko każdorazowo tragedia osobista, ale to także swoisty zatracony romantyzm. Przecież dzisiejsze dzieci nie będą już znały żadnego symbolu owego zawodu. I znowu trzeba przyznać, pewnie nie ma na to rady. Trzeba tylko zadbać, by działając w zgodzie z wymogami nowoczesności nie mnożyć ludzkich tragedii, albo, by w miarę możliwości, je ograniczać.
Doświadczenia restrukturyzacji górnictwa są nie najlepsze i pierwsze co się ciśnie w związku z hutnictwem to myśl, by uniknięto ewidentnych błędów restrukturyzacji górnictwa. A przypomnijmy, że górnictwo restrukturyzowano według logiki branżowej i z ewidentnym uwzględnieniem wyłącznie interesu elit górniczych. Przy okazji zlekceważono wszelkie ostrzeżenia społeczne, znaleziono kilku propagandzistów, czasem z tytułami, którzy twierdzili, że odprawy to najszczęśliwszy pomysł i że wszyscy zwalniani górnicy po genialnych kursach zawodowych znajdą pracę w przyszłej "Krzemowej Dolinie jaka w cudowny sposób na Górnym Śląsku sama się utworzy. Dziś już widać, iż były to zwykłe mżonki, propagandziści już ucichli, a górnicy szukając pracy, póki co są bezrobotni i z trudem próbują wiązać koniec z końcem. Zadowolone są tylko elity górnicze, które jak można wnosić, dobrze się przy owej "restrukturyzacjiurządziły. Trzeba więc w przypadku hutnictwa mówić głośno o tych zagrożeniach i jak ognia unikać "specjalistów od restrukturyzacji, bo mają oni zwykle bardzo ciasne poglądy i wyraźnie sprecyzowane własne interesy.