Strzał w ochroniarzy na "śmieciówkach"

- Zamawiający może, ale nie musi tego uwzględnić i skończy się to zapewne tym, że kontrakty będą rozwiązywane. Wykonawca może pójść do sądu i argumentować, że postępowanie kontrahenta jest narażaniem przedsiębiorcy na stratę. W ten sposób uniknie ponoszenia kosztów związanych z zerwaniem umowy - twierdzi Sławomir Wagner.

Klinem w branżę

- Wypowiedzenie kontraktów w przypadku braku porozumienia cenowego pomiędzy przedsiębiorcą a zamawiającym, które od początku 2016 roku obciążone są dodatkową składką na ZUS, możemy rozwiązać z terminem trzymiesięcznym na koniec maja 2016 roku. W ten sposób powstała pięciomiesięczna dziura, kiedy zamawiający może zgodzić się na zmianę ceny lub nie, my natomiast nie jesteśmy w stanie nic zrobić z podwyższonymi o 40 proc. kosztami pracy, które rosną za sprawą oskładkowania umów zleceń - wyjaśnia Grzegorz Dzik.

Bezsensowny wydaje się mu fakt, że do końca 2015 roku będziemy się znajdować w okresie vacatio legis. Dzik ma jednak nadzieję, że ten błąd ustawodawczy będzie skorygowany tak, aby waloryzacja mogła być zakończona przed wejściem nowych przepisów w życie. Szef Impela ostrzega jednocześnie, że perspektywa braku środków na pokrycie składek ZUS może spowodować dalszą patologizację rynku pracy i skokowy wzrost szarej strefy. W efekcie może skurczyć się baza dla składek ZUS.

- Dalej scenariusz może prowadzić do kolejnego podwyższenia klina podatkowego, co ograniczy zarobki pracowników. Należy się zastanowić, co jest lepsze dla państwa - rosnąca baza podatkowa czy klin podatkowy - podkreśla prezes Impela.

Na razie niemal pewne jest, że ozusowanie umów zleceń zwiększy presję na podwyżkę płac. Pracownik, który z otrzymanej kwoty odda na swoją emeryturę 13 proc., będzie starał się wymusić podwyższenie wynagrodzenia. W przeciwnym przypadku otrzymałby bowiem na rękę mniej niż poprzednio.

Wszędzie będzie drożej

Bez wątpienia firmy z branży ochroniarskiej czeka po nowym roku wyraźnie podwyższenie kosztów działalności. Przedstawiciele pracodawców są zgodni, że podmioty, które zamawiają u nich usługi, muszą być na to przygotowane. W przypadku instytucji państwowych konieczne jest uwzględnienie tego w ich przyszłych budżetach.

- Ewentualne niedoszacowanie budżetów przeznaczonych na usługi w takich podmiotach, jak szpitale, lotniska czy obiekty wojskowe może nieść ze sobą ogromne zagrożenie. Nawet najlepiej wyposażone jednostki, posiadające wykwalifikowany personel i opierające swoją działalność na najnowszych technologiach, nie będą funkcjonowały prawidłowo bez bazy, jaką stanowią pracownicy odpowiedzialni za bezpieczeństwo i czystość obiektów - argumentuje Marek Kowalski, przewodniczący Rady Zamówień Publicznych przy Konfederacji Lewiatan.

Problem jak najszybszego dostosowania się do nowych warunków rynkowych - renegocjacji umów będących w toku i waloryzacji kontraktów, dotyczy nie tylko usług realizowanych w ramach zamówień publicznych. Odpowiednie kalkulacje budżetowe powinny być, zdaniem Kowalskiego, przedmiotem działań także w sektorze prywatnym. Tak kompleksowe podejście zmniejszy ryzyko występowania negatywnych skutków.

Zgodnie z wyliczeniami Lewiatana, zyskowność kontraktów na usługi kształtuje się obecnie na poziomie 5 proc. Po 1 stycznia 2016 roku spadnie o 10 punktów procentowych, przez co obecne kontrakty będą przynosić straty.

- Coraz bardziej zaczynam się skłaniać do pomysłu, który lansuje OPZZ, wprowadzenia minimalnej płacy godzinowej - mówi Sławomir Wagner. - Trzeba tu tylko dodać, że powinna obowiązywać bez względu na formę zatrudnienia. Pracownik nie może dostać mniej niż na przykład przy obecnym przeliczeniu 11 zł za godzinę brutto. To byłaby stawka, od której można by kalkulować ofertę - i to zdecydowanie obniżyłoby możliwości stosowania wszelkich patologicznych zachowań.

Proste mechanizmy

Innym problemem branży ochroniarskiej, który prowokuje dodatkowe koszty, są zaostrzone przepisy dotyczące wydawania dopuszczenia do pracy z bronią. Obecnie, by je dostać, należy zdać test, w którym na 10 pytań należy udzielić 10 poprawnych odpowiedzi.

- Przedsiębiorca przystępuje do przetargu, wygrywa go na obiekcie, gdzie jest potrzebna broń. Ale nie ma tzw. ławy pracowników u siebie, tylko tych pracowników pozyskuje z rynku, na którym zaczyna już brakować ludzi dysponujących dopuszczeniem do pracy z bronią - opowiada Sławomir Wagner.

Kolejny problem - konieczność szkolenia się pracowników ochrony od podstaw co pięć lat.

- Pracownicy ochrony są po pięciu latach traktowani, jakby w ogóle nie znali tego zawodu. To kuriozum! - stwierdza prezes Polskiej Izby Ochrony.

Ze strony rządowej płyną już jednak sygnały, że najprawdopodobniej uda się jeszcze przed końcem kadencji Sejmu wprowadzić korzystne dla przedsiębiorców zmiany w regulacjach dotyczących broni oraz obowiązku ponownych szkoleń. Nie zmienia to jednak faktu, że wielu menedżerów jest zmęczonych nieustannymi zmianami w prawie i krótkowzrocznym myśleniem ustawodawcy.

- Czy w obecnej konstrukcji rządu są ministerstwa, które reprezentują interes rynku? Każdy z resortów poszukuje rozwiązań zwiększających bieżące dochody państwa, a interes źródła podatków jest pominięty - zauważa Grzegorz Dzik. - W procesie regulacyjnym jego decydenci godzą się z sytuacją, że nie ma realnych mechanizmów zabezpieczających interes podatników, którzy są jedynym źródłem dochodów państwa.

Kłopoty branży ochroniarskiej to - według Dzika - konsekwencja braku rzeczywistego dialogu rządu i ustawodawcy z przedsiębiorcami. Ustawy wpływające w sposób istotny na finanse przedsiębiorstw, powstają szybko - przy okazji ustaw budżetowych, dla zaspokojenia bieżących potrzeb finansowych państwa i bez porozumienia z pracodawcami czy jakichkolwiek merytorycznych konsultacji. Na ich braku tracą nie tylko przedsiębiorcy, ale i ineresy państwa.

- Rząd i Sejm powinny kierować się interesami Skarbu Państwa poprzez interes przedsiębiorców i pracobiorców. Bo to ich dochody generują tak naprawdę podatki stanowiące przychód państwa. Niestety, zrozumienia dla tego prostego mechanizmu jest wciąż za mało - podsumowuje Grzegorz Dzik.