30 pytań i 30 konkretnych odpowiedzi z GDDKiA. Czytelnicy WNP.PL przepytali szefa

PYTANIE: Czy nie przewidujecie państwo nacjonalizacji/regulacji wszystkich autostrad w Polsce, by opłata za km wszędzie była podobna? A może wprowadzenie winiet jak w sąsiednich państwach?

-Adam

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Przypominam, że od 3 listopada 2018 r. GDDKiA nie zajmuje się opłatami drogowymi. Te kompetencje zostały ustawowo przekazane Inspekcji Transportu Drogowego.

Patrząc jednak na samo zagadnienie, to mamy odcinki autostrad, gdzie są zawarte umowy koncesyjne: GTC na A1, Autostrada Wielkopolska na A2 oraz Stalexport Autostrada Małopolska na A4. Na bazie wcześniej podpisanych umów koncesje pozwalają tam swobodnie kształtować ceny koncesjonariuszom. Oczywiście pytają oni o opinię GDDKiA, ale nasze zdanie nie jest dla nich wiążące. Na pewno wszyscy chcielibyśmy, aby była to stała opłata na poszczególnych odcinkach, bo z pewnością wszystkich irytują te różnice.

W przypadku płatności za przejazd drogami kluczowe jest również to, abyśmy doczekali się sposobów płatności adekwatnych do dzisiejszych czasów. Żyjemy w czasach przyspieszonej cyfryzacji, dlatego również w aspekcie płatności na drogi powinny one być w pełni elektroniczne i nieinwazyjne dla kierowców.

Mogę zaryzykować stwierdzenie, że gdybyśmy pozbyli się bramek z autostrad, to sami kierowcy z większym zrozumieniem podchodziliby do płacenia za przejazd, gdyby nie musieli wcześniej stać w korkach w punktach poboru opłat. Zwłaszcza, gdyby widzieli też, że opłaty za przejazd są następnie dobrze wykorzystywane: na budowę nowych tras i poprawę bezpieczeństwa drogowego.


PYTANIE: Czy GDDKiA ma już doświadczenia ze stosowania nowych klauzul waloryzacyjnych, które weszły w życie na początku 2019 r.?

-czytelnik

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

 - Regulacje działają i mamy już pierwsze umowy, które podpisaliśmy w 2019 r., gdzie te klauzule mogą już znaleźć zastosowanie. Biorąc pod uwagę dwucyfrowe spadki cen paliw czy asfaltu, obecnie klauzule te mogą oznaczać obniżenie wartości kontraktów.

PYTANIE: Czy GDDKiA pracuje nad rozwiązaniami, które obniżyłyby koszt budowy dróg?

-Max

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Z pewnością sporo pieniędzy wciąż ucieka nam na koncepcyjnym i projektowym etapie przygotowania inwestycji. Chodzi o stosowanie rozwiązań, które nie przekładają się na jakość czy wytrzymałość dróg.

Tu kluczowe są odpowiednie badania geologiczne, które określiłyby odpowiednią nośność gruntów, aby nie dokonywać zbędnej wymiany ogromnej ilości mas ziemnych. Ponadto dotyczy to też wyboru rozwiązań technicznych dla poszczególnych obiektów inżynierskich, ale też w zakresie niwelety drogi.


PYTANIE: Co z realizacją dróg o ukośnym przebiegu, czyli S10, S11, S12 czy S74? Kiedy mogą zostać ukończone?

-Marek

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Chcemy systematycznie kończyć wszystkie ciągi dróg. Jednocześnie musimy pamiętać, że realizacja inwestycji drogowej to długotrwały proces planistyczny, zaczynając od pomysłu nowego korytarza, a większość dróg ekspresowych budujemy w nowych ciągach. Cały proces planistyczny - od pomysłu do realizacji - to minimum siedem lat.

Sieć szybkich dróg w Polsce wciąż jest poszatkowana, więc dążymy do tego, aby ukończyć wszystkie ciągi dróg na osi północ-południe oraz wschód-zachód. Jednocześnie pracujemy nad tym, aby następnie zrealizować w całości poprzeczne ciągi dróg.

Myślę, że jeśli wszystko sprawnie będzie realizowane, to przyszła dekada na wiele pytań pozwoli odpowiedzieć do 2030 r. Po pierwsze kluczowe będzie zapewnienie finansowania dla tych inwestycji, a po drugie - zrozumienie społeczne, gdyż wszyscy chcą korzystać z szybkich dróg, ale nie chcą jednocześnie mieszkać w ich pobliżu.


PYTANIE: Według mnie parkingi przy autostradach lub drogach ekspresowych powinno się budować tak, aby kabina ciężarówki była skierowana w przeciwną str. niż droga. Do kabiny nie dochodzi wtedy głośny dźwięk z autostrady, a kierowca patrzący przez kabinę w pole lub las, po takiej pauzie jest bardziej wypoczęty. Jest to ważne, bo oczy kierowcy widzą np. zieleń, a nie to, co przez cały miniony tydzień.

-Mirosław Borkowski

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Takie uwagi są cenne i dobrze, aby docierało ich do nas jak najwięcej. Wiele takich postulatów możemy wykorzystać. Obecnie planując MOP-y, wskazujemy lokalizację oraz organizujemy przetarg na dzierżawę i to zwycięzca buduje go według swojej koncepcji.

Jeśli otrzymamy jednak sugestie od kierowców, którzy często korzystają z takich obiektów, to możemy pewne rozwiązania zastrzec w warunkach przetargu na dzierżawę MOP-ów. Tak, aby były one jak najbardziej przystosowane do potrzeb kierowców.

PYTANIE: Co z drogami rowerowymi wzdłuż dróg krajowych? Są jakieś procedury rozmów z samorządami, by wspólnie projektować takie rozwiązania? Czy interesują Was tylko samochody?

-Rowerzysta

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Jako GDDKiA musimy skupiać się na zapewnieniu odpowiedniej komunikacji samochodowej, ale nie oznacza to, że nie widzimy innych użytkowników dróg, w tym rowerzystów. Wszędzie, gdzie będzie to możliwe, będziemy budować ciągi pieszo-rowerowe lub ścieżki rowerowe. Tak, aby wykorzystać w pełni infrastrukturę.

Myślę, że w kolejnych latach będzie szansa, aby opracować program, który pozwoliłby na dobudowanie wzdłuż wybranych dróg krajowych tras rowerowych lub ciągów pieszo-rowerowych. Zwłaszcza wzdłuż tych bardziej atrakcyjnych krajobrazowo lub mniej obciążonych ruchem samochodowym tras.

PYTANIE: Czy wobec galopujących ostatnio cen usług budowlanych spodziewacie się, że koronawirus nieco zredukuje apetyt firm budowlanych? 

-edward:

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- W mojej ocenie apetyty firm budowlanych będą jeszcze większe, gdyż na szczęście branża budowlana nie ucierpiała z powodu koronawirusa. Co więcej, pokazaliśmy wspólnie, że nie wystraszyliśmy się i zadziałaliśmy odpowiednio, aby budowy mogły być dalej prowadzone w bezpieczny sposób.

Dlatego myślę, że większość wykonawców będzie chciała pójść za ciosem i jeszcze mocniej wypełnić portfele zleceń. Myślę, że jest to słuszne podejście, ponieważ mamy co robić i niech chociaż budownictwo będzie tym sektorem, który wygeneruje nowe miejsca pracy.

PYTANIE: Czy GDDKiA planuje większy udział dróg o nawierzchni betonowej niż do tej pory? Wszyscy wiemy, że jest to rozwiązanie trwalsze. Zatem czy są takie plany?

-Marek

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

 - Przed moim przyjściem do GDDKiA decyzja o tym, która droga ma być realizowana w danej technologii, była podejmowana odgórnie. Nie zawsze było to racjonalne, aby narzucać technologię wykonawcy - przykładowo budować trasę o nawierzchni betonowej we wschodniej Polsce, podczas gdy większość kruszyw do budowy dróg betonowych mamy na Dolnym Śląsku.

Dlatego uznałem, że powinniśmy określić parametry jakościowe, związane m.in. z hałasem, wytrzymałością oraz gwarancją, które będzie musiał spełnić wykonawca, niezależnie od tego, na jaką nawierzchnię się zdecyduje.

Od ubiegłego roku pozwalamy tam, gdzie jest to możliwe, wybierać technologię. Mamy nadzieję, że spowoduje to wzrost innowacyjności oraz konkurencyjności na rynku budowlanym.

PYTANIE: Czy jest jakaś polityka spójna wyprowadzania dróg krajowych poza centra małych i średnich miejscowości, czy mieszkańcy np. takiego Zawiercia i Poręby sami muszą sobie 'wyprotestować' jakieś działania?

-Zawiercianin

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Politykę transportową, co do zasady, kreuje minister infrastruktury. Natomiast każde zadanie, które jest realizowane, oczywiście na każdym etapie jest konsultowane z samorządami. Istnieją zespoły oceny przedsięwzięć inwestycyjnych oraz komisja oceny przedsięwzięć inwestycyjnych, gdzie zasiadają wszyscy włodarze miejscowości leżących wzdłuż istniejącej lub planowanej drogi, jak również wszyscy gestorzy sieci oraz mieszkańcy.

Nie każdy przebieg drogi satysfakcjonuje wszystkie strony. Mamy tego świadomość i są to trudne decyzje. Jednak zapewniamy procedury konsultacji rozwiązań przez wszystkie zainteresowane strony.

Naszym celem jest to, aby wybrany wariant drogi powodował jak najmniej konfliktów społecznych, związanych chociażby z wyburzeniami czy uszczerbkiem dla środowiska. Często musimy wybierać mniejsze zło. Dlatego możemy wiele wspólnie zdziałać przy konstruktywnym podejściu, innym niż „droga tak, ale nie pod moim oknem”, czy też w innym miejscu niż wskazują na to aspekty techniczne, ekonomiczne i środowiskowe.

PYTANIE: Czy mamy już za sobą ekspansję firm włoskich i hiszpańskich, które poza skrytką pocztową i pieczątką nie miały najprawdopodobniej niczego, a na pewno sprzętu i ludzi?

-Staszek W

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- W biznesie nie należy się na nikogo obrażać, więc nie chciałbym nikogo krytykować. Z doświadczenia wiemy, że firmy zagraniczne bez miejscowego potencjału kadrowego i sprzętowego wygrywały w Polsce kontrakty, przez co mieliśmy takie doświadczenia, jakie mieliśmy.

Nie mogę zagwarantować, że nie będzie się to powtarzało. Przepisy Prawa zamówień publicznych nie pozwalają nam ograniczyć możliwości startowania danym firmom. Naszym zadaniem jest weryfikowanie potencjału kontrahenta i skonstruowanie zapisów umowy, aby uwzględnić najważniejsze aspekty.

Jeśli jednak zagraniczny podmiot legitymuje się doświadczeniami z innych rynków, to musimy je traktować jak te, które pochodzą z rynku polskiego.

Dlatego jestem zwolennikiem certyfikacji wykonawców. System taki premiowałby ich na określonych zasadach za rzetelność. Zatem poza posiadaniem potencjału kadrowego i sprzętowego byłyby też oceniane na podstawie inwestycji, które zrealizowały w czasie i w budżecie w Polsce lub w innych krajach, jeśli będą to w stanie udokumentować.

Takie rozwiązanie uporządkowałoby rynek i mielibyśmy dużo mniej problemów, na temat których dziś jest toczonych dużo dyskusji, w tym politycznych.

PYTANIE: Czy jest szansa, że zezwolenia na realizację inwestycji drogowej będą wydawane szybciej? Niejednokrotnie procedowanie wniosku trwa aż rok.

-Grzesio

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski: 

- Też bardzo byśmy tego chcieli. To trochę kwestia naczyń połączonych - szybkości działania urzędów wojewódzkich oraz jakości dokumentacji składanej przez wykonawców, gdyż większość kontraktów realizujemy w formule „projektuj i buduj”.

Często problemem są bardzo rozbudowane procedury, przez co proces inwestycyjny spowalnia, np. na ponownych ocenach oddziaływania na środowisko - jeśli przykładowo decyzja pochodzi z 2011 r., a prace projektowe są prowadzone w 2019 r. Potrzebne są optymalizacje dokumentacji, a to generuje kolejne ruchy proceduralne.

Stąd pojawiają się wydłużenia terminów realizacji i oddawania dróg do ruchu. To problem systemowy, aby procedury administracyjne w jak najmniejszym stopniu opóźniały proces inwestycyjny.

PYTANIE: Czy widzą Państwo korzyści płynące z wykorzystania BIM - Building Information Modelling do realizacji inwestycji, jako narzędzia on-line w czasach Covid-19?

-Piotr Dudek:

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

 - BIM jest legendą, która w najbliższych latach powinna zostać wdrożona. Jestem zwolennikiem BIM-u i wszelkich uwarunkowań, które z sobą niesie. Jednak żeby wdrożyć BIM, mamy istotne przeszkody. Po pierwsze, mamy bardzo mało firm projektowych w stosunku do ilości zadań na rynku. Przykładowo jedno z biur prowadzi prace projektowe dotyczące 2 tys. km dróg.

Duża ilość zadań, mała liczba firm projektowych oraz napięte harmonogramy inwestycji powodują, że często występują problemy z jakością dokumentacji - tej papierowej. Żebyśmy mogli przejść na projektowanie w BIM, to standardy z projektowania tradycyjnego powinniśmy mieć opanowane do perfekcji.

W BIM projektujemy pilotażowo obwodnicę Zatora w ciągu DK28. Zwróciłem się swego czasu do wyższych uczelni, aby każda z nich delegowała opiekuna wraz z grupą studentów, abyśmy stworzyli radę projektu dla tego zadania i na bazie tej inwestycji stworzyli polskie standardy projektowania BIM, z których moglibyśmy korzystać przy kolejnych zadaniach GDDKiA.

PYTANIE: Kiedy nastąpi realne przyspieszenie otwierania nowych odcinków dróg? Ma się wrażenie, że w ostatnich latach jest mniej otwieranych odcinków niż np. na początku dekady.

-Jan

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Średnio zawieramy kontrakty na 36 miesięcy z wyłączeniem wliczania okresów zimowych, czyli od 15 grudnia do 15 marca, do czasu realizacji robót budowlanych. Większość inwestycji prowadzimy w formule „projektuj i buduj”, a na projektowanie najczęściej potrzeba 12 miesięcy. Zatem czas projektowania i realizacji robót budowlanych wydaje się jednym z lepszych na tle Europy.

Wszędzie, gdzie jest to możliwe, staramy się skracać czas realizacji. Ponadto zależy nam też na tym, aby płynnie oddawać dłuższe odcinki nowych dróg, aby sieć drogowa nie była poszatkowana.

Oddawanie do użytku nowych odcinków dróg wynika zatem z cyklu procesu inwestycyjnego i kalendarza przetargowego. W 2019 r. oddaliśmy do użytku 460 km, a na 2020 r. planujemy ok. 117 km.

W tym roku zamierzamy ogłosić przetargi na 350 km dróg. W połączeniu z ilością dróg, które mają zostać oddane do użytku, a także są w trakcie realizacji, powinno to zapewnić stabilną sytuację na rynku budowlanym, na czym nam bardzo zależy.

PYTANIE: Proszę wytłumaczyć mi jak laikowi, czy warunki przetargów nie powinny być konstruowane tak, że firma ma wykazać swój potencjał wykonawczy? Teraz duże przetargi zgarniają firmy bez jednego rozściełacza czy walca.

-Wawro

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Pytanie jest bardzo złożone zarówno dla laika, jak i eksperta. Wydawałoby się, że wszystko da się odpowiednio zapisać w dokumentach. Obecnie realizujemy 96 dużych kontraktów o wartości powyżej 100 mln zł, a także 800 mniejszych umów. Jeśli „na sztywno” wpisalibyśmy warunki dotyczące ilości wymaganego sprzętu itp. do konkretnego przetargu, to okazałoby się, że nawet największe firmy mogłyby na dany moment nie dysponować odpowiednią ilością jednostek sprzętowych, aby wystartować w postępowaniu.

Pracujemy od dłuższego czasu z branżą nad uwarunkowaniami do postępowań przetargowych, aby wskazać, jaki minimalny potencjał sprzętowy i kadrowy powinien posiadać wykonawca, by wystartować w przetargu. Obecnie trudno o zgodne stanowisko w tej kwestii ze strony branży, więc chcemy to jeszcze przedyskutować. Natomiast tam, gdzie jest to kluczowe, w specyfikację wpisujemy, jakie asortymenty robót wykonawca powinien zrealizować siłami własnymi.

Bezpieczne z punktu widzenia firm i rynku wykonawczego - żebyśmy go nie zmonopolizowali - jest to, aby wykonawca samodzielnie wykonywał nawierzchnię własnym sprzętem i kadrą.

PYTANIE: Czy GDDKiA rozważa rozszerzenie projektów nowych dróg DK25 Ostrów - Kalisz - Konin i DK75 Brzesko - Nowy Sącz poprzez zaprojektowanie tych dróg w parametrach drogi ekspresowej? Obecnie planowane są tam drogi dwujezdniowe GP bezkolizyjne, a więc parametrami zbliżone do dróg kategorii S.

- Dominik

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Każda nasza decyzja musi być uzasadnienia wynikami natężenia ruchu. Trasa o zbyt wysokich parametrach względem potrzeb oznacza niewłaściwie wykorzystane środki publiczne, zarówno krajowe, jak i często unijne.

Pracujemy nad DK75, czyli popularną „Sądeczanką” od A4 do Nowego Sącza. Zamierzamy przeprowadzić analizy ruchu, które wskażą potencjalne obłożenie ruchem w momencie, w którym ta trasa zostałaby oddana do użytku.

Podobnie dzieje się w przypadku innych planów inwestycyjnych. Chcemy opierać się nie tylko na danych z Generalnego Pomiaru Ruchu, który jest realizowany co pięć lat, ale zamierzamy posiłkować się też prognozami przyszłego ruchu.

Zaplanowany na ten rok Generalny Pomiar Ruchu został zawieszony z powodu pandemii. Liczymy, że będziemy mogli go przeprowadzić jesienią, gdy sytuacja wróci do normy.

PYTANIE: Zauważyłem np. w Niemczech tzw. cichy asfalt. Warstwa ścieralna jest tak wykonana, że tłumi hałas opon samochodowych. Słychać tylko dźwięk silnika/tłumika.

Stosowane jest to odcinkowo, najczęściej tam, gdzie autostrada przebiega przez obszary miejskie. I jest to mniej uciążliwe dla okolicznych mieszkańców.

-Mirosław Borkowski

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Przepisy i decyzja środowiskowa dla danej inwestycji precyzują dopuszczalny poziom hałasu. Zdarza się też tak, że decyzja środowiskowa ma zapisany rodzaj nawierzchni i najczęściej uznaje się nawierzchnię bitumiczną jako cichszą w stosunku do betonowej.

Zatem wszędzie, gdzie w decyzjach środowiskowych jest wskazana nawierzchnia bitumiczna, stosujemy asfalt. W pozostałych aspektach, mając na względzie tylko kwestie akustyki, pozwalamy od pewnego czasu na swobodny wybór wykonawcom - oczywiście pod warunkiem spełnienia przez nawierzchnię odpowiednich norm hałasu.

PYTANIE: Kiedy możemy się spodziewać rozwiązania problemu VAT dla spółek z branży utrzymaniowej?

- Roxie

 
ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

 - Przedstawiciele branży utrzymaniowej wiedzą, że nie jest to kwestia, za którą odpowiada GDDKiA, tylko organy skarbowe/podatkowe. Tu niezbędne są rozmowy pomiędzy Ministerstwem Infrastruktury i Ministerstwem Finansów, czy ten problem jest możliwy do rozwiązania w postaci ogólnej interpretacji dla całej branży.

Dotyczy to okresu sprzed sześciu lat, gdy obowiązywały dwie stawki na roboty utrzymaniowe - 8 proc. i 23 proc. - i nie były one spójnie i jasno określone. Jeżeli będą odpowiednie decyzje służb skarbowych, to my jako GDDKiA się do nich zastosujemy.

PYTANIE: Czy ceny ofertowe w postępowaniach spadną? Czy widzicie już takie sygnały? To pewnie nie jest dobre, bo oferenci przestaną może szacować niektóre ryzyka, żeby konkurować ceną.

-Rufus

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Nie sądzę, aby ceny spadły. Jeśli jakiś spadek cen będzie, to tylko w najbliższych miesiącach, ale będzie to tylko nieznaczny spadek. Chciałbym, abyśmy potrafili utrzymać obecny poziom cen, a także aby nasze szacunki były spójne z tym, co położy na stole rynek – żeby nie było zbyt dużego rozdźwięku.

PYTANIE: Od blisko roku na Mazurach trwają protesty społeczne w sprawie budowy drogi S16. Odcinek obsłuży ruch tranzytowy tirów. Oznacza to, że przez jeden z cenniejszych obszarów w Polsce ma jeździć nawet 7000 tirów na dobę. Dlaczego GDDKiA nie pracuje ze społecznościami i samorządami w poszukiwaniu innego rozwiązania?

-AdamS16

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

 - Temat drogi S16 jest głośny, również z powodu znanych osobistości, które na ten temat się wypowiadały. Śledząc przekazy medialne, można dojść do wniosku, że mamy zarówno zwolenników, jak i przeciwników w tej sprawie. Naszym zadaniem jest rozmawiać i szukać alternatywnych rozwiązań, które zadośćuczynią zarówno potrzebom komunikacyjnym, jak i bezpieczeństwu i ochronie środowiska.

Organizujemy w tym celu z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim wspólną konferencję. Była ona zaplanowana na kwiecień, ale z powodu koronawirusa została przesunięta i odbędzie się w formie online w czerwcu. Wspólnie ze specjalistami z UWM, zaproszonymi gośćmi i ekspertami w ramach debaty będziemy chcieli przedyskutować temat, aby znaleźć racjonalne wyjście z tej sytuacji.

PYTANIE: W Polsce wiele drzew rośnie zbyt blisko drogi. Jest to niebezpieczne, szczególnie w lasach. Czy nie byłoby dobrze wyciąć drzewa 20 m od drogi? Wówczas jest szansa zobaczyć wbiegające na jezdnię zwierzę.

 - Grzesio

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Takie rozwiązanie miałoby zapewne bardzo dużo zwolenników, jak i przeciwników. Drzewa pełnią funkcję naturalnego ekranu akustycznego, a także oczyszczają powietrze. Obawiałbym się arbitralnego podejścia do wycinania tego lub innego drzewa.

Jeśli prowadzimy prace związane z przebudową dróg i drzewa znajdują się w pasie drogowym, to je wycinamy, jednocześnie prowadzimy nowe nasadzenia.

Zatem bardziej analizowałbym, czy na danym odcinku drogi korona drzewa lub jego pień wchodzący w pas drogowy stanowią istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa kierowców.

PYTANIE: Kiedy realne jest w pełni wybudowanie dróg S74 oraz S12 stanowiących niezwykle ważny łącznik dla rejonów Polski Wschodniej oraz element jej rozwoju? Czy realizacja planu budowy dróg zakładającego ukończenie ich w 2030 r. nie powinna zostać maksymalnie przyśpieszona?

-Paweł Ant

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Z formalnego punktu widzenia zarówno na S74, jak i S12 za 2-3 lata będziemy gotowi na ogłoszenie przetargów. Kluczowe są jednak finanse. W przypadku samego S12 wartość przygotowywanych odcinków to ok. 5 mld zł. Jeśli znajdą się pieniądze, to będziemy gotowi na budowę.

PYTANIE: Czy GDDKiA/Ministerstwo Infrastruktury planują w końcu rozpoczęcie prac przygotowawczych dla odcinka S7 Kraków - Myślenice? Obecna Zakopianka na tym odcinku nie wytrzymuje już natężenia ruchu.

-Sebastian

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

 - Obecnie koncentrujemy się na likwidacji miejsc niebezpiecznych, czyli na zamianie skrzyżowań ze światłami, z których korzystają mieszkańcy miejscowości leżących wzdłuż trasy, na skrzyżowania bezkolizyjne. Poprawi to przepustowość drogi. Natomiast możliwość rozbudowy tego odcinka w przyszłości będzie zależna od możliwości technicznych oraz finansowych.

PYTANIE: Według najnowszych planów ogłoszenie przetargów „zaprojektuj i zbuduj” na odcinek A2 Siedlce - Biała Podlaska ma nastąpić w październiku bieżącego roku. Moje pytanie dotyczy decyzji środowiskowej, która ma ważność do dnia 2 lutego 2022 r. Jak GDDKiA chce zapobiec zagrożeniu wygaśnięcia decyzji środowiskowej, jeśli umowa na realizację nie zostanie zawarta do dnia 2 kwietnia 2021 r.?

-Damian

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Wszędzie tam, gdzie mamy ważne decyzje środowiskowe, będziemy starać się, aby tej ważności nie utracić. Liczymy, że uda się również w przypadku A2 Siedlce - Biała Podlaska.

PYTANIE: Adresuję do Pana bardzo ważne pytanie dotyczące aktualnego stanu procedowania i legislacji projektu ustawy o zapobieganiu nadużyciom w inwestycjach drogowych, który został przygotowany i zaprezentowany przez pana wiceministra sprawiedliwości Marcina Warchoła w lipcu 2018 r. Projekt dotyczy najważniejszych inwestycji drogowych w Polsce realizowanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.

Przypominam, że zgodnie z art. 2. projektu, ustawę stosuje się do inwestycji drogowych o wartości powyżej 1 mln zł, w których inwestorem jest podmiot powołany w celu zarządzania drogami krajowymi oraz autostradami i drogami ekspresowymi - czyli GDDKiA.

Moje pytanie motywuję nie tylko zainteresowaniem projektem ustawy, ale również brakiem wykorzystania instrumentów prawnych przedstawionych w projekcie, które ominęły nową ustawę Prawo zamówień publicznych uchwaloną w 2019 r. Zwracam uwagę, że inwestycje drogowe ze strony samorządów i GDDKiA są istotnym elementem zamówień publicznych, których Prawo zamówień publicznych nie definiuje i nie precyzuje w tak dokładnym stopniu, w jakim opisano je w projekcie ustawy o zapobieganiu nadużyciom w inwestycjach drogowych, przygotowanym przez Ministra Warchoła.

-Łukasz Stelmaszczyk

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Nie znam dalszych losów tego projektu ustawy. Natomiast z punktu widzenia regulacji, to nie wiem, ile przyniósłby on korzyści w stosunku do zakładanych rezultatów. Moim zdaniem, taka ustawa nie jest nam obecnie potrzebna na rynku.

Myślę, że dla obecnie prowadzonych inwestycji ochrona podwykonawców jest zapewniona na bardzo dobrym poziomie. Każdy generalny wykonawca ma obowiązek zgłaszania do GDDKiA podwykonawców.

Wszędzie tam, gdzie występują problemy z płatnościami, wdrażamy płatności bezpośrednie, czyli z faktury, którą wystawi nam generalny wykonawca, najpierw regulujemy należności wobec podwykonawców.

Tak więc podwykonawcy mogą liczyć na gwarancję zapłaty ze strony GDDKiA. Trzeba jednak podkreślić, że choć istnieją negatywne doświadczenia z przeszłości, to wciąż zdarzają się podwykonawcy, którzy realizują prace bez umowy z generalnym wykonawcą lub prowadzą prace na zakres robót znacznie większy niż w zawartej umowie.

Wówczas nie możemy pomóc w takiej sytuacji, jeśli prace były prowadzone bezumownie lub na większy zakres, niż przewidywał kontrakt. Apelujemy też, żeby zgłaszać każde opóźnienia w płatnościach. Wówczas będziemy interweniować.

PYTANIA: Panie dyrektorze, co z remontem kolejnego odcinka A18?
-Jula

Kiedy i czy będzie remont A18 jezdni południowej?

-Paula

Panie dyrektorze, proszę o odpowiedź na moje pytanie dotyczące budowy drogi A18. Czy i kiedy będzie wyremontowana jezdnia południowa? Widać, że prace się rozpoczęły, ale nie na całości. Z góry dziękuję za odpowiedź.

-Halina

 Panie dyrektorze, czy "największe schody Europy" - A18 będą w końcu zlikwidowane? Jezdnia w kierunku granicy niemieckiej jest w bardzo dobrym stanie, natomiast powrót z Niemiec w kierunku Wrocławia to dla każdego kierowcy istny koszmar i obawa o uszkodzenie zawieszenia samochodu. Mam nadzieję, że GDDKiA ma w planach remont odcinka drogi A18.

-Michał

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Na dwa odcinki leżące bliżej granicy umowy już zostały podpisane w ostatnich miesiącach. Przetargi na przebudowę dwóch ostatnich odcinków jezdni południowej w stronę Wrocławia powinny zostać ogłoszone do końca wakacji.

PYTANIA: Czy w obliczu kryzysu finansowego GDDKiA zmienia harmonogramy dotyczące ogłaszania postępowań PPP dla drogi S6 i S10? Pierwsze postępowania na S6 w ramach PPP zapowiadane były na czerwiec 2019 roku.

-Dominik

Nasze pytanie brzmi, kiedy w końcu zacznie się budowa drogi ekspresowej S6 pomiędzy Koszalinem a Gdańskiem?

-Przedsiębiorcy z Pomorza

Panie dyrektorze, kiedy dokończenie S6 pomiędzy Koszalinem a Sianowem?

-Logistyk

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski: 

- Jak wiemy, na odcinku Koszalin – Sianów wystąpiły problemy geologiczne i potrzebne były zmiany projektowe. Nowy przetarg na dokończenie inwestycji zostanie ogłoszony w 2020 r.

Odcinki S6, które zapowiadaliśmy w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, nadal zamierzamy zrealizować w tej formule - podobnie jak Obwodnicę Metropolitalną Trójmiasta (OMT), Zachodnią Obwodnicę Szczecina czy S10 Toruń - Bydgoszcz.

Dla OMT mamy już gotową dokumentację i trwają ostatnie szlify z Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej i pełnomocnikiem rządu ds. PPP.

Jeśli będziemy mieć zielone światło dla tego modelu finansowania, to będziemy sukcesywnie ogłaszać przetargi - najpierw na OMT, a potem na kolejne inwestycje. Tak, aby błędy z poszczególnych postępowań nie były powielane w kolejnych.

PYTANIE: Czy GDDKiA planuje przebudowę odcinków przygranicznych na drogach ekspresowych? Chodzi tu o dwa przypadki:

- przejście graniczne w Cieszynie-Boguszowicach posiadające wąskie gardło w postaci jednojezdniowego wiaduktu drogowego. Brakuje tam ciągłości między polską dwujezdniową drogą ekspresową S52 a czeską autostradą D48.

- droga ekspresowa S1 na odcinku od Żywca do Węgierskiej Górki. Na tym ok. 10-km odcinku istnieje wąskie gardło w postaci jednojezdniowego odcinka. Na obu końcach istnieją lub budowane są odcinki dwujezdniowe.

-Dominik

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- W przypadku drogi S52 trwają przygotowania do budowy Beskidzkiej Drogi Integracyjnej. Myślimy, że w perspektywie najbliższych lat i kolejnego budżetu unijnego tę drogę uda się wybudować, a także rozwiązać problem, na który wskazuje czytelnik.

Natomiast w przypadku S1 w tym momencie rozstrzygamy przetarg i podpisujemy umowy na kolejne odcinki tej trasy z Mysłowic do Bielska-Białej. Ruszają też prace budowlane związane z obejściem Węgierskiej Górki, zatem do 2023 r. cała trasa S1 od lotniska w Pyrzowicach do granicy ze Słowacją powinna być gotowa. Między Żywcem a Węgierską Górką znajduje się rezerwa pod drugi pas, gdyby w przyszłości konieczna była jego budowa.

PYTANIE: Może szanowna GDDKiA w końcu zagospodaruje swoje tereny, żeby zarabiały i dokładały do drogiego utrzymywania sieci dróg? Fotowoltaika, wiatraki na rozjazdach, może jakieś uprawy przemysłowe, np. szybko rosnące drzewa, może wydzierżawienie lasom państwowym?

 -Judo

 ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Temat jest interesujący i przyznaję, że przyglądałem mu się jakiś czas temu. Natomiast obecnie nie możemy tego zrealizować, gdyż jako instytucja państwowa w administracji rządowej nie możemy prowadzić działalności gospodarczej. Nie jesteśmy jednostką budżetową, która może na siebie zarabiać.

Nie oznacza to jednak, że nie interesujemy się dalej tym tematem. Rozbieramy go na czynniki pierwsze, bo jest warty uwagi. Potrzebne byłyby zmiany w ustawie regulującej naszą działalność, które pozwoliłyby nam wykorzystać 130 tys. hektarów powierzchni, które obecnie stanowią nieużytki, gdzie tylko kosimy trawę. Mogłaby to być fotowoltaika, ale też np. wiatraki z pionową osią obrotu. Możliwe, że w ten sposób moglibyśmy własną energią przykładowo zasilać oświetlenie węzłów drogowych.

Myślę, że nie mamy innego wyjścia. Z roku na roku sieć nowych dróg szybkiego ruchu się wydłuża, a więc rosną też wydatki na ich utrzymanie. Zatem jeśli sami nie znajdziemy źródeł finansowania, to podatnicy będą musieli złożyć się na kilka miliardów złotych rocznie na zapewnienie odpowiedniego standardu i bezpieczeństwa na drogach krajowych

PYTANIE: Dlaczego aktualnie otwiera się dużo mniej odcinków dróg niż przed kilkoma laty? Z czego to wynika i kiedy nastąpi realne przyspieszenie? Czy nakłady inwestycyjne w kolejnych latach uda się utrzymać na poziomie zapowiadanym przed pandemią? Czy spodziewane są cięcia i w jakiej skali?

 -Arek

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Nie planujemy żadnych cięć w wydatkach na inwestycje. Odnośnie dróg oddawanych do użytku, to przypominam, że w 2019 r. oddaliśmy do użytku 460 km, co stanowiło rekordowy wynik od czasów inwestycji związanych z Euro 2012.

W planie na 2020 r. jest przewidziane oddanie do użytku ponad 100 km nowych dróg. Różnica wynika oczywiście z cyklu procesu inwestycyjnego.

Cykl inwestycyjny dla dróg trwa średnio cztery lata, a dla tuneli jest to pięć lat. Zatem w 2020 r. mamy efekty przetargów rozstrzygniętych w 2016 r. W 2021 r. i latach kolejnych nowych dróg oddawanych do użytku będzie znacząco przybywać względem 2020 r.

Zależy mi też, aby utrzymywać stabilność na rynku budowlanym. Dlatego liczba 25 zaplanowanych dużych przetargów na 2020 r., które obejmują ok. 350 km dróg o wartości szacunkowej ok. 12 mld zł, wydaje się odpowiednia, abyśmy w kolejnych latach systematycznie wykonywali plan inwestycji.

PYTANIE: Rząd jakoś się nie spieszy z przetargami. Już jest maj... A za chwilę mamy czerwiec i są 3 przetargi... Pewnie wszystko zrzucą na koronawirusa... Dokończą to, co jest rozgrzebane, a na nowe drogi pewnie nie ma kasy. Samorządy też nie mają hajsu. Więc będzie ostra walka o przetrwanie na rynku budowlanym.

-Buhaha

ODPOWIEDŹ Tomasz Żuchowski:

- Ogłaszamy dwa typy przetargów. Pierwsze to mniejsze zadania, związane z przebudowami sieci. Ogłaszamy je, gdy jesteśmy na to gotowi i mamy też decyzję o finansowaniu ze strony organu nadzorującego, czyli Ministra Infrastruktury.

Natomiast drugie dotyczą nowych odcinków dróg z Programu Budowy Dróg Krajowych i Autostrad. W obu przypadkach od 2019 r. publikujemy plan przetargów na dany rok. W tegorocznym planie dużych inwestycji mamy 25 przetargów na łącznie ok. 350 km dróg o szacunkowej wartości ok. 12 mld zł.

Na dziś deklaruję, że wypełnimy ten plan. Dotychczas ogłosiliśmy cztery przetargi, a do końca czerwca pojawi się sześć kolejnych. Pozostałe 15 planowane jest do końca 2020 r. Trzy ostatnie z tej puli planowane są na grudzień.

Witamy na czacie z Tomaszem Żuchowskim, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Odpowiedzi na pytania będą publikowane systematycznie w ciągu najbliższych godzin. Prosimy o odświeżanie artykułu.