Niepokój, który wywołała pandemia COVID-19, a także związane z nią upowszechnienie pracy zdalnej, spowodowały przyhamowanie dynamiki nowych inwestycji na rynku biurowym. W efekcie mniejsza podaż nowych powierzchni w przyszłości może natrafić wzmożony popyt ze strony najemców.
- Taki scenariusz zakłada m.in. Cavatina Holding, polski deweloper biurowy, który szykuje się do giełdowego debiutu.
- Według firmy doradczej CBRE, w ciągu najbliższych trzech lat rynek biurowy w regionach będzie wciąż rósł głównie z uwagi na silny trend outsourcingu i nearshoringu.
- Eksperci również w Warszawie prognozują ponowny wzrost zapotrzebowania na biura, który może napotkać na spadającą podaż wolnych powierzchni.
Dwa miesiące później Cavatina złożyła prospekt emisyjny w Komisji Nadzoru Finansowego w związku z planowaną ofertą publiczną akcji (IPO) i wejściem na rynek główny Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
- Mamy ambitne plany na ten rok i nadchodzące lata i już stopniowo je realizujemy. Oczywiście bacznie analizujemy rynek i zachodzące na nim zmiany. Działamy przede wszystkim na rynkach regionalnych, które w naszej ocenie zapewnią atrakcyjne stopy zwrotu - wskazuje Rafał Malarz, prezes Cavatina Holding.
- Nasze inwestycje mają dobry timing, będziemy zamykać ich komercjalizację w trakcie bardzo prawdopodobnej luki podażowej. Część deweloperów bardzo ostrożnie podeszło do nowych inwestycji w minionym roku, w efekcie czego aktualnie w budowie jest najmniej powierzchni od ok. pięciu lat. My tempa nie zwolniliśmy. Rok 2021 będzie dużym wyzwaniem, ale będzie też rokiem okazji, które zamierzamy dobrze wykorzystać - dodał.
Biurowa luka
Swój optymizm Cavatina opiera też na prognozach czołowych firm doradczych. Według ekspertów z CBRE, w ciągu najbliższych trzech lat rynek biurowy w regionach będzie wciąż rósł głównie z uwagi na silny trend outsourcingu i nearshoringu (przeniesienie realizacji procesów biznesowych poza granice danego kraju).Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych ABSL przewiduje z kolei, że w ciągu pięciu lat sektor ten zwiększy zatrudnienie o jedną trzecią. Natomiast już dziś odpowiada za 50 proc. umów najmu na regionalnych rynkach biurowych.
Coraz więcej firm z Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych tworzy centra usług na terenie krajów Europy Centralnej. Z drugiej strony pandemia skłoniła firmy do przenoszenia procesów outsourcingowych z odległych części świata bliżej macierzystych rynków.
CBRE również w Warszawie widzi perspektywę wytworzenia się luki podażowej i prognozuje ponowny wzrost popytu przy jednoczesnym spadku podaży w związku z mniejszą liczbą uruchamianych projektów w ostatnich kwartałach.
Wydaje się zatem, że firmy nie zrezygnują z biur, choć praca w nich na pewno nie będzie już taka sama jak przed pandemią. Przewidywane jest upowszechnienie modelu pracy hybrydowej - po części zdalnej, a po części w biurach, które pozostaną swego rodzaju centrum życia firmowego.
Te nie zamarły całkowicie nawet w czasie pandemii. Badania przeprowadzone przez portal Pracuj.pl w lutym 2021 r. pokazały, że ponad 50 proc. respondentów pracuje wyłącznie z biura, a 22 proc. w modelu hybrydowym. Tylko jedna czwarta badanych deklarowała, że wykonuje obowiązki zawodowe wyłącznie z domu.
Nowy miejski trend
Pandemia przyspieszyła też trendy związane z ewolucją miast w kierunku bardziej zrównoważonych i funkcjonalnych.Dzielnice do tej pory głównie biurowe lub tzw. „sypialnie” zmieniają swoje funkcje i uzupełniają infrastrukturę. Natomiast deweloperzy chcąc wpisywać się w ten trend stawiają na tzw. projekty typu mixed-use. Tu również swoich szans upatruje Cavatina.
- W trakcie realizacji mamy już trzy tego typu obiekty: Quorum we Wrocławiu, Widzewską Manufakturę w Łodzi, a także Global Office Park w Katowicach, które dostarczą na rynek ok. 175 tys. m kw. powierzchni najmu, a obok nich powstanie przeszło 1,5 tys. mieszkań na wynajem. W 2021 r. będziemy realizować kolejne obiekty, o zróżnicowanych funkcjach, dostosowane do potrzeb użytkowników - najemców oraz lokalnych społeczności - wskazuje prezes Rafał Malarz.
Jak wyjaśnia, Cavatina Holding pełni w tego typu projektach rolę dewelopera powierzchni biurowej, Natomiast części mieszkaniowe realizowane są wspólnie z grupą Resi Capital, która docelowo będzie pełniła funkcję dewelopera, a Cavatina zajmie się generalnym wykonawstwem w zakresie projektowania, budowy i aranżacji wnętrz.
- Wierzymy, że położenie naszych budynków biurowych w ramach kompleksów mixed-use pozytywnie przełoży się na tempo ich komercjalizacji i stopy zwrotu z inwestycji - podsumowuje prezes.
Cavatina Holding
Jest obecna w siedmiu miastach Polski: w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Wrocławiu, Gdańsku, Katowicach i Bielsku-Białej. Dotychczas grupa zakończyła budowę dwunastu nieruchomości biurowych o łącznej powierzchni ponad 180 tys. m kw.Pięć budynków biurowych o łącznej powierzchni ponad 80 tys. m kw. zostało sprzedanych podmiotom zewnętrznym w transakcjach o łącznej wartości przekraczającej 900 mln zł, a dodatkowe trzy nieruchomości o łącznej powierzchni ok. 60 tys. m kw. zostały skomercjalizowane w co najmniej 75 proc.
W następnych latach Cavatina planuje realizację i zakończenie kolejnych projektów o łącznej powierzchni ponad 450 tys. m kw. Kluczowym celem strategicznym grupy jest podwojenie portfela do poziomu 1 mln m kw. do 2025 r.