– Przemysł budowlany musi w większym stopniu zmierzyć się z wyzwaniem, jakim jest dekarbonizacja procesów produkcyjnych. Co istotne, to stwarza też szansę na rozwój nowych technologii do wykorzystania przez budownictwo – mówi Ewelina Karp-Kręglicka, dyrektor biura zakupów, jakości i ochrony środowiska Budimex SA.
- Stosowanie materiałów wtórnych w budownictwie wpisuje się w nurt polityki niskoemisyjnej i gospodarki obiegu zamkniętego. Surowce pochodzące z recyklingu istotnie obniżają emisyjność gazów cieplarnianych produkcji budowlanej.
- Przemysł budowlany musi w większym stopniu zmierzyć się z wyzwaniem dekarbonizacji działalności. Prostym sposobem na bardziej „ekologiczne” budownictwo drogowe jest wykorzystanie surowców lokalnych, znajdujących się w sąsiedztwie realizowanej inwestycji.
- Budimex razem z Politechniką Warszawską pracuje nad nowatorskim rozwiązaniem technologicznym (projekt SeHePa). Celem jest wdrożenie technologii samonaprawy nawierzchni, dzięki stosowaniu mieszanki mineralno-asfaltowej z wypełnieniem naprawczym.
Czy recykling materiałów jest rzadko spotykany w budownictwie?
- Tak, głównie z uwagi na skomplikowane procesy administracyjne. Organizacje branżowe (PSWNA, OIGD) oraz ministerstwa - Infrastruktury, Rozwoju oraz Klimatu i Środowiska - pracują nad dokumentami umożliwiającymi stosowanie materiałów wtórnych w budownictwie.
Takie działanie wpisuje się w nurt polityki niskoemisyjnej i gospodarki obiegu zamkniętego, które są jednym z priorytetów polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Zgodnie z nią, surowce oraz wyroby powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane. Idea ta uwzględnia wszystkie etapy cyklu życia produktu, zaczynając od jego projektowania, poprzez produkcję, użytkowanie, zbieranie odpadów, aż do jego zagospodarowania.
Jednym z celów strategicznych Budimeksu jest minimalizowanie wytwarzanych odpadów dzięki efektywnemu zarządzaniu wykorzystywanymi surowcami i wyrobami. W tym celu m.in. pracujemy nad metodologią odzysku surowców wtórnych.
Proszę o przykład recyklingu w budownictwie.
- W całości ponownemu wykorzystaniu do wykonania nawierzchni drogowej może podlegać mieszanka mineralno-asfaltowa. Dzięki zastosowaniu granulatu asfaltowego w nowej mieszance redukuje się ślad węglowy i ogranicza zużycie zasobów naturalnych.
Tym samym redukujemy zużycie energii, ograniczamy emisję spalin pochodzącą z transportu kruszyw i lepiszcza, to jest wpisujemy się w nurt gospodarki niskoemisyjnej i efektywnej pod kątem zasobów. Destrukt asfaltowy może być również dobrym materiałem do zastosowania w podbudowie mineralnej dróg.
Kolejnym przykładem recyklingu jest stosowanie kruszyw staroużytecznych (tłuczeń na kolei), które po oczyszczeniu są pełnowartościowym materiałem budowlanym. Oczywiście, kruszywa z recyklingu muszą spełniać odpowiednie wymagania techniczne.
Projektanci dróg i inwestorzy przeciągają linę, dostarczając różnych argumentów na wyższość technologii asfaltowej nad betonową lub odwrotnie. Jak ten spór wygląda po uwzględnieniu emisyjności gazów cieplarnianych (GHG) surowców?
- W przypadku nawierzchni asfaltowych wszystko zależy od tego, jakie materiały stosujemy do produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych i z jakiego sprzętu budowlanego korzystamy do jej układania.
Patrz też: Czy polskie drogi betonowe chorują na raka?
Jeśli wykorzystujemy surowce pochodzące z recyklingu, wówczas ich wpływ na obniżenie emisyjności GHG jest istotny. Istnieje również cały katalog produktów asfaltowych, wśród których możemy wybrać te z nich, które obniżają temperaturę produkcji mieszanek. To niesie nie tylko korzyści ekonomiczne, ponieważ zużywamy mniej paliwa, ale również środowiskowe, gdyż produkujemy mniej dwutlenku węgla.
Budimex opowiada się za tą technologią?
- Budimex wdraża i zachęca do stosowania technologii niskoemisyjnych, czyli m.in. z wykorzystaniem materiałów wtórnych.
Cyklicznie też odnawiamy flotę sprzętu na taką, która spełnia najnowsze normy emisji spalin, tj. inwestujemy w sprzęt budowlany z napędem elektrycznym. Zwiększamy udział energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w całej zakupionej energii. Korzystamy z systemu wag samochodowych zasilanych panelami słonecznymi. Pracujemy ponadto nad kolejnymi rozwiązaniami innowacyjnymi, przyjaznymi dla środowiska.
O ile budowa nawierzchni asfaltowej obniża ślad węglowy w stosunku do nawierzchni betonowej?
- Technologie wykorzystujące cement i stal charakteryzują się dużo większymi nakładami energetycznymi niż pozostałe powszechnie stosowane w budownictwie.
Sam przemysł cementowy na świecie odpowiada za około 5 proc. całkowitej emisji CO2. Natomiast największy udział w tej emisji branży (63 proc.) ma tzw. emisja procesowa, czyli towarzysząca produkcji cementu. Węglan wapnia podczas produkcji klinkieru jest rozkładany na tlenek wapnia i dwutlenek węgla. Tej emisji nie da się uniknąć.
Z kolei przemysł stalowy generuje od 7 do 9 proc. bezpośrednich emisji pochodzących z globalnego zużycia paliw kopalnych.
Jakie inne czynniki wpływają na bardziej „ekologiczne” budownictwo drogowe?
- Na pewno duży wpływ ma wykorzystanie surowców lokalnych, to jest znajdujących się w sąsiedztwie realizowanej inwestycji. Dzięki temu ograniczamy emisję pochodzącą z transportu.
Pamiętajmy, że jeden ciągnik siodłowy z naczepą-wanną przyczynia się do emisji 1 kg CO2/km. Im krótsza więc odległość transportu materiałów budowlanych, tym mniej spalin trafia do atmosfery.
Należy o tym pamiętać, bo także przemysł budowlany i usługi transportowe muszą w większym stopniu zmierzyć się z wyzwaniem, jakim jest dekarbonizacja procesów. Co istotne, to stwarza szansę na rozwój nowych technologii również w budownictwie. Innowacje, które mają na celu m.in. wydłużenie trwałości nawierzchni asfaltowych - to jeden z elementów polityki zasobooszczędnej.
Budimex ma w tym swój wkład?
- Tak. Razem z Politechniką Warszawską pracujemy np. nad nowatorskim rozwiązaniem technologicznym, projektem SeHePa. To innowacyjne rozwiązanie ma służyć wdrożeniu technologii samonaprawy nawierzchni. Trwają zaawansowane prace nad opracowaniem technologii wytwarzania mieszanki mineralno-asfaltowej z wypełnieniem naprawczym. Fazę pierwszą realizuje nasz konsorcjant, czyli Politechnika Warszawska.
Obecnie do kolejnego etapu włączyło się także laboratorium Centralne Budimex, które realizuje prace badawcze związane z mieszankami mineralno-asfaltowymi i oceną samonaprawy w skali laboratoryjnej. Finalnym efektem ma być mechanizm „samonaprawiania” nawierzchni i przez to wydłużenie jej trwałości bez angażowania siły ludzkiej.
Równie istotną kwestią są dla nas zagadnienia związane z ochroną środowiska w łańcuchu dostaw. Identyfikacja niskoemisyjnych produktów jest jednym z naszych priorytetów. Podejmujemy działania mające na celu zobowiązanie naszych partnerów biznesowych do przestrzegania przepisów ochrony środowiska naturalnego.
Patrz też: Budimex w indeksie Łukasiewicz Innovator