Budynki mają pomóc Polsce uniezależnić się energetycznie od Rosji

26 organizacji podpisało się pod apelem do premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie konieczności postawienia tematu efektywności energetycznej budynków w centrum polityki energetycznej Polski zmierzającej do uniezależnienia się od importu surowców energetycznych z Rosji i transformacji gospodarki w kierunku zeroemisyjnym.

• Budynki odpowiadają za około 40 proc. zużycia energii w Polsce. Poprawa efektywności energetycznej budynków to zmniejszenie ubóstwa energetycznego i nowe miejsca pracy. 
• Przyspieszenie tempa modernizacji energetycznej budynków jest elementem zmian będących częścią unijnego pakietu reform prowadzących do neutralności klimatycznej.
• Rada Ministrów 29 marca 2022 r. przyjęła założenia do aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040). Jednym z głównych celów aktualizacji jest poprawa efektywności energetycznej.
• Efektywność energetyczna będzie jednym z tematów Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, który odbędzie się w dniach 25-27 kwietnia. Rejestracja na wydarzenie właśnie trwa.

Zdaniem sygnatariuszy apelu poprawa efektywności energetycznej stanowi szansę na wykorzystanie olbrzymiego potencjału oszczędności energii drzemiącego w budynkach, które obecnie odpowiadają za około 40 proc. zużycia energii w Polsce.

Apel powstał z inicjatywy Fali Renowacji, czyli grupy ekspertów, dla których efektywność energetyczna budynków jest głównym obszarem działań. Wkrótce Fala Renowacji ma zamienić się w stowarzyszenie. 

Sygnatariusze dokumentu deklarują gotowość do włączenia się w merytoryczny dialog z przedstawicielami administracji rządowej, tak aby przyjęte rozwiązania jak najlepiej odpowiadały na aktualne wyzwania i stanowiły realne wsparcie dla wysiłków skierowanych na budowę zielonej, zrównoważonej i sprawiedliwej gospodarki.

Potrzebny jest spójny system

Autorzy apelu rekomendują jak najszybszą modyfikację oraz poszerzenie istniejącego zestawu narzędzi wsparcia modernizacji energetycznych budynków tak, by tworzył on spójny system, realnie zachęcający społeczeństwo do inwestycji w efektywność energetyczną.

Zobacz także: Awaria ważnej trasy transportu ropy. Zamieszani są Rosjanie

Jak zapewniono, program wspierający efektywność energetyczną budynków będzie jednocześnie korzystnie wpływał na zmniejszenie ubóstwa energetycznego w polskim społeczeństwie, poprawę jakości życia Polaków (w tym poprawę jakości powietrza), a także na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w warunkach skokowych wzrostów cen importowanego gazu i węgla oraz zwiększy konkurencyjność polskiej gospodarki.

Sposób na redukcję zużycia energii

Jak wskazuje Międzynarodowa Agencja Energetyczna, efektywność energetyczna jest jednym z kluczowych elementów polityki uniezależniania się od importu paliw kopalnych. To najbardziej efektywny kosztowo sposób zaspokojenia zapotrzebowania na energię, a jej zaniechanie będzie generowało wysokie koszty produkcji energii i opłat za emisje dla całego społeczeństwa.

"Skuteczny pakiet działań w odpowiedzi na wyzwania związane z katastrofą klimatyczną i rosyjską agresją powinien objąć zarówno dywersyfikację dostaw paliw, jak i przyspieszenie inwestycji w efektywność energetyczną budynków oraz rozwój odnawialnych źródeł energii" - czytamy w dokumencie.

Zwrócono uwagę, że obecnie tylko około 1 proc. zasobów budowlanych Unii Europejskiej podlega renowacjom energetycznym każdego roku. Szybkie podwojenie tej liczby ukierunkowane na budynki mieszkalne i niemieszkalne o najgorszej charakterystyce energetycznej oraz towarzysząca renowacjom wymiana wysokoemisyjnych źródeł ciepła na nowe rozwiązania pozwoli na znaczne ograniczenie zapotrzebowania na energię w budynkach i wymierne korzyści dla poziomu i skali zatrudnienia w kraju.

Wpisać się w politykę Unii Europejskiej

W apelu przypomniano, że przyspieszenie tempa modernizacji energetycznej budynków i inwestowanie w kompleksowe i głębokie modernizacje jest kluczowym elementem zmian będących częścią unijnego pakietu reform prowadzących do neutralności klimatycznej.

Przewiduje się, że do 2030 r. unijna dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, podlegające rewizji w ramach Fit for 55 zmniejszą zapotrzebowanie na gaz w budynkach o 45 mld m3 rocznie w porównaniu ze stanem obecnym.

Większa efektywność energetyczna budynków oznacza mniejsze zużycie energii (fot. Shutterstock)

To także jeden z głównych celów przedstawionego ostatnio przez Komisję Europejską planu REPowerEU, którego celem jest większa odporność unijnego systemu energetycznego. Nie będzie ona możliwa do osiągnięcia bez zwiększenia efektywności energetycznej budynków, której następstwem będzie zmniejszenie zapotrzebowania na energię, łatwiejsza dywersyfikacja dostaw, większy udział energii ze źródeł odnawialnych, czy szybsze ograniczenie zużycia paliw kopalnych.

Element polityki państwa

Przypomnijmy, że Rada Ministrów 29 marca 2022 r. przyjęła założenia do aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040). Jednym z głównych celów aktualizacji jest poprawa efektywności energetycznej.

W aktualizacji zapewniono, że Polska będzie dążyć do poprawy efektywności energetycznej, która ogranicza popyt na energię, a tym samym redukuje zapotrzebowanie na surowce oraz skutki potencjalnych braków dostaw energii.

"Chodzi o działania mające na celu termomodernizację i renowację budynków, co będzie mieć również istotne znaczenie dla ochrony gospodarstw domowych przed ubóstwem energetycznym. Programy wsparcia termomodernizacji, tj. „Czyste Powietrze” będą nastawione na umożliwienie wykorzystania niskotemperaturowych źródeł ciepła przy zachowaniu komfortu cieplnego odbiorców. Niezbędne jest również wzmocnienie działań poprawiających efektywność procesową i zmniejszającej wykorzystanie energii w przemyśle" - napisano w rządowym dokumencie. 

Czytaj także: Polskie ciepłownictwo ma szansę na sukces. Musi tylko przejść rewolucję