Ciech z nowymi danymi o emisjach w Zielonym Indeksie

Działalność Grupy Ciech jest zorganizowana w pięć podstawowych segmentów operacyjnych: sodowy, agro oraz segmenty pianek, krzemianów i opakowań.

Według stanu na 31 grudnia 2020 roku Grupa Ciech składała się z 40 podmiotów gospodarczych. Jednostką dominującą była Ciech SA, a ponadto w skład grupy wchodziły 33 jednostki zależne (w tym 10 za granicą), trzy jednostki stowarzyszone oraz trzy jednostki współkontrolowane przez Ciech SA w kraju i za granicą.

Produkcja zlokalizowana jest w 9 zakładach produkcyjnych, z czego pięć największych (dwa w Polsce, dwa w Niemczech i jeden w Rumunii) działa w segmencie sodowym i produkuje sodę kalcynowaną, sodę oczyszczoną oraz produkty pochodne sody.

Energochłonna produkcja i własne źródła

Grupa Ciech jest jednym z największych w branży emitentów do atmosfery dwutlenku węgla (emisje innych składników gazów cieplarnianych – GHG – są relatywnie małe).

Ma to związek zarówno z bezpośrednią, energochłonną działalnością produkcyjną (soda kalcynowana i oczyszczona, krzemiany), jak i przede wszystkim z tym, że Grupa sama wytwarza energię elektryczną i ciepło. Jej aktywa energetyczne to: dwie elektrociepłownie węglowe (Inowrocław i Janikowo) oraz elektrociepłownia gazowa (Stassfurt).

Oprócz tego grupa jest posiadaczem lub użytkownikiem emitujących gazy cieplarniane środków transportu (m.in. lokomotywy spalinowe, samochody), choć ich wpływ na łączny poziom emisji grupy jest nieznaczny w porównaniu z wymienionymi wyżej kategoriami.

Wolumen emisji CO2

W 2020 r. grupa Ciech przyczyniła się do łącznej emisji 2 748,3 mln ton CO2, która była o 20,3 proc. mniejsza w porównaniu z 2019 r. (3 449,7 mln ton), przy mniejszej wartości produkcji o 8,2 proc. Redukcja emisji CO2 w tak dużej skali była też efektem zrealizowanych zadań dekarbonizacji działalności, jak również miała związek przejściem zakładu w Rumunii w tryb stand-by.

Największy udział w łącznej emisji CO2 grupy Ciech, aż 92,2 proc., przypadał w 2020 r. na emisje zakresu 1 (bezpośrednie). Jest to konsekwencją wspomnianej energochłonnej produkcji oraz wytwarzania samodzielnie prądu i ciepła. Emisje te obniżono w 2020 r. w porównaniach rdr o 9,4 proc., a w porównaniu do 2018 r. – o 14,5 proc.

Wskaźniki względne emisji CO2

Na 1 mln zł przychodów grupy Ciech w 2020 r. (2,98 mld zł) przypadła emisja 923,55 t GHG, w porównaniu z 879,88 t w 2019 r., czyli wskaźnik ten wzrósł o 5 pkt. proc. rdr, przy mniejszych przychodach o 8,2 proc.

Na 1 mln zł EBITDA Grupy w 2020 r. (613 mln zł) przypadła emisja 4483,28 t GHG, w porównaniu z 4934,96 t rok wcześniej, tj. była o 9,24 pp. mniejsza, przy wzroście wartości EBITDA rdr o 6,1 proc.

Na 1 pracownika Grupy w 2020 r. (3 415 osób) przypadła emisja 804,76 t gazów cieplarnianych, która była o 4,5 pp. większa niż rok wcześniej, przy spadku liczby pracowników o 7,8 proc. Grupa Ciech konsekwentnie od 2019 r. realizuje strategię dekarbonizacji działalności. Większość spółek produkcyjnych grupy ma już wdrożone systemy zarządzania środowiskowego, zgodne z wymaganiami normy ISO 14001.

Do zmniejszania emisji CO2 przyczyniło się wiele inwestycji, zwłaszcza w segmencie produkcji sody. Miały one na celu zarówno redukcję tych emisji „u źródła”, tj. np. w elektrociepłowni, jak i poprzez unowocześnianie technologii zmniejszających zużycie energii elektrycznej i cieplnej.

Pozytywne efekty uzyskano m.in. dzięki zmodernizowaniu w elektrociepłowni elektrofiltrów, a montaż instalacji odazotowania spalin i odsiarczania zredukował emisje tlenków azotu i tlenków siarki. Kompleksowo zmodernizowano układ odpylania instalacji pieców wapiennych w Janikowie.

W połowie 2020 r. zakłady produkujące energię i parę (elektrociepłownie) zrealizowały zadania dostosowania instalacji LCP (large combustion plant) do nowych norm. W efekcie od 1 lipca 2020 r. podlegają one bardzo restrykcyjnym standardom emisyjnym dla emisji pyłu (20-25 mg/Nm3), tlenków siarki (200-250 mg/Nm3) oraz tlenków azotu (200 mg/Nm3).

W 2020 r. rozpoczęto prace dostosowujące zakłady produkujące parę i energię do wymogów Konkluzji BAT dla LCP, które weszły w życie od 17 sierpnia 2021 r. Nowe limity emisji wynoszą odpowiednio: dla pyłu (15-20 mg/Nm 3), tlenków siarki (130-200 mg/Nm3) oraz tlenków azotu (150-180 mg/Nm3). Ponadto dla źródeł o mocy nominalnej powyżej 300 MW prowadzony jest ciągły pomiar emisji rtęci.

Na drodze do dekarbonizacji działalności

W maju 2021 r. zarząd grupy Ciech SA przyjął nową strategię ESG z ośmioma głównymi zadaniami, sprzyjającymi realizacji głównego celu, tj. osiągnięcia zrównoważonego rozwoju przez grupę. Wśród nich w części środowiskowej (komponencie „E”) wymienia się m.in. zmniejszenie ilości potrzebnej energii w procesach produkcji, ochronę zasobów naturalnych, wdrażanie idei gospodarki obiegu zamkniętego w codziennej działalności biznesowej, czyli zmniejszanie w ten sposób śladu węglowego działalności Grupy.

Ciech zamierza obniżyć już do 2026 r. emisje dwutlenku węgla o 33 proc., do roku 2033 – odejść od węgla w procesach produkcji, a do 2040 – osiągnąć neutralność klimatyczną.

Zarząd wyjaśniał, że pierwszy cel redukcji CO2 (do 2026 r.) jest możliwy do osiągnięcia przez łączenie dużych projektów (np. wprowadzenie gazu do miksu energetycznego,  pozyskiwanie pary z instalacji do termicznego przetwarzania odpadów) z „dziesiątkami mniejszych działań”.

Wśród tych pierwszych przewiduje się stopniowe zastępowanie we własnych elektrociepłowniach węgla gazem i innymi paliwami. Obecnie trwa budowa małego bloku gazowego w elektrociepłowni w Inowrocławiu z turbiną o mocy 16MWe oraz kotłem odzysku i kotłem gazowym. Po oddaniu do użytku (koniec 2022 r.) emisja CO2 tego zakładu zmniejszy się o ok. 40 tys. ton rocznie.

Spółka rozwija też własne innowacyjne technologie, usprawniające procesy produkcyjne. Na przykład w 2020 r. uruchomiono innowacyjną metodę wychwytu, zatężania i oczyszczania CO2 w procesie produkcji sody kalcynowanej, co zmniejsza jego emisję o 5 tys. ton rocznie.

Zarząd Ciechu zakłada też, że w perspektywie kilkunastu lat zostaną skomercjalizowane nowe technologie produkcji energii i nowe jej źródła, jak instalacje małych reaktorów jądrowych, wydajnych magazynów energii, spalania lub współspalania wodoru.