Ciepłownictwo kontra smog, czyli niewykorzystane możliwości

Liczba przyłączeń rośnie

Tauron Ciepło systematycznie podłącza nowych odbiorców do sieci ciepłowniczej. Tylko w ramach likwidacji smogu w ostatnich miesiącach 2020 r. Tauron Ciepło zawarł umowy - wraz z wydaniem warunków przyłączenia - na kolejne lata na poziomie około 12 MW mocy cieplnej. Oznacza to, że z 22 MW dostępnych w ramach trwającego Programu Likwidacji Niskiej Emisji do zakontraktowania pozostało już tylko około 10 MW.

W podstawie umowy z WFOŚiGW w Katowicach do 2023 r. - wskutek Programu Likwidacji Niskiej Emisji - spółka może podłączyć w sumie ok. 22 MW mocy cieplnej.

– Dofinansowanie w ramach Programu jest wsparciem dla samorządów w spełnieniu wymagań tzw. uchwały antysmogowej Sejmiku Województwa Śląskiego. Celem wdrożenia Programu jest przyłączenie do sieci ciepłowniczej budynków, których podłączenie bez dofinansowania z WFOŚiGW w Katowicach - ze względów finansowych - nie byłoby możliwe – komentuje Małgorzata Kuś. 

Jak dodaje, zgodnie z harmonogramem, podłączenia (efekt środków z budżetu Programu) powinny zostać wykonane w latach 2022-2023. To oznacza, biorąc pod uwagę wymagany czas realizacji inwestycji, konieczność zawarcia umów na przyłączenie do sieci ciepłowniczej w 2021 r., a najpóźniej do końca pierwszej połowy 2022 r.

Stare kamienice priorytetem w Toruniu

Działania zmierzające do podłączania starych budynków do sieci ciepłowniczej prowadzi również PGE Energia Ciepła. 

– PGE Toruń podczas procesu przyłączenia budynku do sieci buduje w całości na swój koszt przyłącze cieplne do budynku. Odpowiada także za projekty i uzyskanie wszelkich pozwoleń, a po zakończeniu realizacji prac inwestycyjnych przywraca teren do stanu pierwotnego – informuje Agnieszka Dietrich z PGE Energia Ciepła. 

W kwestii budowy węzłów cieplnych w budynkach PGE Toruń proponuje klientom wybór jednego z dwóch wariantów. 

Wariant pierwszy: PGE Toruń jest właścicielem węzła cieplnego. Wtedy klient nie ponosi żadnych kosztów. Klient decydujący się na ten sposób rozlicza się za dostawę ciepła w ramach grupy taryfowej EC/S1/WI „Ciepło komfort”.

I wariant drugi: to klient jest właścicielem węzła i pokrywa nakłady na jego budowę i eksploatację. Wówczas rozlicza się za dostawę ciepła w ramach grupy taryfowej EC/S1 „Ciepło standard” (w takim przypadku opłaty za ciepło są niższe od kosztów ogrzewania przy rozliczeniu według taryfy z wariantu pierwszego).

Po stronie klienta jest jednak przygotowanie pomieszczenia na węzeł cieplny (PGE Toruń może wykonać to zadanie w ramach dodatkowych usług okołociepłowniczych) oraz wykonanie instalacji wewnętrznej w budynku.

60 lub 70 proc. wsparcia

Koszt instalacji wewnętrznej jest zależny od wielu czynników. Przede wszystkim od tego, czy budynek ma już instalację wewnętrzną - czy istnieje konieczność jej budowy, czy tylko jej odpowiednie dostosowanie. Koszty zależą też od wielkości budynku i funkcji, na które ma być dostarczane ciepło (c.w.u., c.o., wentylacja, technologia).

– PGE Toruń od 11 lat prowadzi program wsparcia likwidacji niskiej emisji na Starym Mieście i na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu – przypomina Agnieszka Dietrich.

Wysokość wsparcia dla właścicieli budynków uzależniona jest od wielkości przyłączonej mocy i wynosi 300 zł za kW (przyłączenie tylko ciepłej wody użytkowej) i 400 zł za kW (gdy przyłączenie dotyczy łącznie zapotrzebowania na ciepłą wodę i centralne ogrzewanie). Celem programu pozostaje ochrona zabytkowych obiektów Torunia przed emisją zanieczyszczeń oraz poprawa jakości powietrza.

Właściciele budynków w Toruniu mogą również otrzymać dofinansowanie w ramach uchwały Rady Miasta Torunia z 2018 r., jeśli zmieniają ogrzewanie oparte na paliwie stałym na niskoemisyjny sposób ogrzewania.

W przypadku podłączania budynku do sieci ciepłowniczej mogą otrzymać dotację wynoszącą 60 proc. lub 70 proc. kosztów (jeśli budynek znajduje się na terenie Starego Miasta lub Bydgoskiego Przedmieścia).

Elektrociepłownia także dofinansuje podłączenia

Podłączanie istniejących budynków do sieci ciepłowniczej finansują nie tylko właściciele sieci, ale i wytwórcy ciepła.

Przykładowo, w ramach realizacji przyłączenia dostawca ciepła Elektrociepłownia Zielona Góra, należąca do PGE Energia Ciepła, wykonuje na własny koszt i własnym staraniem sieć cieplną oraz/lub przyłącze cieplne, obejmujące wykonanie projektu, zakup materiałów oraz montaż ciepłociągu - wraz z odtworzeniem terenu prac do stanu pierwotnego.

W przypadku wyboru przez odbiorcę ciepła realizacji inwestycji w grupie taryfowej A2 Ciepło Komfort, Elektrociepłownia Zielona Góra bierze na siebie budowę węzła cieplnego (projekt, zakup urządzeń technologicznych, montaż, eksploatacja).

W przypadku wyboru grupy taryfowej Ciepło Standard (A1) odbiorca wykonuje węzeł cieplny z własnych środków. i  potem eksploatuje go samodzielnie bądź podpisuje z Elektrociepłownią „Zielona Góra” S.A. umowę o konserwację węzła cieplnego.

- W obu przypadkach odbiorca ciepła przygotowuje pomieszczenie węzła według opracowanej własnym staraniem dokumentacji, obejmującej prace budowlane, sanitarne oraz elektryczne, jak również wykonuje/modernizuje instalacje wewnętrzne c.o. i c.w. - precyzuje Agnieszka Dietrich.

Pomoc techniczna

Elektrociepłownia Zielona Góra ma w ofercie usług okołociepłowniczych przystosowanie pomieszczenia na zlecenie, co cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród klientów.

- Ponadto w przypadku likwidacji źródła niskiej emisji wspieramy klientów z rynku wtórnego w przystosowaniu pomieszczeń, pożytkując istniejący od dwóch lat „Program EC ZG likwidacji niskiej emisji” - dodaje Agnieszka Dietrich.

Jak podkreśla, istniejący odbiorcy, realizujący wewnętrzną instalację ciepłej wody, mogą skorzystać z Programu wspomagania finansowego budowy instalacji centralnej ciepłej wody, z którego to mogą otrzymać refundację poniesionych kosztów do 400 zł za każdy likwidowany gazowy podgrzewacz wody.

A inne jeszcze programy dofinansowania? Właściciel budynku może pozyskać środki na wykonanie lub modernizację instalacji wewnętrznej przy przeprowadzanych jednocześnie pracach termomodernizacyjnych budynku. W tego typu programach da się odzyskać 10-15 proc. nakładów - w zależności od wieku budynku.

Najdłuższa sieć w Polsce

W Warszawie, gdzie długość sieci ciepłowniczych wynosi ok. 1,4 tys. km, od kilku lat realizowany jest  projekt "Ciepło sieciowe w budynkach komunalnych". 

W latach 2010-2020 uruchomiono centralne ogrzewanie i ciepłą wodę w 285 budynkach z ponad 5,2 tys. mieszkań komunalnych, na co dotychczas przeznaczono prawie 88 mln zł.

Ponadto, do końca 2022 roku planuje się przyłączyć 62 budynki z ponad tysiącem mieszkań komunalnych. Na ten cel pójdzie ok. 18 mln zł.

Długość sieci w Polsce rośnie 

Od lat notujemy stały wzrost długości sieci ciepłowniczych w Polsce - między 2002 r. a 2019 r. wyniósł 4 388,7 km. Długość sieci ciepłowniczych wzrosła w tym czasie z 17 312,5 km do 21 701,2 km.

Zdaniem Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ) zapotrzebowanie na ciepło w systemach ciepłowniczych w skali kraju do roku 2030 najprawdopodobniej pozostanie na obecnym poziomie. Ewentualne spadki związane z termomodernizacją czy ociepleniem klimatu będą niewielkie i zrekompensują je nowe przyłączenia do systemów ciepłowniczych kolejnych odbiorców.

– W perspektywie najbliższych dekad zaobserwujemy rozwój istniejących systemów ciepłowniczych, szczególnie w miastach i na terenach zurbanizowanych. Do sieci podłączani będą nowi odbiorcy, którzy w efekcie zaczną rezygnować z indywidualnych źródeł ogrzewania. Spadać będą również potrzeby cieplne nowych budynków - podkreśla Paweł Kaliński, dyrektor Departamentu Rynku Ciepła PGE i wiceprzewodniczący zespołu PTEZ ds. rynków ciepła.

I wskazuje, że ma to związek ze stosowaniem nowoczesnych technologii w budownictwie i wdrażaniem rozwiązań energooszczędnych, redukujących zapotrzebowanie na ciepło. 

Czytaj także: Polska nie wykorzystuje potencjału ciepłownictwa