Jedna z największych spółek sektora energii i paliw w Polsce realizuje program ograniczania emisji gazów cieplarnianych "na własnym podwórku". Zarazem działalność PGNiG, mająca na celu zapewnienie dostaw gazu ziemnego dla krajowych odbiorców, przyczynia się pośrednio do obniżenia emisji gazów cieplarnianych u wielu z nich. Wszędzie tam, gdzie gaz – paliwo mniej emisyjne - zastępuje węgiel kamienny.
Jest to zatem ujęcie emisji (w szeroko przyjętej metodologii raportowania emisji) w rozumieniu scope 1 (bezpośrednie) i scope 2 (pośrednie, towarzyszące produkcji prądu i ciepła).
W 2019 roku tak liczona łączna emisja grupy PGNiG nieco wzrosła – o 0,4 proc. w porównaniu do 2018 r. (7 148,8 tys. ton CO2e). Ponieważ grupa uzyskała większe przychody o 1,9 proc. rok do roku, przekłada się to na zmniejszenie wskaźnika względnego, o czym niżej.
Największy wolumen emisji CO2e w 2019 r. powstał w segmencie „Wytwarzanie” (6 377,8 tys. ton), co stanowiło 88,9 proc. łącznej emisji grupy PGNiG. Ok. 9,6 proc. emisji przypadło na segment „Upstream” (poszukiwanie i wydobycie węglowodorów), a 1,5 proc. na segment „Downstream” (dystrybucja, magazynowanie i obrót). W porównaniu do 2018 r., w 2019 r. wzrosły emisje segmentów: „Downstream” (+5,6 proc.) i „Wytwarzanie” (+0,6 proc.), a zmalało w segmencie „Upstream” (-1,8 proc.).
Emisje i wskaźniki
W 2019 roku przychody skonsolidowane grupy PGNiG miały wartość 42,02 mld zł. Na 1 mln przychodów przypadło zatem 170,78 ton CO2e. Było to o 1,5 proc. mniej niż w 2018 roku (173,37 ton CO2e), przy wzroście przychodów o 1,9 proc.
Podobne wyliczenie dla EBITDA (wypracowany zysku z uwzględnieniem kosztów wewnętrznych grupy, ale bez amortyzacji – 5,5 mld zł w 2019 r.) wskazuje, że na 1 mln tego zysku przypadło w 2019 r. 1303,9 ton emisji CO2e, podczas gdy w 2018 r. - 1004,8 ton. Emisja względna zatem była większa o 29,8 proc. rdr, przy mniejszym poziomie EBITDA 22,6 proc.
Na 1 pracownika grupy PGNiG w 2019 r. przypadało 289,6 ton CO2e, podczas gdy w 2018 r. – 287,4 ton, czyli w ciągu roku poziom tej emisji wzrósł o 0,8 proc., przy zmniejszeniu zatrudnienia o 0,4 proc.
Przegląd inicjatyw
Obszar środowiskowy w Grupie PGNiG jest regulowany przez dwa wiodące dokumenty. Pierwszy z nich to wdrożona Polityka QHSE, określająca działalność gospodarczą zgodną z globalnymi wyzwaniami zrównoważonego rozwoju, a drugim - Strategia zrównoważonego rozwoju grupy na lata 2017–2022.
Realizując określone w nich cele, grupa podjęła już wiele prac, by ograniczyć zanieczyszczenia środowiska pyłami, powstającymi w transporcie, procesach spalania w źródłach ciepła, podczas przeładunku paliw oraz procesach technologicznych.
Przykładowo, spółki Grupy PGNiG Termika wdrażają nowe rozwiązania organizacyjne oraz systemy odpowiedniego gospodarowania paliwem, które także ograniczają emisje spalin. Stosowane są zmienione techniki spalania – np. spalanie wtórne polegające na oczyszczaniu spalin w urządzeniach ochrony powietrza. Ważną inwestycją tej spółki zależnej, z punktu widzenia redukcji śladu węglowego, jest przebudowa EC Żerań na źródła gazowe (blok gazowo-parowy).
Spółka PGNiG Obrót Detaliczny wymieniła dwa kotły c.o. w budynku w Lublinie o łącznej mocy 240 kW. Nowe kotły charakteryzują się znacznie wyższą sprawnością energetyczną (108 proc.) oraz niższym zużyciem gazu i niższą emisją CO2. Dodatkowe efekty pro środowiskowe uzyskano z instalacji nowego systemu pomp ciepła.
PGNiG Oddział w Zielonej Górze przebudował tłocznie gazu ziemnego oraz zmodernizował kotłownię, czego efektem jest także zmniejszenie emisji spalin do atmosfery.
Jako przykład „dobrej praktyki środowiskowej” grupy można wskazać instalację fotowoltaiczną dla obiektów w Zielonej Górze. Zamontowanie kolektorów o mocy 244 kW pozwoli na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej oraz ograniczenie emisji CO2. Ponadto przeprowadzone tam zostały badania możliwości zmniejszenia emisji CO2 i zużycia oleju napędowego do silników wysokoprężnych przez zastosowanie mieszanki paliwowo-gazowej (CNG). Celem biznesowym jest zmiana instalacji niektórych jednostek napędowych Diesla w agregatach prądotwórczych tak, aby mogły działać w trybie dwupaliwowym (ON – CNG).
Inne zadania ograniczające emisje gazów obejmują obszar poszukiwania węglowodorów. Dlatego gaz w trakcie testów i zabiegów jest spalany (flarowany) i nie mają miejsca bezpośrednie upusty metanu do atmosfery. Ponieważ odkrywane są nowe złoże i prowadzone są testy, spalany gaz na flarach w ostatnich trzech latach „zachowuje stałe lub wzrostowe tendencje emisji gazów do powietrza”, stwierdza spółka.
Czas na nowy program
GK PGNiG pracuje na aktualizacją strategii, która obejmuje m.in. ustalenie celów redukcji i ograniczenia emisji CO2. Uwzględni się w nim założenia Europejskiego Zielonego Ładu oraz nowych wymagań regulacyjnych i społecznych, dotyczących oddziaływania na środowisko. Ponieważ dokument nie został przyjęty przez radę nadzorczą, spółka nie podaje jeszcze ani szczegółów, ani harmonogramu realizacji.
Zarazem PGNiG już rozwija „technologie jutra”. W 2020 roku rozpoczęła tworzenie nowego segmentu działalności – odnawialnych źródeł energii (OZE) w oparciu o rozwój fotowoltaiki i energii wiatrowej. Zarząd analizuje obecnie możliwość zaangażowania się w rozwój biogazu i poszerzenia portfolio produktów gazowych.
Spółka zainicjowała też realizację kompleksowego programu badawczo-wdrożeniowego, obejmującego:
produkcję zielonego wodoru w oparciu o OZE, budowę badawczej stacji tankowania pojazdów wodorem, testowanie magazynowania wodoru oraz wprowadzania do sieci mieszanki gazu ziemnego i wodoru.
Na podkreślenie zasługuje też ponadto, że ze względu na profil działalności, GK PGNiG jest w stanie dostarczać klientom paliwo, którego emisyjność jest znacznie niższa, niż dominującego obecnie w sektorze energii węgla. Gaz będzie bowiem odgrywał coraz większą rolę w polskim bilansie energii, jako naturalne paliwo przejściowe.