Puzzle morskiej energetyki wiatrowej. Układanka coraz bardziej zaawansowana

Agata Staniewska, menedżer ds. rozwoju rynku w Polsce, Orsted, powiedziała, że obecnie kluczową sprawą jest to, żeby ustawa offshorowa „została wdrożona do końca tego roku”.

- Dlatego, że zakłada ona system wsparcia dla pierwszych projektów z wykorzystaniem wsparcia bezpośredniego. Inwestorzy będą mogli z niego skorzystać tylko do końca I połowy 2021 roku. To bardzo mało czasu dla inwestorów, by złożyć wszystkie niezbędne dokumenty i aplikować o wsparcie. Jeśli pojawią się jakieś poślizgi w pracach nad ustawą, ryzykujemy, że ten element zaprojektowany przez rząd, de facto nie będzie zrealizowany – wyjaśniała.

Projekt ustawy offshorowej przewiduje, że część projektów, według wersji projektu z lipca tego roku o mocy do 5,9 tys. MW, ma mieć możliwość uzyskania wsparcia na podstawie decyzji prezesa URE, a kolejne 5 tys. MW - w drodze aukcji. Jednak ze względu na przepisy unijne, aby inwestorzy mogli pozyskać wsparcie na podstawie decyzji Prezesa URE, muszą być one wydane właśnie do końca czerwca 2021.



- Mam wrażenie, że system wsparcia to nie jest już pierwsza rzecz, o jakiej się mówi, bo cały rynek zdaje sobie sprawę, że cena wytworzenia 1 MWh z morskich farm dziesięć lat temu i dzisiaj to zupełnie inne historie... Ta technologia jest już nieporównywalnie dostępniejsza i przez to też rynek zdaje sobie sprawę, że to wsparcie będzie - najprawdopodobniej podzielone na dwie fazy - komentował Michał Piekarski, prawnik z kancelarii Baker McKenzie. - I wydaje się, że te fazy dobrze się też wpisują w obecną sytuację. Projekty najbardziej zaawansowane otrzymują wsparcie w I fazie, a te, które dzisiaj być może jeszcze są tylko na papierze albo nawet tylko w excelu, mają wielkie szanse, żeby zyskać wsparcie w II fazie, czyli w fazie aukcyjnej - ocenił Michał Piekarski.

Agata Staniewska podała, że w 2012 roku LCOE, czyli koszt wyprodukowania energii z morskich farm wiatrowych, znajdował się na poziomie 167 euro/MWh; w 2019 roku było to już 56 euro/MWh (średnie, szacowane koszty dla rynku offshore). 



Zbigniew Gryglas, wiceminister aktywów państwowych, pełnomocnik ds. rozwoju morskiej energetyki, ocenił, że umiarkowane zadowolenie wykazywane przez inwestorów to dobry sygnał.

- Cieszę się, że padają głosy umiarkowanego zadowolenia. Gdyby było ono za duże, to bym się nie cieszył, bo to by znaczyło, że ustawa jest zła... A umiarkowane zadowolenie inwestorów i także przez całą naszą, jak to często określam, rodzinę offshorową, to sygnał, że znaleźliśmy dobry kompromis pomiędzy stanowiskiem rządu, stanowiskiem inwestorów i przemysłu – stwierdził Zbigniew Gryglas. - Ustawa trafi do Sejmu w październiku - i to już jest twarde zobowiązane rządu, które jeszcze raz powtórzę. Myślę, że prace parlamentarne pozwolą, by zakończyć ten proces do końca roku. To już w rękach parlamentu, ale będziemy robić wszystko, aby tak się właśnie stało - zadeklarował Zbigniew Gryglas.

Dodajmy, że 8 września 2020 roku opublikowano projekt nowelizacji tzw. specustawy przesyłowej. Planowana zmiana ma m.in. przyspieszyć procedury. Cel? M.in. budowa sieci energetycznej dla morskich farm wiatrowych.


Paweł Przybylski, dyrektor zarządzający Siemens Gamesa Renewable Energy, zapewnił, że z punktu widzenia technologicznego całego łańcucha dostaw jest stuprocentowa pewność, że polskie farmy będą wyposażone w najnowsze urządzenia, maszyny i komponenty, które w danym momencie będą istniały na rynku.

- To poza wszelką dyskusją... Jestem pewny, że jeżeli te projekty powstaną, to będą tak samo dobre, jak projekty na morzach brytyjskich czy duńskich – powiedział Paweł Przybylski.

Zwrócił ponadto uwagę - co ma znaczenie z punktu widzenia kształtowania łańcucha dostaw z lokalnego rynku - że podział wydatków capeksowych (inwestycje) i opeksowych (serwis) w przypadku morskiej energetyki wiatrowej (offshore) jest inny, niż inny niż w energetyce wiatrowej na lądzie (onshore).

- W onshorze dominującym elementem w business case inwestora jest turbina, a w offshorze nie do końca... Tam można mówić o czterech porównywalnych elementach. Jeden to turbina z wieżą, drugi -  fundamenty, trzeci to część przyłączeniowa z kablami, a czwarta, czasami trochę traktowana po macoszemu, to serwis - wyjaśniał Paweł Przybylski.

Zbigniew Gryglas - podkreślając, że plan rozwoju morskiej energetyki wiatrowej to nie tylko inwestycje w energetyce - wskazał, że jego zdaniem niezwykle ważną kwestią w tym planie jest logistyka, bo „to klucz do powodzenia tego przedsięwzięcia”.

- Musimy na czas przygotować terminal offshorowy. Wierzę, że powstanie on w polskim porcie. Przeprowadziliśmy wszystkie niezbędne analizy i najlepszym miejscem dedykowanym do tego jest port Gdynia. (…) Będziemy też potrzebowali dalszych inwestycji, bo musimy również przygotować flotę, która będzie użyta do konstrukcji. Chodzi o statki montażowe, ale też o statki, które będą później serwisowały nasze farmy - mówił Zbigniew Gryglas.

Jak widać, uczestnicy tworzonego polskiego rynku morskiej energetyki wiatrowej dużo uwagi poświęcają łańcuchom dostaw z uwzględnieniem polskich firm. Oczekiwania władz, a pewnie i przemysłu, są tu spore. 



- Program budowy morskich farm wiatrowych to nie jest tylko program energetyczny, lecz i gospodarczy. W związku z tym komponent uruchomienia polskiego łańcucha dostaw jest niezwykle istotny - powiedziała Monika Morawiecka.

- Będziemy chcieli mieć wpływ na dostawy także poprzez system certyfikacji, ale plany local content, które muszą przedstawiać inwestorzy, to element, który uczyni wspomniany proces bardziej transparentny. Po prostu: będziemy o tych dostawach wiedzieli i mam nadzieję, że to pozwoli nam wyeliminować sytuacje niepożądane - np. zakupy komponentów droższych tylko dlatego, że są zagraniczne, a nie wyprodukowane w naszym kraju - stwierdził Zbigniew Gryglas.

Cytaty pochodzą z debaty "Offshore – wiatr od morza" podczas XII Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Jej moderatorem był Dominik Brodacki, analityk ds. energetycznych, Polityka Insight. Poniżej zapis wideo całej dyskusji.