W okresie wzmożonych realizacji inwestycji w polskim sektorze energetycznym chcemy przybliżyć niektóre kwestie związane z aspektami przygotowania i przeprowadzenia projektów w tej branży. Mają one swoją specyfikę, która warta jest przeanalizowania.
Poniższym tekstem chcemy rozpocząć cykl publikacji prezentujących wybrane aspekty formalne i prawne związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji w energetyce. Pierwsza część poświęcona jest wyborowi odpowiedniej formy umowy. W kolejnych publikacjach przedstawimy rozwinięcie tego tematu oraz kluczowe kwestie związane ze specyfiką stosowania zamówień publicznych.
Autorzy cyklu, prawnicy z kancelarii GFKK Grzybczyk Kałuża Kamiński i Partnerzy od kilku lat są zaangażowani w doradztwo prawne w procesach inwestycyjnych w sektorze przemysłowym, w tym energetyce konwencjonalnej jak i ze źródeł odnawialnych.
Wybór właściwej formy umowy dla inwestycji w sektorze energetycznym
Przed każdym inwestorem, który zamierza zrealizować inwestycję pojawia się pytanie o to, jak najlepiej przygotować umowę, która ma dotyczyć zasad i warunków jej przeprowadzenia. Problem jest tym większy, im bardziej skomplikowany jest projekt inwestycyjny, którego dotyczy. Większość projektów w sektorze przemysłowym cechuje bardzo duża złożoność. Wynika ona z konieczności odpowiedniego powiązania ze sobą różnych elementów. Ich prawidłowe ‘ułożenie’ jest jedną z kluczowych przesłanek końcowego sukcesu.
Ta reguła znajduje pełne zastosowanie w sektorze energetycznym. Stopień komplikacji realizowanych przedsięwzięć jest tutaj znacznie wyższy niż w wielu innych sektorach gospodarczych. Konieczność odpowiedniego skorelowania założeń projektowych, dostaw urządzeń, robót budowlanych i czynności nadzoru jest absolutnie kluczowa dla powodzenia całości inwestycji. Dodatkowym ważnym elementem jest końcowa faza realizacji, która obejmuje etap testów i prób poprzedzających finalne uruchomienie i pełną eksploatację obiektów lub urządzeń.
Planując realizację inwestycji można podjąć próbę przygotowania własnego, indywidualnego wzorca umowy albo skorzystać z gotowych rozwiązań modelowych, które wymagają jedynie ich dostosowania do indywidualnych warunków danego przedsięwzięcia.
Kluczową kwestią, która ma wpływ na podjęcie takiej decyzji jest formuła prowadzenia samej inwestycji. W pierwszej kolejności inwestor powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, czy ma być ona realizowana kompleksowo tj. wybrany partner (wykonawca) ma być odpowiedzialny zarówno za dokumentację projektową jak i samą budowę, wraz z dostawą urządzeń, czy też projektowanie i budowa mają być wykonywane osobno i niezależnie, przez różnych partnerów. Po drugie, równie istotną kwestią jest zapewnienia odpowiedniego nadzoru i kontroli nad przebiegiem całej inwestycji. Chodzi tutaj o aspekty zarówno, techniczne, organizacyjnej jak i finansowe.
Zalecanym i praktykowanym rozwiązaniem jest zatrudnienie przez inwestora inżyniera kontraktu, który skupia w swoich rękach wspomniane zakresy kompetencji. Nie jest to jednak warunek konieczny, o ile zamawiający posiada własne zasoby kadrowe, które dzięki swoim wysokim kompetencjom mogą wykonywać te funkcje "wewnętrznie".