Wychodząc z kryzysu powinniśmy iść w stronę zielonej gospodarki

W jego ocenie, jasne opowiedzenie się za transformacją energetyczną, włączenie się w unijną politykę klimatyczną będzie sprzyjać zaangażowaniu inwestorów prywatnych w mniejszej skali (jak fotowoltaika prosumencka) i większej (budowa farm wiatrowych czy solarnych, elektromobilność).

- Miliardy euro i złotych są gotowe zainwestować w kolejną wielką transformację, jaką przejdzie Polska, tym razem w sferze energetycznej. W takich warunkach również dostęp do finansowania bankowego na projekty przyjazne dla środowiska jest otwarty – zaznacza Rafał Benecki.

Jak twierdzi, Polska może tak zaplanować dalsze programy antykryzysowe, aby rekordowy skok długu publicznego poprawił konkurencyjność gospodarki w przyszłości, a nie tylko przyczynił się do ograniczenia skali recesji krótkoterminowo.

Polska nie spełnia celów klimatycznych

Region Europy Środkowo-Wschodniej , a w szczególności Polska, która generuje około 75 proc.  swojej energii elektrycznej z węgla, jest bardziej wrażliwy na unijne instrumenty polityki klimatycznej, w tym na rosnące ceny uprawnień do emisji CO2. Ich wzrost przekłada się na wyższą cenę energii elektrycznej w kraju.

Eksperci z ING Banku Śląskiego podkreślają, że obecnie Polska nie spełnia żadnego z celów klimatycznych, ale Unia Europejska dalej „podnosi poprzeczkę".

W ślad za podniesieniem celów redukcji CO2 w UE do 55 proc., ścieżka redukcji emisji gazów cieplarnianych stanie się jeszcze bardziej wymagająca. To spowoduje także dalszy wzrost opłat za emisje gazów cieplarnianych. Sytuację można zacząć zmieniać dzięki dostępowi do miliardów funduszy unijnych jakie pojawiają się na początku dekady lat 2020-tych. Taka zmiana wydaje się wykonalna i uwzględniająca sytuację górników czy innych pracowników w schyłkowych przemysłach, a także gospodarstw domowych, wrażliwych na wysokie ceny energii.

Duży potencjał inwestycyjny

W nowym budżecie unijnym, poprzez różne fundusze kraje regionu mogą uzyskać średniorocznie od 2,5 proc. do 4,5 proc. PKB środków bezzwrotnych, co w zestawieniu ze składką dla UE rzędu 1 proc. PKB rocznie będzie oznaczać olbrzymi napływ netto finansowania bezzwrotnego z zagranicy.

Dodatkowo, część z tych środków powinna zostać wykorzystana w pierwszych 2-3 latach dekady lat 20-tych, aby wesprzeć gospodarki po głębokim załamaniu z powodu pandemii. Na takie wsparcie nie mogą liczyć Rosja czy Turcja, których zobowiązania redukcyjne na rok 2030 są obecnie niewystarczająco ambitne w kontekście globalnego kryzysu klimatycznego. Możliwe, że zostaną podniesione przed międzynarodową konferencją klimatyczną COP26 w Glasgow pod koniec 2021 roku. Oba te kraje będą również musiały zmierzyć się z propozycją wprowadzenia granicznego podatku węglowego.

Konieczność odbudowy gospodarek po pandemii stwarza niepowtarzalną szansę na zieloną transformację w Polsce i innych krajach regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Skorzystanie z tej szansy w najbliższej dekadzie, w takich krajach jak Polska czy Czechy, pozwoli im myśleć o przyszłości wolnej od drogich paliw kopalnych. Warto z tej okazji skorzystać.

Według autorów raportu kraje regionu Europy Środkowo-Wschodniej mogą także pobudzić zielone inwestycje w sektorach dotychczas nieco zaniedbanych od tej strony np. rolnictwo. Mogą również poprawić efektywność energetyczną i wdrożyć zasady gospodarki obiegu zamkniętego, polegającej na lepszym wykorzystaniu dostępnych zasobów – energii, wody, materiałów, produktów czy odpadów - w przetwórstwie przemysłowym.

Czytaj także: PGE oficjalnie odchodzi od węgla. Nie będzie już żadnych inwestycji w tym segmencie