Inwestycje muszą zapewnić konkurencyjność unijnej gospodarki

Dyskusję o europejskich inwestycjach łatwo sprowadzić do tematu pieniędzy, ale to droga donikąd. Ginie w niej bowiem pytanie o sens tychże inwestycji. Ich celem zaś powinno być z jednej strony wyrównywanie różnic cywilizacyjnych między krajami starej Unii Europejskiej a tymi, które dołączyły do Wspólnoty w XXI wieku, z drugiej natomiast budowanie konkurencyjności całej europejskiej gospodarki, a nie tylko poszczególnych jej krajów.

Unijne fundusze zrobiły swoje. Od czasu wejścia do Wspólnoty PKB Polski wzrósł z niespełna 50 do 70 proc. średniej unijnej. Rola unijnych dotacji dla inwestycji w Polsce będzie jednak spadać.
Nie będzie natomiast spadać zapotrzebowanie na finansowanie. Do roku 2033 wartość niezbędnych inwestycji w samym sektorze transportowym szacowana jest na 142 mld euro. A to oznacza, że trzeba będzie bardziej intensywnie sięgać po instrumenty zwrotne.
Planując inwestycje, trzeba też będzie więcej uwagi poświęcać budowaniu konkurencyjności. Bez konkurencyjności Europa stanie się muzeum techniki - ostrzega Vazil Hudák, wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Unijne fundusze jako „narzędzia” służące do rozwoju gospodarczego

Wydatki na zrealizowane w Polsce od roku 2004 inwestycje przekroczyły już (uwzględniając także wspólną politykę rolną) kwotę biliona złotych, z czego ok. 375 mld zł pochodziło ze źródeł krajowych (budżetu państwa i samorządów), resztę zaś stanowiło dofinansowanie zewnętrzne. Proporcje między oboma tymi źródłami finansowania zmieniały się w kolejnych perspektywach unijnych. Jak podaje Teresa Czerwińska, minister finansów, w pierwszej perspektywie środki krajowe stanowiły 28 proc. ogółu wydatków, w drugiej 44 proc., zaś w obecnej ponad 31 proc.

- W pierwszych latach naszego członkostwa we Wspólnocie wsparcie UE było bardzo silne. Wtedy większość naszych inwestycji publicznych, tak rządowych, jak i samorządowych, stanowiły te z unijnym dofinansowaniem. Obecnie mniej niż połowa inwestycji to inwestycje z dofinansowaniem UE, widać je głównie w samorządach – dopowiada Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju. Jak podkreśla, to właśnie dzięki zaangażowaniu unijnych funduszy Polsce udało się znacznie skrócić dystans dzielący ją od krajów Starej Unii.

Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju. (fot. PTWP/EM)

- 30 lat temu PKB Polski stanowiło 40 proc. średniej unijnej. Jak wchodziliśmy do UE, było to prawie 50 proc. Dzisiaj jest 70 proc., a szacujemy, że na koniec obecnej dekady osiągniemy 75 proc. średniej unijnej – wylicza Jerzy Kwieciński. Podkreśla przy tym, że dla Polski polityka spójności i fundusze europejskie nie były celem samym w sobie.

- To były narzędzia służące do rozwoju gospodarczego – akcentuje minister inwestycji i rozwoju.

- Wykorzystanie środków UE i lewarowanie ich przez środki krajowe daje znakomite efekty. Polska jest gospodarką rozwijającą się średnio 3 razy szybciej niż gospodarki innych dużych krajów UE – mówi Teresa Czerwińska.

Inwestycyjny bilans ostatnich 15 lat trzeba zatem zdecydowanie ocenić na plus. Tyle że – nawiązując do klasycznego cytatu z „Misia” Stanisława Barei – owe plusy nie powinny przesłaniać minusów. A te nadal istnieją. I wcale nie są takie małe.

CZYTAJ WIĘCEJ