Niejednoznaczne przepisy ustawy o działalności leczniczej mogą zablokować przekształcania szpitali w spółki kapitałowe. Do zmiany formy prawnej publicznego ZOZ-u nie wystarczy przyjęcie przez jego organ tworzący - np. samorząd powiatowy - odpowiedniej uchwały intencyjnej. Droga do komercjalizacji w niektórych przypadkach usłana jest problemami związanymi z interpretacją prawa.
Co jednak w sytuacji, gdy sprawozdanie finansowe nie zostanie zatwierdzone? Jak liczyć ustawowy termin?
Jest uchwała i co dalej?
Adam Stachera, dyrektor naczelny SP ZOZ Szpitala Rejonowego w Pajęcznie przyznaje, że jego szpital znalazł się w kropce. Wprawdzie starostwo podjęło uchwałę intencyjną dotyczącą przekształcenia szpitala, jednak mimo że ustawowy termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego szpitala minął 30 czerwca, Rada Powiatu pajęczańskiego do dziś go nie zatwierdziła.
- Co teraz? Musimy się przekształcać czy nie? A jeśli tak, to w jakim terminie? Czy organ założycielski, jeśli nie chce przekształceń jest zobowiązany pokryć ujemny wynik finansowy szpitala? - zastanawia się dyrektor Stachera.
Wątpliwość tę wprowadza art. 216 tej samej ustawy. Zgodnie z nim obowiązek przekształcenia powstaje po raz pierwszy po przyjęciu sprawozdania finansowego za pierwszy rok obrotowy po wejściu w życiu ustawy (czyli za rok 2012). Wychodzi na to, że jeżeli sprawozdanie nie jest przyjęte, to nie ma obowiązku przekształcenia w ciągu roku.
Ministerstwo: art. 59 jest przepisem nadrzędnym
Takich wątpliwości nie ma Krzysztof Bąk, rzecznik prasowy resortu zdrowia: - Przepis art. 59 ustawy o działalności leczniczej należy traktować jako podstawowy - przekonuje. - Zgodnie z tym artykułem, ust. 2 „podmiot tworzący może, w terminie 3 miesięcy od upływu terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego SP ZOZ, pokryć ujemny wynik finansowy za rok obrotowy tego zakładu, jeżeli wynik ten, po dodaniu kosztów amortyzacji, ma wartość ujemną - do wysokości tej wartości” - rzecznik przypomina ustawowy zapis.
- Zatem z punktu widzenia ustawodawcy nie tyle istotny jest fakt zatwierdzenia sprawozdania finansowego, ile upływ terminu na jego zatwierdzenie. Próby obejścia obowiązku określonego w art. 59 poprzez niezatwierdzenie sprawozdania należy uznać za bezskuteczne i naganne - stwierdza Krzysztof Bąk.
- Natomiast przepis art. 216 ustawy jest przepisem przejściowym i ma na celu wskazanie terminu (roku) rozpoczęcia stosowania przepisów art. 59, a nie ustanowienie warunku zatwierdzenia sprawozdania. Art. 216 ustawy powinien być interpretowany w ścisłej łączności z art. 59 i nawet w przypadku braku zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2012 r. przez organ zatwierdzający, zastosowanie mają przepisy art. 59 ustawy. Dlatego przepisy te nie pozostają w sprzeczności - uważa rzecznik.
W ustawie nie ma sankcji
Mec. Ewa Rutkowska, partner w kancelarii Baker & McKenzie przyznaje, że brzmienie przepisów ustawy o działalności leczniczej powoduje, iż podmiot tworzący może przez brak działania uciec przed stosowaniem trudnych do zaakceptowania dla włodarza regionu konsekwencji wynikających dla niego w przypadku, gdy SP ZOZ wykazuje ujemny wynik finansowy.
- Ponieważ nie ma wprost sankcji za niezatwierdzenie sprawozdania finansowego, organ tworzący może z tym zwlekać - podkreśla mec. Rutkowska.
W jej ocenie trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę ciężar rozwiązań systemowych wprowadzonych ustawą o działalności leczniczej dla jednostek samorządu terytorialnego, które zostały przez ustawodawcę zmuszone do pokrywania strat swoich szpitali. Tymczasem straty te wynikają często ze zbyt niskich kontraktów z NFZ.
Więcej w portalu RynekZdrowia.pl