Początki działalności górniczej na terenie obszaru górniczego Kopalni KAZIMIERZ-JULIUSZ sięgają XIX wieku. W roku 1814 bowiem, w pobliżu Kazimierza Górniczego (obecnej dzielnicy Sosnowca), na terenach osiedla Ostrowy Górnicze, uruchomiono odkrywkową kopalnię węgla FELIKS, która w 1823 roku stała się kopalnią głębinową.
W 1884 roku towarzystwo akcyjne p.n. Warszawskie Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych powstałe z zadaniem rozszerzania działalności górniczej, w związku ze stale wzrastającym zapotrzebowaniem na węgiel, oddało do eksploatacji nową, większą kopalnię o nazwie KAZIMIERZ leżącą przy trasie intensywnie rozwijającej się Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Szyby nowej kopalni KAZIMIERZ głębiono w latach 1879-1883 a w 1884 roku rozpoczęto regularną eksploatację. Stosowano system zabierkowo-komorowy, początkowo na zawał, a od 1903 roku z zastosowaniem podsadzki płynnej.
Kopalnię JULIUSZ rozpoczęto budować w 1902 roku. W 1914 roku uzyskano z niej pierwsze tony urobku węglowego. Po wykonaniu wyrobisk górniczych łączących Kopalnię KAZIMIERZ z Kopalnią JULIUSZ, w 1938 roku, Kopalnie te zostały połączone organizacyjnie w jedno przedsiębiorstwo pod nazwą Kopalnia KAZIMIERZ - JULIUSZ, która to nazwa przetrwała do chwili obecnej.
W okresie powojennym dokonano rozbudowy Kopalni głębiąc dwa szyby peryferyjne Maczki i Bory oraz wybudowano nowe kompleksy BHP, oddano do użytku nowoczesną stację sejsmoakustyczną, dyspozytornię i Kopalnianą Stację Ratownictwa Górniczego.
W latach siedemdziesiątych przeprowadzono modernizację urządzeń wydobywczo-przeróbczych w Ruchu Juliusz oraz urządzeń wyciągowych w Ruchu Kazimierz, wraz z budową nowego zakładu przeróbki mechanicznej węgla.
Pierwsze kombajny ścianowe zaczęto stosować w Kopalni już w 1959 roku, zaś kombajny chodnikowe i obudowy zmechanizowane stosuje się od 1972 roku.
W 1974 roku przeprowadzono pierwsze w resorcie próby odprężenia pokładu w III stopniu zagrożenia tąpaniami przez wybierkę warstwy podstropowej na zawał z zastosowaniem specjalnie skonstruowanej do tych warunków obudowy zmechanizowanej. Ta metoda odprężenia pokładu tąpiącego była i jest stosowana w Kopalni do dnia dzisiejszego z pozytywnym skutkiem.
Ogólna charakterystyka obszaru górniczego Kopalni i złoża
Obszar górniczy kopalni zajmuje powierzchnię 23,08 km2 (wielkość terenu górniczego 24,06 km2) i znajduje się w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Obszar górniczy KWK Kazimierz-Juliusz graniczy z obszarami górniczymi zlikwidowanych kopalni Porąbka-Klimontów, Niwka-Modrzejów i Jan Kanty, natomiast na wschód od obszaru znajduje się pole rezerwowe. Zagospodarowanie terenu górniczego jest zróżnicowane. Zabudowa mieszkaniowa zajmuje 26% powierzchni, tereny leśne 22% powierzchni. W granicach obszaru górniczego złoże tworzy dużą synklinę zwaną niecką kazimierzowską, gdzie w części wschodniej prowadzona jest eksploatacja pokładu 510 o grubości do 21 m. Złoże Kopalni poprzecinane jest pięcioma dużymi uskokami o zrzutach 150-300 m, o przebiegu południkowym, tworząc parcele o szerokości od 200 m do 1500 m licząc po linii równoleżnikowej. Niezależnie od tych głównych uskoków występują bardzo liczne uskoki o przebiegu równoleżnikowym o zrzutach 12-35 m utrudniające tworzenie parcel ścianowych o parametrach pozwalających na osiąganie wysokiego wydobycia.
Występujące zagrożenia naturalne w Kopalni charakteryzuje pokład 510, który zaliczony jest do :
I kategorii zagrożenia metanowego,
klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego,
I-III stopnia zagrożenia tąpaniami,
I-III stopnia zagrożenia wodnego,
IV i V grupy samozapalności.
Model kopalni
Do niedawna kopalnia KAZIMIERZ - JULIUSZ była kopalnią zespoloną składającą się z dwóch ruchów, w których znajdowały się niezależne kompleksy wydobywczo-przeróbcze z całą infrastrukturą techniczną i usługową dla prowadzenia działalności produkcyjnej.
W wyniku przeprowadzonej restrukturyzacji techniczno-organizacyjnej i likwidacji części zakładu górniczego (Ruchu II Juliusz) utworzono Kopalnie jednoruchową.
Aktualnie Kopalnia KAZIMIERZ - JULIUSZ jest kopalnią jednoruchową, z jednym kompleksem wydobywczo-przeróbczym w Rejonie KAZIMIERZ. Model kopalni tworzą szyby centralne: K-II - wydobywczy, K-I - zjazdowo-materiałowy i K-V - wentylacyjno-materiałowy oraz dwa szyby peryferyjne w Rejonie JULIUSZ, tj. Maczki - wentylacyjno-materiałowo-podsadzkowy i Karol - materiałowo-zjazdowy. Ponadto model kopalni tworzy 1 poziom wydobywczy IV (-306 m) z transportem urobku do zbiornika skarpowego przy szybie K-ll na poziomie IV oraz poziomy wentylacyjne: poziom -123 i poziom +50 przy szybie Maczki. Z uwagi na prowadzenie eksploatacji grubego pokładu struktura udostępnienia jest w przeważającej części kamienna.
Działalność eksploatacyjna kopalni oraz zamierzenia na przyszłość
Wielkość wydobycia Kopalni na 2006 r. planowana jest na poziomie 775 100 ton, tj. ok. 3100 t/d. Front eksploatacyjny Kopalni oparty jest o jeden ciąg ścian zmechanizowanych zawałowych o średnim wydobyciu 1900 t/d oraz ciąg przodków podbierkowych o wydobyciu rzędu 800 t/d. Eksploatacja skoncentrowana jest w grubym pokładzie 510 w partii M-3 w skrzydle północnym z systemem ścianowym, natomiast w skrzydle południowym (pole A i B) systemem podbierkowym z chodnika eksploatacyjnego.
Perspektywicznie w latach następnych do 2012 roku eksploatacja prowadzona będzie w podobny sposób kolejnymi ścianami zmechanizowanymi zawałowymi i podbierkami w szeregowym ciągu. Natomiast od 2013 roku eksploatacja prowadzona będzie tylko systemem podbierkowym z chodnika eksploatacyjnego kolejnymi podbierkami (pole E i C).