Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Najstarsze wzmianki o wydobywaniu węgla w granicach obecnego pola górniczego kopalni "Wieczorek" pochodzą z 1788 roku, kiedy to ówczesny dziedzic ordynacji mysłowickiej, Feliks Mieroszewski, założył na terenach dóbr mysłowickich (dzisiejsze osiedle Giszowiec) pierwszą w tym rejonie kopalnię "Bergthal". Węgiel wydobywano w niej z przerwami do 1823 roku.
Wedle pruskiego prawa górniczego tytuł własności kopalni obejmował 128 kuksów (udziałów), w przypadku "Jutrzenki" po 61 kuksów posiadał Mieroszewski i Dalibór. Pozostałe 6 kuksów stanowiło tzw. wolne udziały. Po dwa kuksy otrzymywali - właściciel gruntu, Kasa Bracka i specjalny fundusz przeznaczony na utrzymanie kościoła i szkół dla górników.
W latach 1833 - 1835 firma Georg von Giesche Erben z Wrocławia odkupiła od pierwszych właścicieli 98 udziałów pola Morgenroth. W następnych latach firma ta czyniła zakupy przylegających do kopalni kolejnych pól górniczych i kopalń. Połączenie nabytych przez "Spadkobierców Gieschego" pól w jedną scaloną kopalnię "Giesche" nastąpiło w roku 1883. Obszar tej kopalni wynosił 842 ha. Pierwsze udokumentowane wydobycie węgla na obszarze dzisiejszej kopalni pochodzi z roku 1834 i wynosiło 2 672 tony.
W tamtych latach węgiel urabiano klinami górniczymi i młotami a wydobywano przy pomocy płytkich szybików (8 m do 32 m). Pierwsze szyby głębinowe (100 m do 350 m) zaczęto budować od 1848 roku. Pierwsze parowe pompy odwadniające zastosowano w 1840 roku. W latach 1874 - 1883 przy czterech szybach wydobywczych (Richthofen, Keiser Wilhelm, Morgenroth, Hulda) wybudowano sortownie zastępując je w późniejszych latach nowoczesnymi urządzeniami.
W 1889 roku roczne wydobycie przekroczyło 1 mln ton. W 1890 roku rozpoczęto głębienie do poziomu 450 m szybów Hulda (Wilson), Keiser Wilhelm (Ligoń), Arwerd (Zbyszko). W latach 1903 i 1904 podjęto budowę nowych szybów Karmer (Pułaski), Nickisch (Poniatowski) czynnych do dnia dzisiejszego. Do roku 1914 kopalnia posiadała 17 szybów. W 1908 roku zakończono budowę elektrowni "Jerzy". W 1919 roku obszar górniczy obejmował 26 953 998 m².
Do końca XIX wieku pomimo udostępnienia pokładów eksploatacja odbywała się tak zwanym śląskim systemem filarowym z zawałem. Od 1907 roku kopalnia Giesche wprowadziła podsadzkę płynną. Wkrótce bo w 1912 roku długość rurociągów wynosiła 24 km w tym 15 km stanowiły rury stalowe. W wyrobiskach lokowano głównie piasek z własnych piaskowni i niewielkie ilości własnego kamienia. W 1935 roku wydobycie z podsadzką płynną stanowiło 48 % i 57 % wydobycia z pokładów grubych.
System tak zwanych długich zabierek z podsadzką płynną po raz pierwszy zastosowano w kopalni w 1913 roku. W tym samym roku dotychczas używane wiertarki udarowe do wiercenia otworów strzelniczych zastąpiono wiertarkami elektrycznymi. Urabiany węgiel ze ścian zaczęto odstawiać za pomocą rynien wstrząsalnych. W transporcie podziemnym od 1903 roku wprowadzono silniki elektryczne. Oświetlenie elektryczne na dole kopalni zainstalowano w 1896 roku. W latach 1908 - 1910 wymieniono wózki drewniane do przewozu urobku na żelazne. Wprowadzono też elektryczne lokomotywy, do tego czasu w transporcie używano wyłącznie koni. Ostatniego konia wyprowadzono z kopalni w 1952 roku.
Pierwsza wojna światowa przyniosła zmiany w układzie politycznym Europy ale dopiero 20.06.1922 roku nastąpiła korekta granicy zachodniej. Kopalnia Giesche znalazła się na terenach przyznanych Polsce. Przejęcie władzy przez Polskę nie spowodowało zmian w organizmie kopalni. Język niemiecki pozostał nadal językiem urzędowym aż do 1926 roku, polskie nazwy szybów wprowadzono w 1935 roku.
Po zmianie granic majątek firmy "Spadkobiercy Gieschego" w obrębie Polski przekształcono w spółkę "Giesche Spółka Akcyjna". Kopalnia jako jeden z zakładów nie miała osobowości prawnej. Od 1926 roku spółka Giesche S.A. rozpoczęła sprzedaż swych akcji holdingowi amerykańskiemu Silesian - American Corporation. W latach 30-tych S.A.C.O. dysponowała całym pakietem akcji - kopalnia Giesche stała się jednym z zakładów amerykańskiej firmy.
Czas drugiej wojny światowej to powrót kopalni pod administrację niemiecką i ponowna zmiana właścicieli. W 1941 roku firma "Spadkobiercy Gieschego" wykupiła bowiem od amerykańskiej firmy SACO za pośrednictwem banków szwajcarskich akcje "Giesche S.A." w Katowicach. Wydobycie roczne wynosiło powyżej 2 mln ton. Wzrósł zakres robót przygotowawczych, przystąpiono do głębienia szybu na terenie Giszowca. Zaczęto także stosować przenośniki taśmowe, w transporcie szybowym zastosowano urządzenia skipowe. Podobnie jak w czasie I wojny światowej zatrudniano z konieczności kobiety, jeńców i robotników przymusowych.
Podczas działań wojennych kopalnia nie poniosła większych szkód i wznowiła pracę bezpośrednio po przejściu frontu w styczniu 1945 roku. W lutym wydobyto około 900 ton. Po przejęciu kopalni przez Skarb Państwa nazwę kopalnia Giesche zamieniono na Kopalnię Węgla Kamiennego "Janów" by już po roku nazwać ją imieniem byłego pracownika kopalni Józefa Wieczorka - działacza robotniczego, posła na sejm śląski, który zginął w Oświęcimiu.
W okresie 55 powojennych lat zmniejszył się obszar kopalni do 16 ha. Korzystając z nadań pól górniczych Giesche S.A. w 1958 roku przystąpiono do budowy kopalni "Staszic", a w 1966 roku kopalni doświadczalnej "Jan". Kopalnię "Jan" w roku 1976 włączono w strukturę "Wieczorka", początkowo jako samodzielny ruch, następnie oddział, i jako taki zlikwidowano w roku 1993. Zakończono wydobycie w rejonie szybów "Ligoń", "Wilson"(1997), "Poniatowski".
Zmienił się sposób wydobycia, zastosowano zmechanizowane obudowy ścianowe, kombajny chodnikowe, uruchomiono urządzenia skipowe, wprowadzono nowoczesne rozwiązania w zakładzie przeróbki mechanicznej węgla.
