Efektywność energetyczna jest bardzo modna, wszyscy o niej mówią. Trzeba jednak uważać, żeby moda nie doprowadziła do tego, że pozostaniemy na etapie haseł, bez konkretnych celów - przekonują uczestnicy Forum Polska Efektywna Energetycznie odbywającego się w Katowicach w ramach ogólnopolskiej kampanii prowadzonej przez Grupę PTWP, wydawcę portalu wnp.pl i miesięcznika Nowy Przemysł.
- Zadania stojące przed Polską w zakresie efektywności energetycznej są bardzo duże. Polska gospodarka jest nadal średnio o ok. 2,5 raza bardziej energochłonna niż gospodarki starych krajów Unii Europejskiej - powiedział Zygmunt Łukaszczyk, wojewoda śląski, podkreślając, że efektywność energetyczna jest jednym z priorytetowych celów rządu, czego dowodem jest m.in. ustawa o efektywności energetycznej, która weszła w życie w 2011 r. Ustawa wprowadza mechanizm tzw. białych certyfikatów, które mają pozwolić na uzyskanie dodatkowych pieniędzy dzięki działaniom proefektywnościowym.
Zygmunt Łukaszczyk przywołał przykłady udanych działań na rzecz efektywności energetycznej w woj. śląskim, jak np. przygotowania do wspólnego zakupu energii przez miasta zrzeszone w Górnośląskim Związku Metropolitalnym, czy działania podejmowane przez Bielsko-Białą.
- W pierwszym kwartale br. Górnośląski Związek Metropolitalny ogłosi przetarg na zakup energii dla kilkunastu miast. W drugiej połowie br. przetarg powinien zostać rozstrzygnięty. Chodzi na zakup ok. 183 GWh energii dostarczanej do 5 tys. punktów poboru - informuje Dawid Kostempski, przewodniczący GZM i prezydent Świętochłowic.
Przetargiem mają być objęci członkowie GZM, czyli 14 miast na prawach powiatu, a także starostwo powiatowe w Mikołowie, Knurów, Tarnowskie Góry oraz Radzionków.
Jak dodaje Dawid Kostempski, samorządy liczą na zmniejszenie kosztów zakupu energii o ok. 16 proc.
- Efektywność energetyczna jest jednym z najbardziej modnych tematów w UE, co jest niebezpieczne, ponieważ gdy coś jest modne, to wszystkim wydaje się, że się na tym znają. W Parlamencie Europejskim do jednego worka z efektywnością wrzuca się emisje CO2, energetykę rozproszoną, odnawialne źródła energii - mówił Jan Olbrycht, poseł do Parlamentu Europejskiego z Platformy Obywatelskiej.
Poseł zwrócił uwagę, że dokumenty europejskie dot. efektywności muszą być czytelne. Obecnie przygotowywanych jest kilka dokumentów, dotyczących efektywności, trwają prace nad dyrektywą o efektywności energetycznej i mapą drogową 2050 na rzecz niskoemisyjnej gospodarki.
Obecnie trwają negocjacje nad przygotowaniem budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-20. Szacuje się, że Polska otrzyma ok. 70-80 mld euro. Do priorytetowych celów, na które mają być przeznaczane unijne pieniądze, należeć będzie wspieranie innowacyjnej gospodarki, pomoc dla małych i średnich firm oraz - co jest nowością - efektywność energetyczna.
- Unia Europejska przyśpieszyła prace na rzecz wzrostu efektywności energetycznej. Polska powinna zwiększyć swoją aktywność w procesie przygotowywania regulacji unijnych dotyczących efektywności - podkreślił prof. Tadeusz Skoczkowski z Politechniki Warszawskiej, dodając, że efektywność energetyczna będzie miała sens, tylko wtedy kiedy będzie na niej można zarabiać. Gdy będzie to tylko przymus prawny, nie uda jej się zwiększyć na dużą skalę.
Uczestnicy konferencji zwracali na konieczność przejrzystych przepisów wspierających efektywność energetyczną.
- Dla wielu odbiorców energii ustawa o efektywności energetycznej jest skomplikowana, trzeba przybliżać jej zapisy, aby były czytelne dla wszystkich zainteresowanych - powiedział Andrzej Guzowski, główny specjalista z Departamentu Energetyki Ministerstwa Gospodarki.
Jednym z najważniejszych efektów ustawy ma być wprowadzenie tzw. białych certyfikatów, które odbiorcy mają uzyskiwać za uzyskane oszczędności energii.
Białe certyfikaty będą otrzymywać w drodze przetargu osoby, przedsiębiorstwa i instytucje, które w swojej działalności osiągną wysoki wskaźnik efektywności energetycznej - podkreśla Marek Miśkiewicz, dyrektor Południowego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki z siedzibą w Katowicach.
Jak ocenia dyrektor zarządzający BSI Group Polska, Joanna Bańkowska, w ostatnich dwóch latach można zauważyć znaczący wzrost świadomości przedsiębiorców i samorządów w zakresie efektywności energetycznej. W kolejnych latach powinno być jeszcze lepiej.
Eksperci ze Schneider Electric (firma specjalizująca się w zarządzaniu energią elektryczną) wskazują, że współczesna technologia pozwala odbiorcom znacząco zmniejszyć zużycie energii bez rezygnacji z poziomu funkcjonalności czy komfortu. Wielką rolę w tej ewolucji odegra inteligencja cyfrowa.
Michał Ajchel, dyrektor ds. efektywności energetycznej w Schneider Electric, zwracał uwagę na efektywność energetyczną budynków, które są największym konsumentem energii. Jak mówił rośnie zapotrzebowanie na zarządzanie wszystkimi funkcjami budynków jako zintegrowanym systemem.
Taki inteligentny budynek pozwala swoim użytkownikom i ich zarządcom na zoptymalizowanie korzyści i oszczędności. Można je uzyskać dzięki takim rozwiązaniom jak systemy gaśnicze i bezpieczeństwa, które są zintegrowane w ramach jednego, spójnego systemu automatyzacji i kontroli.
W drugiej części katowickiego spotkania mówiono o konkretnych przykładach zastosowania rozwiązań proefektywnościowych. Wieloma przykładami może pochwalić się woj. śląskie.
W Oplu
- W koncernie General Motors, którego częścią jest fabryka Opla w Gliwicach, już od kilkunastu lat oszczędzanie energii jest jednym z podstawowych działań zmierzających do obniżenia kosztów działalności - mówił Bronisław Pytel, główny energetyk w General Motors Manufacturing Poland, czyli w fabryce Opla w Gliwicach.
Od lat prowadzone są tam działania proefektywnościowe, które przynoszą bardzo dobre rezultaty. W 2001 r. fabryka zużywała rocznie ok. 149 GWh przy produkcji ok. 100 tys. samochodów, w roku 2011 zużycie energii wyniosło 144 GWh a produkcja wyniosła 174 tys. samochodów - produkcja zwiększyła się więc o 70 proc. a zużycie energii spadło.
W poprzednich latach celem koncernu GM była redukcja zużycia energii na wyprodukowany samochód o 5 proc. rocznie. W roku 2011, m.in. ze względu na kryzys gospodarczy, cel redukcyjny zwiększono do 10 proc.
W Katowickim Holdingu Węglowym
- Efektywność energetyczna to niekończący się proces, który wymaga zmiany mentalności i zmiany podejścia do nośników energii – podkreśla Daniel Borsucki, główny specjalista w Zespole Zarządzania Majątkiem Produkcyjnym i Mediami Katowickiego Holdingu Węglowego.
Wskazuje, że wiele przedsiębiorstw prowadzi działania zwiększające efektywność energetyczną już od wielu lat, wśród nich jest również KHW.
- Gdyby nasze zużycie energii było dziś na poziomie z 1996 r., to rocznie za energię płacilibyśmy o ok. 100 mln zł więcej. W takiej sytuacji KHW przynosiłby straty - wylicza Daniel Borsucki.
Tauron dla gmin
Do krajowych liderów w dziedzinie efektywności energetycznej należą również samorządy z terenu woj. śląskiego.
- Ustawa o efektywności energetycznej nakłada na samorządy lokalne obowiązek zwiększania efektywności energetycznej. Samorządom mogą w tym pomóc firmy energetyczne - mówi Rafał Soja, wiceprezes Tauronu Sprzedaż, spółki zajmującej się handlem energią.
Jak podkreśla, wiele samorządów prowadzi działania proefektywnościowe na własną rękę, ale proste możliwości oszczędności wyczerpują się, dlatego potrzebne jest wsparcie m.in. na poziomie finansowania działań prooszczędnościowych.
- Takim wsparciem ma być system białych certyfikatów: odbiorca modernizuje i zwiększa swoją efektywność energetyczną a w zamian ma dodatkowy dochód związany ze sprzedażą białych certyfikatów - dodaje Rafał Soja.
Jak podpowiada Rafał Soja, samorządom w tych działaniach mogą pomagać firmy energetyczne. To może być konkretna pomoc polegająca np. na przygotowaniu produktów dedykowanych dla samorządu, w tym dostawa energii oraz obrót białymi certyfikatami, wspólne realizowanie projektów proefektywnościowych a także wsparcie w procesach audytu energetycznego i obrotu certyfikatami.
Przedsiębiorstwa energetyczne i samorządy mogą także współpracować przy wymianie lamp oświetleniowych na ulicach, przebudowie instalacji, termomodernizacji obiektów komunalnych, budowie i rozbudowie odnawialnych źródeł energii (OZE).
W Bielsku-Białej
Jednym z samorządów prowadzących szerokie działania na rzecz wzrostu efektywności energetycznej jest Bielsko-Biała. Już w 1997 r. w Urzędzie Miejskim powstało biuro ds. zarządzania energią. W tym samym roku Bielsko-Biała przystąpiła do europejskiego stowarzyszenia na rzecz efektywności energetycznej i ochrony klimatu - Energy Cities.
W mieście przygotowano Plan Działań na Rzecz Zrównoważonej Energii, który opiera się na inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych z terenu miasta. Przeanalizowano emisje gazów cieplarnianych z takich sektorów jak mieszkalnictwo, przemysł i transport w latach 1990 oraz 2008, a następnie sporządzono prognozę emisji na rok 2020. Wyliczenia pozwoliły na precyzyjne określenie celu: redukcja emisji o 187 tys. ton CO2 w okresie najbliższych 10 lat.
- Przyjęty w planie zakres działań na rzecz redukcji emisji, pozwoli w ciągu kilkunastu najbliższych lat osiągnąć miastu i jego mieszkańcom konkretne oszczędności rzędu 60 mln zł rocznie - informuje Zbigniew Michniowski, zastępca prezydenta Bielska-Białej.
Całkowite koszty realizacji planu mają wynieść 304,5 mln zł.
W Częstochowie
Kompleksowe działania proefektywnościowe prowadzi także samorząd Częstochowy.
W Częstochowie od 2003 r. realizowany jest program zarządzania energią i środowiskiem w obiektach użyteczności publicznej, gdzie monitorowane jest zużycie energii elektrycznej, ciepła, gazu sieciowego, paliw stałych i wody. W ramach tego programu prowadzone są działania zarządcze i monitorujące dla wszystkich obiektów użyteczności publicznej gminy, natomiast raportowanie realizowane jest dla 121 obiektów oświatowych. Od 2003 r. ponadto wykonano termomodernizację 12 obiektów oświatowych, przebudowano 43 węzły cieplne oraz 7 kotłowni lokalnych.
- Realizacja programu oraz przeprowadzone inwestycje dały interesujące efekty. Od 2004 r. do końca 2010 r. w 121 obiektach oświatowych objętych programem zaoszczędzono 108 GWh energii. Te 121 obiektów tylko w 2010 r. zużyło 58 GWh energii co oznacza, że zaoszczędzono dwuletnie zużycie energii. Jednocześnie w latach 2004-2010 r. ograniczono emisję CO2 łącznie o 46 tys. ton - wylicza Bożena Herbuś, inżynier miejski w Częstochowie.
W ciepłownictwie
Jednym ze sposobów na efektywne wykorzystanie zasobów energetycznych jest rozwój i modernizacja systemów ciepłowniczych.
-Mamy trzy cele w zakresie wzrostu efektywności energetycznej: ograniczenie strat ciepła na przesyle, efektywne wykorzystanie własnych zasobów i optymalizacja nakładów inwestycyjnych oraz modernizacja istniejących źródeł i dopasowanie ich do aktualnych potrzeb - podkreśla Artur Bałdys, wiceprezes zarządu dyrektor ds. ekonomiczno - finansowych Tauronu Ciepło.
Tauron Ciepło, przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach realizuje program „Niska emisja - wysokie ryzyko”, którego celem jest ograniczenie poziomu zanieczyszczenia powietrza, będącego efektem niskiej emisji, czyli pyłów i gazów pochodzących z domowych pieców grzewczych. Tauron Ciepło współpracuje w tym obszarze z samorządami lokalnymi oraz właścicielami i zarządcami budynków.
W budownictwie
Mariusz Czyszek ze Śląskiej Izby Budownictwa wskazuje na wielki potencjał oszczędnościowy istniejących budynków.
- W starych budynkach, dzięki kompleksowej termomodernizacji, można zmniejszyć zapotrzebowanie na energię o ok. 70 proc. W budynkach spółdzielczych, głównie w dużych blokach, dzięki termomodernizacji z demontażem azbestu zapotrzebowanie na ciepło można zmniejszyć o ok. 40 proc. – przekonuje Mariusz Czyszek.
Jak dodaje, w celu zwiększenia efektywności energetycznej w budownictwie należy zwiększyć dostępność do pomocowych środków publicznych dla indywidualnych inwestorów. Konieczne jest również opracowanie programu dla wsparcia modernizacji instalacji elektrycznych dla budownictwa realizowanego w latach 1960-1990.
Pomoc publiczna
Gabriela Lenartowicz, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wymieniła działania proefektywnościowe, na realizację których można uzyskać wsparcie Funduszu.
- Od dziewięciu lat w gminach woj. śląskiego WFOŚiGW wspiera programy ograniczania niskiej emisji. Dotychczasowe dofinansowanie programów ograniczenia emisji ze środków Funduszu wynosi łącznie ok. 153 mln zł. Programy ograniczenia emisji współfinansowane ze środków WFOŚiGW w Katowicach wdrożono w 68 gminach, w ich ramach wymieniono m.in. ponad 17 tysięcy przestarzałych pieców w indywidualnych gospodarstwach - informuje Gabriela Lenartowicz.
Fundusz udziela również wsparcia inwestorom ograniczającym straty energii, głównie cieplnej, w budynkach użyteczności publicznej. Kolejny obszar działań to ograniczanie niskiej emisji w centrach miast poprzez podłączanie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej.
Standard międzynarodowy
Zbigniew Szpak, prezes Krajowej Agencji Poszanowania Energii (KAPE) ocenia, że ustawa o efektywności energetycznej jest dla większości odbiorców niezrozumiała i skomplikowana. Żeby mogła ona przynieść zakładane efekty powinna być bardziej czytelna.
Szymon Liszka, prezes Fundacji na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii (FEWE) dodaje, że w regulacjach dot. efektywności energetycznej zbyt mało miejsca poświęcono końcowym użytkownikom energii, a zwłaszcza odbiorcom indywidualnym, od których bardzo dużo zależy w osiągnięciu krajowych celów w zakresie efektywności.
- Musimy mieć strategiczne spojrzenie na zarządzanie energią w organizacjach takich jak przedsiębiorstwa i samorządy. Wprowadzając międzynarodowy standard ISO 50001 dotyczący efektywności energetycznej przedsiębiorstwa, możemy pokazać światu, że jesteśmy efektywni energetycznie - podkreśla Joanna Bańkowska, dyrektor zarządzający, BSI Group Polska.
Taki certyfikat zgodności z Systemem Zarządzania Energią w 2011 r. otrzymała fabryka Opla w Gliwicach.
Dariusz Ciepiela
Zobacz także
Samorządy muszą nauczyć się oszczędzać energię
Śląskie miasta ogłaszają przetarg na energię za 60 mln zł
Miliardy euro na efektywność energetyczną
Rośnie zainteresowanie efektywnością energetyczną
Ustawa o efektywności wymaga wyjaśnienia
Zygmunt Łukaszczyk przywołał przykłady udanych działań na rzecz efektywności energetycznej w woj. śląskim, jak np. przygotowania do wspólnego zakupu energii przez miasta zrzeszone w Górnośląskim Związku Metropolitalnym, czy działania podejmowane przez Bielsko-Białą.
- W pierwszym kwartale br. Górnośląski Związek Metropolitalny ogłosi przetarg na zakup energii dla kilkunastu miast. W drugiej połowie br. przetarg powinien zostać rozstrzygnięty. Chodzi na zakup ok. 183 GWh energii dostarczanej do 5 tys. punktów poboru - informuje Dawid Kostempski, przewodniczący GZM i prezydent Świętochłowic.
Przetargiem mają być objęci członkowie GZM, czyli 14 miast na prawach powiatu, a także starostwo powiatowe w Mikołowie, Knurów, Tarnowskie Góry oraz Radzionków.
Jak dodaje Dawid Kostempski, samorządy liczą na zmniejszenie kosztów zakupu energii o ok. 16 proc.
- Efektywność energetyczna jest jednym z najbardziej modnych tematów w UE, co jest niebezpieczne, ponieważ gdy coś jest modne, to wszystkim wydaje się, że się na tym znają. W Parlamencie Europejskim do jednego worka z efektywnością wrzuca się emisje CO2, energetykę rozproszoną, odnawialne źródła energii - mówił Jan Olbrycht, poseł do Parlamentu Europejskiego z Platformy Obywatelskiej.
Poseł zwrócił uwagę, że dokumenty europejskie dot. efektywności muszą być czytelne. Obecnie przygotowywanych jest kilka dokumentów, dotyczących efektywności, trwają prace nad dyrektywą o efektywności energetycznej i mapą drogową 2050 na rzecz niskoemisyjnej gospodarki.
Obecnie trwają negocjacje nad przygotowaniem budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-20. Szacuje się, że Polska otrzyma ok. 70-80 mld euro. Do priorytetowych celów, na które mają być przeznaczane unijne pieniądze, należeć będzie wspieranie innowacyjnej gospodarki, pomoc dla małych i średnich firm oraz - co jest nowością - efektywność energetyczna.
- Unia Europejska przyśpieszyła prace na rzecz wzrostu efektywności energetycznej. Polska powinna zwiększyć swoją aktywność w procesie przygotowywania regulacji unijnych dotyczących efektywności - podkreślił prof. Tadeusz Skoczkowski z Politechniki Warszawskiej, dodając, że efektywność energetyczna będzie miała sens, tylko wtedy kiedy będzie na niej można zarabiać. Gdy będzie to tylko przymus prawny, nie uda jej się zwiększyć na dużą skalę.
Uczestnicy konferencji zwracali na konieczność przejrzystych przepisów wspierających efektywność energetyczną.
- Dla wielu odbiorców energii ustawa o efektywności energetycznej jest skomplikowana, trzeba przybliżać jej zapisy, aby były czytelne dla wszystkich zainteresowanych - powiedział Andrzej Guzowski, główny specjalista z Departamentu Energetyki Ministerstwa Gospodarki.
Jednym z najważniejszych efektów ustawy ma być wprowadzenie tzw. białych certyfikatów, które odbiorcy mają uzyskiwać za uzyskane oszczędności energii.
Białe certyfikaty będą otrzymywać w drodze przetargu osoby, przedsiębiorstwa i instytucje, które w swojej działalności osiągną wysoki wskaźnik efektywności energetycznej - podkreśla Marek Miśkiewicz, dyrektor Południowego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki z siedzibą w Katowicach.
Jak ocenia dyrektor zarządzający BSI Group Polska, Joanna Bańkowska, w ostatnich dwóch latach można zauważyć znaczący wzrost świadomości przedsiębiorców i samorządów w zakresie efektywności energetycznej. W kolejnych latach powinno być jeszcze lepiej.
Eksperci ze Schneider Electric (firma specjalizująca się w zarządzaniu energią elektryczną) wskazują, że współczesna technologia pozwala odbiorcom znacząco zmniejszyć zużycie energii bez rezygnacji z poziomu funkcjonalności czy komfortu. Wielką rolę w tej ewolucji odegra inteligencja cyfrowa.
Michał Ajchel, dyrektor ds. efektywności energetycznej w Schneider Electric, zwracał uwagę na efektywność energetyczną budynków, które są największym konsumentem energii. Jak mówił rośnie zapotrzebowanie na zarządzanie wszystkimi funkcjami budynków jako zintegrowanym systemem.
Taki inteligentny budynek pozwala swoim użytkownikom i ich zarządcom na zoptymalizowanie korzyści i oszczędności. Można je uzyskać dzięki takim rozwiązaniom jak systemy gaśnicze i bezpieczeństwa, które są zintegrowane w ramach jednego, spójnego systemu automatyzacji i kontroli.
W drugiej części katowickiego spotkania mówiono o konkretnych przykładach zastosowania rozwiązań proefektywnościowych. Wieloma przykładami może pochwalić się woj. śląskie.
W Oplu
- W koncernie General Motors, którego częścią jest fabryka Opla w Gliwicach, już od kilkunastu lat oszczędzanie energii jest jednym z podstawowych działań zmierzających do obniżenia kosztów działalności - mówił Bronisław Pytel, główny energetyk w General Motors Manufacturing Poland, czyli w fabryce Opla w Gliwicach.
Od lat prowadzone są tam działania proefektywnościowe, które przynoszą bardzo dobre rezultaty. W 2001 r. fabryka zużywała rocznie ok. 149 GWh przy produkcji ok. 100 tys. samochodów, w roku 2011 zużycie energii wyniosło 144 GWh a produkcja wyniosła 174 tys. samochodów - produkcja zwiększyła się więc o 70 proc. a zużycie energii spadło.
W poprzednich latach celem koncernu GM była redukcja zużycia energii na wyprodukowany samochód o 5 proc. rocznie. W roku 2011, m.in. ze względu na kryzys gospodarczy, cel redukcyjny zwiększono do 10 proc.
W Katowickim Holdingu Węglowym
- Efektywność energetyczna to niekończący się proces, który wymaga zmiany mentalności i zmiany podejścia do nośników energii – podkreśla Daniel Borsucki, główny specjalista w Zespole Zarządzania Majątkiem Produkcyjnym i Mediami Katowickiego Holdingu Węglowego.
Wskazuje, że wiele przedsiębiorstw prowadzi działania zwiększające efektywność energetyczną już od wielu lat, wśród nich jest również KHW.
- Gdyby nasze zużycie energii było dziś na poziomie z 1996 r., to rocznie za energię płacilibyśmy o ok. 100 mln zł więcej. W takiej sytuacji KHW przynosiłby straty - wylicza Daniel Borsucki.
Tauron dla gmin
Do krajowych liderów w dziedzinie efektywności energetycznej należą również samorządy z terenu woj. śląskiego.
- Ustawa o efektywności energetycznej nakłada na samorządy lokalne obowiązek zwiększania efektywności energetycznej. Samorządom mogą w tym pomóc firmy energetyczne - mówi Rafał Soja, wiceprezes Tauronu Sprzedaż, spółki zajmującej się handlem energią.
Jak podkreśla, wiele samorządów prowadzi działania proefektywnościowe na własną rękę, ale proste możliwości oszczędności wyczerpują się, dlatego potrzebne jest wsparcie m.in. na poziomie finansowania działań prooszczędnościowych.
- Takim wsparciem ma być system białych certyfikatów: odbiorca modernizuje i zwiększa swoją efektywność energetyczną a w zamian ma dodatkowy dochód związany ze sprzedażą białych certyfikatów - dodaje Rafał Soja.
Jak podpowiada Rafał Soja, samorządom w tych działaniach mogą pomagać firmy energetyczne. To może być konkretna pomoc polegająca np. na przygotowaniu produktów dedykowanych dla samorządu, w tym dostawa energii oraz obrót białymi certyfikatami, wspólne realizowanie projektów proefektywnościowych a także wsparcie w procesach audytu energetycznego i obrotu certyfikatami.
Przedsiębiorstwa energetyczne i samorządy mogą także współpracować przy wymianie lamp oświetleniowych na ulicach, przebudowie instalacji, termomodernizacji obiektów komunalnych, budowie i rozbudowie odnawialnych źródeł energii (OZE).
W Bielsku-Białej
Jednym z samorządów prowadzących szerokie działania na rzecz wzrostu efektywności energetycznej jest Bielsko-Biała. Już w 1997 r. w Urzędzie Miejskim powstało biuro ds. zarządzania energią. W tym samym roku Bielsko-Biała przystąpiła do europejskiego stowarzyszenia na rzecz efektywności energetycznej i ochrony klimatu - Energy Cities.
W mieście przygotowano Plan Działań na Rzecz Zrównoważonej Energii, który opiera się na inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych z terenu miasta. Przeanalizowano emisje gazów cieplarnianych z takich sektorów jak mieszkalnictwo, przemysł i transport w latach 1990 oraz 2008, a następnie sporządzono prognozę emisji na rok 2020. Wyliczenia pozwoliły na precyzyjne określenie celu: redukcja emisji o 187 tys. ton CO2 w okresie najbliższych 10 lat.
- Przyjęty w planie zakres działań na rzecz redukcji emisji, pozwoli w ciągu kilkunastu najbliższych lat osiągnąć miastu i jego mieszkańcom konkretne oszczędności rzędu 60 mln zł rocznie - informuje Zbigniew Michniowski, zastępca prezydenta Bielska-Białej.
Całkowite koszty realizacji planu mają wynieść 304,5 mln zł.
W Częstochowie
Kompleksowe działania proefektywnościowe prowadzi także samorząd Częstochowy.
W Częstochowie od 2003 r. realizowany jest program zarządzania energią i środowiskiem w obiektach użyteczności publicznej, gdzie monitorowane jest zużycie energii elektrycznej, ciepła, gazu sieciowego, paliw stałych i wody. W ramach tego programu prowadzone są działania zarządcze i monitorujące dla wszystkich obiektów użyteczności publicznej gminy, natomiast raportowanie realizowane jest dla 121 obiektów oświatowych. Od 2003 r. ponadto wykonano termomodernizację 12 obiektów oświatowych, przebudowano 43 węzły cieplne oraz 7 kotłowni lokalnych.
- Realizacja programu oraz przeprowadzone inwestycje dały interesujące efekty. Od 2004 r. do końca 2010 r. w 121 obiektach oświatowych objętych programem zaoszczędzono 108 GWh energii. Te 121 obiektów tylko w 2010 r. zużyło 58 GWh energii co oznacza, że zaoszczędzono dwuletnie zużycie energii. Jednocześnie w latach 2004-2010 r. ograniczono emisję CO2 łącznie o 46 tys. ton - wylicza Bożena Herbuś, inżynier miejski w Częstochowie.
W ciepłownictwie
Jednym ze sposobów na efektywne wykorzystanie zasobów energetycznych jest rozwój i modernizacja systemów ciepłowniczych.
-Mamy trzy cele w zakresie wzrostu efektywności energetycznej: ograniczenie strat ciepła na przesyle, efektywne wykorzystanie własnych zasobów i optymalizacja nakładów inwestycyjnych oraz modernizacja istniejących źródeł i dopasowanie ich do aktualnych potrzeb - podkreśla Artur Bałdys, wiceprezes zarządu dyrektor ds. ekonomiczno - finansowych Tauronu Ciepło.
Tauron Ciepło, przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach realizuje program „Niska emisja - wysokie ryzyko”, którego celem jest ograniczenie poziomu zanieczyszczenia powietrza, będącego efektem niskiej emisji, czyli pyłów i gazów pochodzących z domowych pieców grzewczych. Tauron Ciepło współpracuje w tym obszarze z samorządami lokalnymi oraz właścicielami i zarządcami budynków.
W budownictwie
Mariusz Czyszek ze Śląskiej Izby Budownictwa wskazuje na wielki potencjał oszczędnościowy istniejących budynków.
- W starych budynkach, dzięki kompleksowej termomodernizacji, można zmniejszyć zapotrzebowanie na energię o ok. 70 proc. W budynkach spółdzielczych, głównie w dużych blokach, dzięki termomodernizacji z demontażem azbestu zapotrzebowanie na ciepło można zmniejszyć o ok. 40 proc. – przekonuje Mariusz Czyszek.
Jak dodaje, w celu zwiększenia efektywności energetycznej w budownictwie należy zwiększyć dostępność do pomocowych środków publicznych dla indywidualnych inwestorów. Konieczne jest również opracowanie programu dla wsparcia modernizacji instalacji elektrycznych dla budownictwa realizowanego w latach 1960-1990.
Pomoc publiczna
Gabriela Lenartowicz, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wymieniła działania proefektywnościowe, na realizację których można uzyskać wsparcie Funduszu.
- Od dziewięciu lat w gminach woj. śląskiego WFOŚiGW wspiera programy ograniczania niskiej emisji. Dotychczasowe dofinansowanie programów ograniczenia emisji ze środków Funduszu wynosi łącznie ok. 153 mln zł. Programy ograniczenia emisji współfinansowane ze środków WFOŚiGW w Katowicach wdrożono w 68 gminach, w ich ramach wymieniono m.in. ponad 17 tysięcy przestarzałych pieców w indywidualnych gospodarstwach - informuje Gabriela Lenartowicz.
Fundusz udziela również wsparcia inwestorom ograniczającym straty energii, głównie cieplnej, w budynkach użyteczności publicznej. Kolejny obszar działań to ograniczanie niskiej emisji w centrach miast poprzez podłączanie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej.
Standard międzynarodowy
Zbigniew Szpak, prezes Krajowej Agencji Poszanowania Energii (KAPE) ocenia, że ustawa o efektywności energetycznej jest dla większości odbiorców niezrozumiała i skomplikowana. Żeby mogła ona przynieść zakładane efekty powinna być bardziej czytelna.
Szymon Liszka, prezes Fundacji na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii (FEWE) dodaje, że w regulacjach dot. efektywności energetycznej zbyt mało miejsca poświęcono końcowym użytkownikom energii, a zwłaszcza odbiorcom indywidualnym, od których bardzo dużo zależy w osiągnięciu krajowych celów w zakresie efektywności.
- Musimy mieć strategiczne spojrzenie na zarządzanie energią w organizacjach takich jak przedsiębiorstwa i samorządy. Wprowadzając międzynarodowy standard ISO 50001 dotyczący efektywności energetycznej przedsiębiorstwa, możemy pokazać światu, że jesteśmy efektywni energetycznie - podkreśla Joanna Bańkowska, dyrektor zarządzający, BSI Group Polska.
Taki certyfikat zgodności z Systemem Zarządzania Energią w 2011 r. otrzymała fabryka Opla w Gliwicach.
Dariusz Ciepiela
Zobacz także
Samorządy muszą nauczyć się oszczędzać energię
Śląskie miasta ogłaszają przetarg na energię za 60 mln zł
Miliardy euro na efektywność energetyczną
Rośnie zainteresowanie efektywnością energetyczną
Ustawa o efektywności wymaga wyjaśnienia
