Pociągiem szybciej niż samolotem. Zaskakujące wyniki nowego raportu

O ile cena biletu za pociąg w każdym analizowanym połączeniu była zdecydowanie niższa niż cena lotu samolotem (średnio o 181 zł), to w przypadku podróży samolotem w dwie strony łączna cena biletu jest proporcjonalnie niższa, czego nie ma w przypadku biletów kolejowych. Z drugiej strony, na trasach, gdzie najkrótsza podróż pociągiem trwała oko 7 godzin i nie było alternatywy w postaci bezpośredniego pociągu nocnego (np. Warszawa - Szczecin), koszt biletu lotniczego był nieproporcjonalnie wyższy.

Najmniejsza różnica między kosztem biletu kolejowego i lotniczego występuje w przypadku połączenia z Krakowa do Olsztyna. Bilet lotniczy kosztuje 110 zł, a bilet kolejowy 74 zł. Aby ze stolicy Małopolski dostać się samolotem do stolicy Warmii i Mazur, do biletu kolejowego należy dopłacić 36 zł.

Podróż samolotem największej dopłaty wymaga w przypadku relacji Warszawa - Szczecin. Bilet na pociąg kosztuje 72 zł, podczas gdy za samolot należy zapłacić aż 575 zł, co oznacza, że podróżny wybierając samolot musi liczyć się z wydatkiem o ponad 500 zł większym niż w przypadku pociągu.

Dla wielu osób nie bez znaczenia jest wpływ, jaki na środowisko naturalne ma środek transportu. W każdym analizowanym tu przypadku kolej jest bezkonkurencyjna. Nawet jeśli przyjęte zostaną parametry emisyjności podawane przez LOT, to w porównaniu z koleją, jest to ponad dwukrotnie większa emisja CO2 do atmosfery. Jeśli do analizy przyjęte zostaną dane CER (Certified Emission Reductions), to różnice na korzyść kolei będą już ponad siedmiokrotne.

Porównanie połączeń w Europie

Pod podobnym kątem eksperci z Omio, międzynarodowej wyszukiwarki połączeń kolejowych, autobusowych i lotniczych, przeanalizowali połączenia w Europie i wskazali 28, gdzie podróż pociągiem jest szybsza niż samolotem, a zarazem bardziej przyjazna środowisku. Ranking bazujący na 100 najpopularniejszych trasach pociągiem i samolotem, zarezerwowanych za pośrednictwem wyszukiwarki latem 2020 r., uwzględnia czas podróży z centrum miasta na/z lotniska transportem publicznym (od 50 do 133 min), czas odprawy lotniskowej (od 60 do 90 min) oraz czas lotu z miasta. Emisja CO2 w kg na pociąg/lot została obliczona na podstawie danych pobranych z Atmosfair. Zestawienie publikujemy za raportem UTK.

Czas kolei, ale pod pewnymi warunkami

Jak wskazuje raport UTK, w obliczu zachodzących zmian klimatycznych transport kolejowy posiada istotne atuty, które powinien wykorzystać w konkurowaniu o klientów. Jednak przyjęcie założenia, że w nowej postcovidowej rzeczywistości zielona rewolucja będzie wystarczającym czynnikiem dającym kolei przewagę nad samolotem nie będzie wystarczające.

Zacząć należy od poprawy dostępności podróży koleją. Rozwinięcie sieci połączeń międzynarodowych będzie wymagało szerszej współpracy na poziomie Unii Europejskiej i pomiędzy poszczególnymi krajami.

Wśród niezbędnych działań w tym zakresie wskazuje się m.in. na:

• Na poziomie Komisji Europejskiej zagwarantowanie sprawiedliwych warunków rynkowych dla poszczególnych rodzajów transportu, uwzględniających koszty środowiskowe podróży lotniczych i drogowych m.in. poprzez zmniejszenie i ujednolicenie opłat za przejazd koleją czy brak zwolnień podatkowych dla lotnictwa w transporcie międzynarodowym.

 • Urealnienie działania Jednolitego Europejskiego Obszaru Kolejowego. W przypadku międzynarodowych podróży pociągiem konieczna jest złożona współpraca międzynarodowa a tą dodatkowo w okresie pandemii komplikują krajowe przepisy sanitarne.

• Inwestycje w interoperacyjny tabor kolejowy, na poziomie europejskim zakup wspólnego taboru kolejowego z homologacją do poruszania się po torach wielu krajów i wydzierżawieniu tego taboru zainteresowanym operatorom.

• Dostępność jednego wspólnego transgranicznego biletu w całej Unii Europejskiej.

• Przywrócenie na większą skalę połączeń nocnych.

Czytaj także: Pociąg do nocy coraz większy. Niemcy zrobili ogromny błąd?
 
Operatorzy międzynarodowych połączeń będą również musieli sprostać rosnącym wymaganiom pasażerów, którzy oczekują coraz atrakcyjniejszej usługi. Nowoczesne przedziały w stylu „hotelowym”, które zapewnią im prywatność i bezpieczeństwo. Podróż koleją nie jest też w pełni dostępna dla osób z niepełnosprawnością.

Technologia idzie w sukurs

Szansą kolei w konkurencji z transportem lotniczym powinny być nowinki technologiczne, które przyciągną pasażerów: szybkie tory magnetyczne, luksusowe wagony sypialne, i nowe aplikacje mobilne.

• Superszybkie tory magnetyczne od Nevomo - ten pomysł naukowców z Politechniki Warszawskiej jest obecnie reklamowany jako odpowiedź na potrzebę skrócenia czasu podróży. Od 2023 r. pociągi Nevomo (dawniej Hyper Poland), finansowane z funduszy crowdfundingowych, będą mogły poruszać się z prędkością 415 km/godz. Co ważne, nie wymagają budowania nowych torów, ponieważ model ten opiera się na istniejącej infrastrukturze z dodatkiem technologii magnetycznej, znanej jako „magrail”.

• Midnight Trains - pociąg jak hotel - w czerwcu 2021 r. francuski start-up turystyczny finansowany przez Xaviera Niela, ogłosił nową ofertę nocnych pociągów dla pasażerów, którzy chcą podróżować w luksusowych warunkach. Składy mają przypominać hotele na szynach, dostępne będą tylko pomieszczenia prywatne - jednoosobowe lub do współdzielenia z osobą towarzyszącą czy rodziną. Uruchomienie pierwszych nocnych tras o długości od 800 km do 1500 km zostało zaplanowane na 2024 r. Ostateczna lista połączeń kolejowych zostanie przedstawiona po uzyskaniu przez firmę umów na wynajem wagonów. W planach są połączenia nocne do Rzymu, Porto czy Kopenhagi.

• Z kolei włoski start-up Crain Mobility proponuje wykorzystanie dużych pociągów do przewozów i ładowania samochodów elektrycznych, podczas gdy pasażerowie zajmą miejsca w komfortowych wagonach. Ma to zredukować ruch na drogach tranzytowych, zmniejszyć emisję CO2 i uczynić długodystansową podróż autem (pociągiem) wygodniejszą.