Raytheon Missiles & Defense, amerykańska firma zawiera kontrakty z polskim przemysłem na produkcję i dostawy komponentów systemu Patriot w ramach fazy I programu Wisła. Co ważne, firmy te stanowią teraz część globalnego łańcucha dostaw Raytheon Missiles & Defense. Mogą więc oferować swoje produkty i usługi Polsce oraz 16 pozostałym państwom-partnerom programu Patriot™.
- Ciszę, jaka ostatnio panowała wokół programu Wisła przerwały wiadomości od Raytheona, dotyczące przebiegu realizacji pierwszej fazy tego programu, świadczące o realizacji umów na dostawy sprzętu zawarte przez Raytheona z polskim przemysłem w ramach rządowej umowy FMS.
- Na podkreślenie zasługuje deklaracja, że oprócz już realizowanych dostaw kluczowych elementów systemu Patriot, polskie spółki mogą oferować swoje produkty i usługi również pozostałym państwom-partnerom programu Patriot.
- Pod koniec lutego 2020 r. spółki należące do PGZ: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej, Wojskowe Zakłady Elektroniczne oraz Zakłady Mechaniczne Tarnów podpisały z amerykańskim Raytheonem umowy związane z dostawami dla systemu obrony powietrznej Wisła.
Przypomnijmy, w marcu 2018 r., jeszcze przed zawarciem umowy FMS na realizację I fazy programu obrony powietrznej Wisła, w ramach którego, w pierwszym etapie programu kupiliśmy za 4,75 mld dolarów dwie baterie Patriot/IBCS Ministerstwo Obrony Narodowej podpisało dwie umowy offsetowe.
Pierwszą z Lockheed Martin, o wartości ponad 724 mln złotych i kolejną z Raytheonem, wycenioną na ponad 224 mln złotych. O ile Lockheed Martin zawarł umowy wykonania zobowiązań offsetowych ze spółkami PGZ w marcu 2019 r, to takiego porozumienia długo nie udało się sfinalizować koncernowi Raytheon.
Umowa offsetowa z Raytheonem obejmuje 31 zobowiązań, w tym również zdolności, jakie mają być dostarczone przez firmę Northrop Grumman. Są one związane z dowodzeniem i kierowaniem walką w oparciu o system IBCS oraz produkcją i serwisowaniem armaty 30 mm Bushmaster II.
Oprócz tego umowa ta objęła również zdolności związane z produkcją i serwisowaniem elementów wyrzutni i pojazdów transportowo-załadowczych, a także utworzenie centrum administracji i zarządzania produkcją, dostosowaniem, serwisowaniem oraz naprawami systemu Wisła i innych programów obrony przeciwlotniczej i obrony powietrznej.
Złożony i skomplikowany program
Termin zawarcia tych umów był wielokrotnie przekładany. John Baird, szef grupy negocjacyjnej Raytheona w rozmowie z WNP.PL przyznaje, że Wisła, to złożony i bardzo skomplikowany program.- Wisła to złożony program. Jego implementacja wymaga najwyższej uwagi i determinacji w celu przezwyciężenia potencjalnych przeszkód. Kiedy sprzęt obronny jest kupowany w procedurze FMS, transfer technologii i wiedzy podlega nadzorowi amerykańskiej administracji, a to nieco komplikuje cały proces. Polskie przedsiębiorstwa powinny być tego świadome - przyznał John Baird.
Zobacz także: Marco Lupo: Nowe polskie śmigłowce byłyby gotowe do lotu w dwa lata
Do tego część offsetu planowanego na pierwszą fazę programu Wisła zależna jest od umowy na drugą fazę Wisły, której podpisanie wciąż się opóźnia.
- Gdy okazało się, że przyszłość II etapu programu Wisła nie jest jasno określona, biznesowe kalkulacje i konieczne inwestycje spółek PGZ stanęły pod znakiem zapytania - uważa John Baird.
Umowy offsetowe dla I fazy Wisły
Z powodu trudności ze sfinalizowaniem umów, w lutym 2020 r. MON rozważało podpisanie aneksu do umowy offsetowej, związanej z pozyskaniem zestawów Patriot/IBCS w pierwszej fazie programu. A co z II fazą Wisły?- Umowa na drugi etap Wisły to obecnie kwestia podjęcia decyzji przez kierownictwo resortu. Mamy jeszcze kilka rzeczy do dopracowania - przyznaje w rozmowie z naszym portalem płk Michał Marciniak, pełnomocnik MON ds. programu Wisła.
Ostatecznie pod koniec lutego 2020 r. spółki należące do Polskiej Grupy Zbrojeniowej: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej, Wojskowe Zakłady Elektroniczne oraz Zakłady Mechaniczne Tarnów podpisały z amerykańskim Raytheonem umowy związane z dostawami dla systemu obrony powietrznej Wisła opartego na wyrzutniach Patriot.
Raytheon przypomina już zawarte umowy dotyczące współpracy z polskim przemysłem obronnym. Uważa, że ma się czym pochwalić. Współpraca ta trwa już zresztą od lat.
Anteny swój-obcy z Polski
Już we wrześniu 2014 roku Raytheon Missiles & Defense Company i polska spółka Teldat nawiązały współpracę w zakresie opracowania i produkcji nowoczesnych wojskowych routerów do systemu Patriot. Inżynierowie i technicy firmy Teldat zajmują się projektowaniem, integracją i kwalifikacją routerów, czyli kluczowych urządzeń umożliwiających komunikację sieciową w systemie Patriot.W grudniu 2015 r. i ponownie w 2019 r. Raytheon Missiles & Defense złożył w tej firmie duże zamówienie na wyprodukowanie wysoce wydajnych routerów do nowo wyprodukowanych jednostek ogniowych Patriot.
Następnie, w styczniu 2016 r. spółka PIT-Radwar podpisała umowę z Raytheon na produkcję nowoczesnych anten do systemów identyfikacji swój-obcy IFF (Identification Friend or Foe) systemu Patriot.
W kwietniu 2019 r. Raytheon Missiles & Defense wraz z polskim przemysłem ukończyły integrację wyprodukowanej przez PIT-Radwar anteny IFF z radarem Patriot dla zagranicznego klienta. W czerwcu 2019 r. Raytheon przyznała polskiej spółce kolejny kontrakt produkcyjny na dostawę anten IFF do systemów Patriot budowanych dla Polski, Szwecji i Rumunii.
Współpraca z polskimi spółkami obronnymi
Współpraca Amerykanów z polskimi spółkami obronnymi rozwinęła się szczególnie w 2019 r. W lutym tego roku Huta Stalowa Wola S.A. i Raytheon Missiles & Defense podpisały umowę dotyczącą rozpoczęcia produkcji i integracji wyrzutni M903, stanowiących jeden z elementów wypróbowanego w walce systemu Patriot.Kilka miesięcy później, w czerwcu 2019 r. Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A. podpisały umowę z Raytheon Missiles & Defense na produkcję i integrację zestawów modułów elektroniki DLTM (Data Link Terminal Module) dla programu Wisła.
DLTM to kluczowy element wyrzutni M903, która wchodzi w skład konfiguracji systemu Patriot. Dzięki tej umowie WZE zdobywa kompetencje do produkcji i serwisowania tego typu elektronicznych elementów, a sama firma dołączyła do grona certyfikowanych dostawców Raytheon Missiles & Defense w ramach globalnego łańcucha dostaw.
Kolejni dostawcy
W listopadzie 2019 r. Raytheon podpisał dwie umowy. Jedną z Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Centrum Techniki Morskiej (CTM) na usługi projektowe dotyczące specjalistycznych kontenerów na sprzęt do obsługi technicznej systemu Patriot. CTM zaprojektuje wewnętrzną konfigurację kontenerów mieszczących wszystkie części zamienne, narzędzia i sprzęt pomiarowo-badawczy niezbędne do obsługi systemu Patriot w terenie.Druga, zawarta z Zakładami Mechanicznymi Tarnów, dotyczy produkcji siłowników liniowych i obrotowych do wyrzutni. Te kluczowe podzespoły wyrzutni M903 systemu Patriot, umożliwiają poruszanie się i ustawianie pocisków na naczepie wyrzutni.
Zobacz także: W Tarnowie ruszy produkcja elementów rakiet do systemu Wisla
Pod koniec lipca 2020 r. zakłady w Tarnowie podpisały z Raytheonem umowę na produkcję i dostawy siłowników do wyrzutni rakiet M903 wchodzących w skład systemów Wisła.
Porozumienie jest kolejnym etapem współpracy PGZ i Raytheon Missiles & Defense w zakresie produkcji i dostaw systemu Patriot dla Sił Zbrojnych RP. Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A. stają się kolejnym przedsiębiorstwem, które angażuje się w prace nad systemem wyrzutni obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej Wisła. Dostawy będą realizowane w latach 2021-2022.
Co w perspektywie dalszej współpracy?
Również w listopadzie 2019 r. firma Agregaty PEX-POOL PLUS podpisała umowę z Raytheon Missiles & Defense na opracowanie, wyprodukowanie i dostarczenie kontenerów operacyjnych i innych elementów obsługi technicznej do systemów Patriot zakupionych przez Polskę w ramach programu Wisła. Dzięki temu firma dołączyła do grona kwalifikowanych dostawców amerykańskiej firmy.Co dalej? Marek Borejko, dyrektor Biura Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwrakietowej PGZ uważa, że celem długoplanowej współpracy z Raytheonem, jest włączanie spółek grupy w łańcuchy dostaw partnerów zagranicznych.
- W ten sposób umacniamy relacje z firmami z USA, otwierając przed naszymi spółkami możliwości pozyskiwania kolejnych zamówień na inne rynki - twierdzi dyrektor Borejko.
I to się udało. - Spółki PGZ dołączają do globalnego łańcucha dostaw firmy Raytheon, zyskując możliwość ubiegania się o kontrakty na sprzedaż swoich produktów innym partnerom systemu Patriot na świecie - zapewnia Peter Bata, wiceprezes polskiego programu zintegrowanej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej w firmie Raytheon.
Czy to znaczy, że największy w historii polskiej armii program Wisła wyszedł z zakrętu, na którym ostatnio utkwił? Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej podkreśla, że to dla Polski program strategiczny i będzie sfinalizowany. Oby tylko pandemia Covid-19 nie namieszała w tych planach.