Był czas, gdy produkowaliśmy najlepsze myśliwce na świecie

Po I wojnie światowej, po rozbiorach i 123 latach nieobecności na mapie Europy Polska na nowo rodziła się w walce o niepodległość, suwerenność oraz granice. W tej walce decydujące znaczenie miał wysiłek zbrojny powstającego Wojska Polskiego.

Duże znaczenie w tych zmaganiach odegrało tworzące się niemal w boju lotnictwo polskie.
Jak powstawało i się rozwijało w dwudziestoleciu międzywojennym nasze lotnictwo?
Mieliśmy wiele ciekawych konstrukcji polskich samolotów. Inżynierowie otwarci byli na innowacje, powstały najlepsze maszyny myśliwskie na świecie.

Po wybuchu I wojny światowej rozwijające się Wojsko Polskie brało poważnie pod uwagę również lotnictwo. Starania o jego posiadanie na terenach zajętych przez Niemcy i Austro-Węgry rozpoczęto już w 1916 r. Na terenie zaboru rosyjskiego dopiero jesienią 1917 r. Nieprzychylny stosunek władz austriackich i niemieckich ograniczył tworzenie lotnictwa legionowego do przeszkolenia zaledwie kilku legionistów.

W październiku 1918 r. położenie wojskowo-polityczne rysowało się coraz wyraźniej. Lotnicy zorganizowani w konspiracyjnych towarzystwach Warszawy i Lwowa czekali na sposobność, aby opanować lotniska i sprzęt.

Taka sposobność nadarzyła się we Lwowie 1 listopada 1918 r. Lotnisko Lwowskie po walkach zostało zdobyte przez organizatorów ruchu konspiracyjnego, którzy od razu rozpoczęli lotniczą pracę bojową w obronie Lwowa.

Zajmowanie lotnisk

Bez większych trudności zajęto też lotnisko w Krakowie, zyskując znaczną ilość sprzętu szkoleniowego. Potem przeszły w ręce Polaków lotniska w Lublinie i Przemyślu. W Warszawie od dawna przygotowywano się na zajęcie lotniska Mokotowskiego. Udało się to 11 października 1918 r.

Najcięższe wydarzenia towarzyszyły zajęciu lotniska w Ławicy pod Poznaniem. Miasto zdobyto 27 grudnia 1918 r., jednak załoga lotniska odmówiła dobrowolnego przekazania Polakom stacji lotniczej i dopiero po szturmie z karabinami maszynowymi i artylerią, po krwawych stratach, Polacy 6 stycznia 1919 r. zdobyli lotnisko w Ławicy wraz ze znaczną liczbą samolotów i wielkimi warsztatami.

Mimo trudności na wiosnę 1919 r. powstało 10 eskadr. Po przybyciu 5 eskadr z Francji i przeszkoleniu pewnej ilości personelu oraz zakupie sprzętu za granicą na wiosnę 1920 r. polskie lotnictwo rozporządzało 20 eskadrami.

Zakupy za granicą

Po I wojnie eskadry te stały się zalążkiem polskiego lotnictwa wojskowego, które przekształcono w 6 pełnych pułków lotniczych o znacznej liczbie eskadr liniowych, myśliwskich, bombardujących i towarzyszących.