Turkmenistan w pandemicznej zapaści

Władze Turkmenistanu stoją twardo na stanowisku, że republika jest całkowicie wolna od tego wirusa. Jednak prawdziwy obraz rzeczywistości mocno odbiega od oficjalnego przekazu. Pojawiły się przecieki o istnieniu tajnej listy, na której notowane są zachorowania i zgony w wyniku koronawirusa liczone w dziesiątkach tysięcy. Rosnące rozmiary katastrofy coraz trudniej ukrywać.

Turkmenistan, obok Korei Północnej i trzech małych państw wyspiarskich na Pacyfiku, nie współpracuje ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) i odrzuca międzynarodową pomoc w walce z pandemią.
Im bardziej władze starają się wyciszyć problem pandemii, tym większy jest krąg osób z państw świata nagłaśniających sytuację w republice i nawołujących władze do masowego stosowania testów covidowych.
Niektórzy lekarze przyznali się (anonimowo), że część przypadków zgonów rejestrowali jako skutek zapalenia płuc, ale na podstawie ich wypowiedzi można szacować, że nawet 50 proc. osób przyjmowanych do szpitali jest zarażonych wirusem.

Od momentu pojawienia się pandemii COVID-19, władze Turkmenistanu stoją twardo na stanowisku, że republika jest całkowicie wolna od tego wirusa. Izolowane od wpływów zewnętrznych, autorytarnie rządzone i prawie autarkiczne gospodarczo państwo jest zapewne w mniejszym stopniu narażone na rozprzestrzenianie wirusa, ale zarazem przez długi czas władze nie podejmowały żadnych kroków w celu przeciwdziałania pandemii, w tym nie wprowadzono szczepień prewencyjnych. Takie szczepienia są obowiązkowe dopiero od lipca, wcześniej szczepionki były dostępne tylko odpłatnie po około 285 USD za rosyjskiego Sputnika V. Do niedawna nikt tak naprawdę nie wiedział jaka może być skala zachorowań w Turkmenistanie, ale rosnące rozmiary katastrofy coraz trudniej ukrywać.

Choć oficjalnie władze nadal zaprzeczają pojawieniu się przypadków Covid-19, to pojawiły się przecieki o istnieniu tajnej listy, na której notowane są zachorowania i zgony w wyniku koronawirusa. Od momentu pierwszej fali pandemii w zeszłym roku, na liście prowadzonej na zlecenie ministerstwa przez placówki służby zdrowia ma ponoć znajdować się 25 tys. nazwisk ofiar pandemii. Podana liczba jest jednak bez wątpienia zaniżona, ponieważ trudno mówić o rzetelności sprawozdań w autorytarnym państwie, w którym żaden gubernator wilajetu (prowincji) nie chce wypaść w oczach przywódcy gorzej od innego. Dodatkowym czynnikiem ograniczającym wiarygodność danych jest relatywnie niskie nasycenie kraju placówkami służby zdrowia i ograniczenie badań przyczyn zgonów tylko do przypadków, gdy nastąpił on w szpitalu.

Czytaj także: Zmierzch neutralności Turkmenistanu?

Niektórzy lekarze przyznali się (anonimowo), że część przypadków zgonów rejestrowali jako skutek zapalenia płuc, ale na podstawie ich wypowiedzi można szacować, że nawet 50 proc. osób przyjmowanych do szpitali jest zarażonych wirusem. Innym przerażającym potwierdzeniem skali tego zjawiska jest gwałtowny wzrost popytu na trumny i co za tym idzie również skokowy wzrost ich cen, zwłaszcza w większych ośrodkach miejskich. W ponad milionowym Aszchabadzie pracownicy zakładów pogrzebowych mówią o „dziesiątkach” pogrzebów dziennie. Władze lokalne coraz częściej apelują też do mieszkańców i przywódców religijnych o powstrzymanie się od organizowania licznych zgromadzeń pogrzebowych.

Bezwzględne zaprzeczanie pandemii przez najwyższe władze republiki i brak działań z ich strony skutkuje zapewne ogromną liczbą ofiar pośrednio i bezpośrednio spowodowanych koronawirusem. Na stanowisko władz nie wpłynęły nawet doniesienia o zarażeniach Covid-19 wśród polityków ze ścisłego kręgu prezydenta. 2 września z powodu koronawirusa zmarł G. Kasymow, jeden z najbardziej wpływowych polityków z bezpośredniego otoczenia G. Berymuchamedowa, pełniący w przeszłości funkcje wicepremiera i ministra spraw zagranicznych. 8 września do szpitala z podejrzeniem zarażenia trafił aktualny minister spraw zagranicznych R. Meredow. W obu sytuacjach władze nie wydały oficjalnego komunikatu, przy czym w przypadku R. Merdowa przemilczały nawet przyjęcia go do nowoczesnej kliniki w Yzgant.

CZYTAJ WIĘCEJ

Czytaj także: Kryzys rozlewa się po Azji Centralnej

Wobec oficjalnego braku pandemii kuriozalna jest decyzja władz centralnych o wprowadzeniu pandemicznych restrykcji w wilajetach, w których stwierdzono wysoki odsetek zgłoszeń objawów „podobnych do koronawirusa”. Takimi punktami zapalnymi są bez wątpienia dwa wilajety: północno-wschodni lebapski i południowo-wschodni maryjski, w których zgłoszono najwięcej przypadków śmierci związanych z Covid-19.

Trzeba dodać, że od lipca na obszarze całego kraju funkcjonuje całkowity zakaz organizowania publicznych zebrań i imprez, a także ślubów i urodzin zwyczajowo obchodzonych w dużych grupach. Pod koniec sierpnia stołeczne władze Aszchabadu wydały komunikat zalecający pozostawanie w domach i nie opuszczanie ich bez konieczności. W całym kraju obowiązuje też bezwzględny nakaz noszenia maseczek w przestrzeni publicznej. Przy ogłaszaniu zakazów i nakazów władze oczywiście przemilczały przyczynę ich wprowadzenia.

Innym przykładem kuriozalnej sytuacji jest decyzja o przedłużeniu wakacji, czyli w istocie zamknięcia szkół. Co prawda, w dniu 1 września część szkół otwarto, ale już trzy dni później zostały zamknięte, a ich ponowne uruchomienie miało nastąpić za miesiąc. Brak jest informacji, ile szkół aktualnie zostało otwartych i jakie są plany na kontynuowanie nauki przez uczniów i studentów. Ministerstwo edukacji w nieoficjalnym przekazie do szkół rekomendowało wprowadzenie od 1 października nauczania zdalnego, co wobec niskiej zamożności społeczeństwa spowoduje masowe wykluczenie dzieci z procesu edukacyjnego.

Turkmenistan, obok Korei Północnej i trzech małych państw wyspiarskich na Pacyfiku, nie współpracuje ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) i odrzuca międzynarodową pomoc w walce z pandemią. Na początku października z wizytą do republiki udał się przedstawiciel europejskiego oddziału WHO, ale usłyszał tylko zapewnienie, że w republice Covid-19 nie występuje, a zaszczepionych jest w pełni 70% dorosłej populacji. Dopiero od niedawna Turkmenistan otrzymuje dostawy szczepionek, wspomnianego już Sputnika V oraz chińskich Sinopharm i Sinovac, a we współpracy z UNICEF również szczepionki dla dzieci (dwie dostawy sfinansowane w całości przez Aszchabad). Nie wiadomo jednak, ile łącznie szczepionek zostało dostarczonych od początku dostaw, a z nieoficjalnych źródeł pojawiła się tylko informacja o jednym lipcowym zamówieniu ministerstwa zdrowia na 1.5 mln dawek. Nie ma więc możliwości zweryfikowania faktycznego poziomu zaszczepienia społeczeństwa, bo informacji oficjalnych nikt nie traktuje poważnie.

Pomimo braku wolnych mediów i ograniczenia swobód obywatelskich, przedstawiciele mediów i nielicznych grup pozarządowych, ostrożnie zajmujących się prawami obywateli, zaryzykowali we wrześniu wysłanie listu otwartego do WHO z prośbą o zwrócenie uwagi na pogarszającą się sytuację zdrowotną Turkmenów i skłonienia G. Berdymuchamedowa do podjęcia działań zmierzających do ograniczenia pandemii. Efektem była wspomniana wcześniej wizyta przedstawiciela WHO, która nie przyniosła żadnych rezultatów. Tymczasem, im bardziej władze starają się wyciszyć problem pandemii, tym większy jest krąg osób z państw świata nagłaśniających sytuację w republice i nawołujących władze do masowego stosowania testów covidowych. Póki co, rząd nie zamierza zmienić swojego oficjalnego przekazu i przychylić się do płynących ze świata głosów rozsądku.

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU