Szwecja wykluczyła Huaweia. Teraz grożą jej pozwy

Jeżeli spór trafi do arbitrażu, to zajmie się nim Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID) z siedzibą w Waszyngtonie, finansowane z funduszy Banku Światowego.

Unijne wątpliwości a sprawa polska

Wątpliwości prawne dotyczą jednak nie tylko szwedzko-chińskiej umowy. Wątpliwości dotyczą także zgodności szwedzkich działań z prawem unijnym. Przed rozpisaniem aukcji Szwecja wprowadziła zmiany do ustawy o komunikacji elektronicznej.

Na początku grudnia 2020 roku dział prawny Komisji Europejskiej przysłał do Sztokhlmu e-mail, w którym przypomniał, że ​​w przypadkach, gdy przepisy krajowe zawierają regulacje techniczne, państwa członkowskie mają obowiązek poinformować KE o tym. Jeśli więc okazałoby się, że zmiany w ustawie podlegałyby pod notyfikację Komisji Europejskiej, a Szwecja tego nie zrobiła, to szwedzkie organy nie miały prawa wykluczyć Huawei i ZTE z budowy sieci 5G. Tym samym zakończona właśnie aukcja byłaby nielegalna.

Wymóg notyfikacji pewnych przepisów ma na celu zapobieganie powstawania barier w handlu wewnątrzunijnym. W sytuacji, gdy w jednym kraju wspólnoty nie wolno wykorzystywać sprzętu Huaweia i ZTE, zaś w innych jest to dozwolone, trudno mówić o harmonijnym funkcjonowaniu jednolitego rynku telekomunikacyjnego.

Z wypowiedzi szwedzkich urzędników wynika, że nawet nie rozważali notyfikowania nowych przepisów. Jeśli jednak Komisja Europejska uzna, że było to niezbędne, to zwróci się do szwedzkiego rządu o wyjaśnienia. Nie da się wykluczyć sytuacji, w której Bruksela podważy legalność szwedzkich regulacji. Jeżeli KE nie dojdzie w tej sprawie do porozumienia ze Sztokholmem, to sprawa może wytoczyć Szwecji sprawę przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Cała ta sprawa pokazuje, że przy pracach nad przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa sieci telekomunikacyjnych należy zachować szczególną ostrożność. Cała sprawa wydaje się tez mieć duże znaczenie dla Polski, które jest w trakcie prac nad tego typu regulacjami w ramach przygotowywanej nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.

Wstępnie pojawiła się tam propozycja przyznania działającemu przy rządzie Kolegium ds. Cyberbezpieczeństwa kompetencji do oceny ryzyka dostawców sprzętu lub oprogramowania wykorzystywanych przez operatorów telekomunikacyjnych. W razie negatywnej oceny, operatorzy nie będą mogli składać zamówień u danego dostawcy. Ponadto będą musieli zrezygnować z już używanego sprzętu i oprogramowania dostawcy w terminie 5 lat od ogłoszenia komunikatu o ocenie.

Takie rozwiązanie dawałoby narzędzie do zupełnego wykluczania wybranych dostawców sprzętu z polskiego rynku telekomunikacyjnego w sytuacji, gdy jednocześnie Polska przygotowuje się do własnej aukcji 5G.

Po wielu uwagach krytycznych na etapie konsultacji prace nad nowelizacją od jesieni nie posunęły się do przodu. Ostatnio Marek Zagórski, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa, zapewnił jednak, że przygotowanie ustawy wchodzi już w ostatnią fazę i jeszcze w styczniu jej projekt może trafić do rozpoznawania przez komitety Rady Ministrów. Wtedy też okaże się, czy projektodawca wprowadził jakieś zmiany w kwestii zapisów umożliwiających wykluczanie dostawców.

Czytaj również: Wiemy, kiedy będzie aukcja 5G. Niezbędna ustawa do jej ogłoszenia gotowa